Zespół zmęczeniowy, depresja i zaburzenia funkcji poznawczych – podstawowe czynniki zmieniające jakość życia chorych ze stwardnieniem rozsianym

• Authors: Witold Palasik

Title variants

EN

Fatigue syndrome, depression and cognitive dysfunction – basic factors changing quality of life of patients with multiple sclerosis

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Fatigue syndrome, depression and cognitive function impairment are very frequent in multiple sclerosis. Investigations of symptoms of these disturbances were not examined routine. They require time and clinical experience. These sufferings can step out on every stage of the disease, also outdistancing physical symptoms, as well in clinically isolated syndrome. Unfortunately, they undergo remission seldom. Fatigue syndrome is one of the most frequent and the most serious problem in multiple sclerosis. It is the cause of serious motor and mental handicap and intellectual, the causing the greater depth the disability and deterioration quality of life. Moreover, it is unusually difficult to clinically effective treatment. The impairment of cognitive functions, and especially the fresh memory, belongs to deficits observed already in initial phase of disease. Depression among the patient with multiple sclerosis is result of many complicated processes. It can be result of chronicity of disease, as also the lack of possibility of effective treatment and the unforeseeable course of the disease or the effect of therapy of disease. Depression is intensified at the beginning of the disease, mainly in the relapsing-remitting form and influences on negative perceptions of neurological symptoms of the disease. It poorly correlates with clinical severity of multiple sclerosis. Fatigue syndrome, depression and cognitive function impairment more often were observed in primary progressive form of the disease than in relapsing-remitting, although this has not been a constant finding.

PL

Zespół zmęczeniowy, depresja i zaburzenia funkcji poznawczych bardzo często występują u chorych ze stwardnieniem rozsianym. Badań tych zaburzeń nie wykonuje się rutynowo – wymagają czasu i doświadczenia klinicznego. Dolegliwości te mogą pojawiać się na każdym etapie choroby, także wyprzedzając objawy fizykalne, jak również przy zespole klinicznie izolowanym. Niestety, rzadko ulegają remisji. Zespół zmęczeniowy należy do najczęstszych i najpoważniejszych dolegliwości zgłaszanych przez chorych ze stwardnieniem rozsianym. Jest przyczyną poważnego upośledzenia ruchowego i umysłowego, powodując pogłębienie inwalidztwa i pogorszenie jakości życia tych osób. Ponadto jest niezwykle trudny do skutecznego, czyli efektywnego klinicznie, leczenia. Zaburzenia funkcji poznawczych, a zwłaszcza pamięci świeżej, należą do deficytów obserwowanych już w początkowej fazie choroby. Depresja u osób ze stwardnieniem rozsianym jest wynikiem szeregu złożonych procesów. Może wynikać z samej świadomości przewlekłości procesu chorobowego, jak również z braku możliwości wyleczenia i nieprzewidywalnego przebiegu schorzenia lub też być efektem terapii choroby. Depresja jest szczególnie nasilona w pierwszym etapie, głównie w postaci przebiegającej z rzutami, i wpływa na negatywny odbiór zaburzeń neurologicznych powodujących pojawienie się niesprawności. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy kliniczną aktywnością choroby a stopniem zaawansowania wymienionych powyżej zaburzeń. Zespół zmęczeniowy, depresję i zaburzenia funkcji poznawczych częściej obserwuje się w formach przewlekle postępujących choroby, zwłaszcza pierwotnie postępującej, niż w postaci przebiegającej z rzutami, niemniej ostatnio obserwacje te są coraz częściej dyskutowane.

Keywords

EN

cognitive functions; depresja; depression; fatigue syndrome; funkcje poznawcze; jakość życia; multiple sclerosis; quality of life; stwardnienie rozsiane; zespół zmęczeniowy

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Aktualności Neurologiczne
• Year: 2009
• Volume: 9
• Issue: 4
• Pages: 267 -271

Contributors

author

Witold Palasik

• Klinika Neurologii i Epileptologii CMKP, SPSK CMKP im. W. Orłowskiego, ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa, tel.: [phone]. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Urszula Fiszer

References

• 1. Multiple Sclerosis Council for Clinical Practice Guidelines: Fatigue and Multiple Sclerosis: Evidence-Based Management Strategies for Fatigue in Multiple Sclerosis. Paralyzed Veterans of America, Washington, DC 1998. Adres: http:// pva.convio.net/site/News2?page=NewsArticle&id=8101.
• 2. Andreasen A.K., Jakobsen J., Petersen T, Andersen H.: Fatigued patients with multiple sclerosis have impaired central muscle activation. Mult. Scler. 2009; 15: 818-827.
• 3. Lapierre Y., Hum S.: Treating fatigue. Int. MS J. 2007; 14: 64-71.
• 4. Fluge Ø., Mella O.: Clinical impact of B -cell depletion with the anti-CD20 antibody rituximab in chronic fatigue syndrome: a preliminary case series. BMC Neurol. 2009; 9: 28-34.
• 5. Kasatkin D.S., Spirin N.N.: Possible mechanisms of the formation of chronic fatigue syndrome in the clinical picture of multiple sclerosis. Neurosci. Behav. Physiol. 2007; 37: 215-219.
• 6. Oken B.S., Flegal K., Zajdel D. i wsp.: Cognition and fatigue in multiple sclerosis: potential effects of medications with central nervous system activity. J. Rehabil. Res. Dev. 2006; 43: 83-90.
• 7. Gramigna S., Schluep M., Staub F. i wsp.: Fatigue in neurological disease: different patterns in stroke and multiple sclerosis. Rev. Neurol. (Paris) 2007; 163: 341-348.
• 8. Huitinga I., Erkut Z.A., van Beurden D., Swaab D.F.: The hypothalamo-pituitary-adrenal axis in multiple sclerosis. Ann. N. Y. Acad. Sci. 2003; 992: 118-128.
• 9. Leocani L., Colombo B., Comi G.: Physiopathology of fatigue in multiple sclerosis. Neurol. Sci. 2008; 29 supl. 2: S241-S243.
• 10. Simioni S., Ruffieux C., Bruggimann L. i wsp.: Cognition, mood and fatigue in patients in the early stage of multiple sclerosis. Swiss Med. Wkly 2007; 137: 496-501.
• 11. Hoffmann S., Tittgemeyer M., von Cramon D.Y.: Cognitive impairment in multiple sclerosis. Curr. Opin. Neurol. 2007; 20: 275-280.
• 12. Vercellino M., Plano F., Votta B. i wsp.: Grey matter pathology in multiple sclerosis. J. Neuropathol. Exp. Neurol. 2005; 64: 1101-1107.
• 13. Wegner C., Stadelmann C.: Gray matter pathology and multiple sclerosis. Curr. Neurol. Neurosci. Rep. 2009; 9: 399-404.
• 14. Houtchens M.K., Benedict R.H.B., Killiany R. i wsp.: Thalamic atrophy and cognition in multiple sclerosis. Neurology 2007; 69: 1213-1223.
• 15. Pulizzi A., Rovaris M., Judica E. i wsp.: Determinants of disability in multiple sclerosis at various disease stages: a multiparametric magnetic resonance study. Arch. Neurol. 2007; 64: 1163-1168.
• 16. Amato M.P., Portaccio E., Goretti B. i wsp.: Association of neocortical volume changes with cognitive deterioration in relapsing-remitting multiple sclerosis. Arch. Neurol. 2007; 64: 1157-1161.
• 17. Wachowius U., Talley M., Silver N. i wsp.: Cognitive impairment in primary and secondary progressive multiple sclerosis. J. Clin. Exp. Neuropsychol. 2005; 27: 65-77.
• 18. Patti F., Amato M.P., Trojano M. i wsp.: COGIMUS Study Group: Cognitive impairment and its relation with disease measures in mildly disabled patients with relapsing-remitting multiple sclerosis: baseline results from the Cognitive Impairment in Multiple Sclerosis (COGIMUS) study. Mult. Scler. 2009; 15: 779-788.
• 19. Goshen I., Kreisel T., Ounallah-Saad H. i wsp.: A dual role for interleukin-1 in hippocampal-dependent memory processes. Psychoneuroendocrinology 2007; 32: 1106-1115.
• 20. Barak Y., Achiron A.: Effect of interferon-beta-1b on cognitive functions in multiple sclerosis. Eur. Neurol. 2002; 47: 11-14.
• 21. Fischer J.S., Priore R.L., Jacobs L.D. i wsp.; Multiple Sclerosis Collaborative Research Group: Neuropsychological effects of interferon β-1a in relapsing multiple sclerosis. Ann. Neurol. 2000; 48: 885-892.
• 22. Pierson S.H., Griffith N.: Treatment of cognitive impairment in multiple sclerosis. Behav. Neurol. 2006; 17: 53-67.
• 23. Tumani H., Uttner I.: Influences on cognition by immunosuppression and immunomodulation in multiple sclerosis. J. Neurol. 2007; 254 supl. 2: II69-II72. Errata w: J. Neurol. 2008; 255: 309-310.
• 24. Christodoulou C., MacAllister WS., McLinskey N.A., Krupp L.B.: Treatment of cognitive impairment in multiple sclerosis: is the use of acetylcholinesterase inhibitors a viable option? CNS Drugs 2008; 22: 87-97.
• 25. Morrow S.A., Kaushik T, Zarevics P i wsp.: The effects of L-amphetamine sulfate on cognition in MS patients: results of a randomized controlled trial. J. Neurol. 2009; 256: 1095-1102.
• 26. Smith S.J., Young C.A.: The role of affect on the perception of disability in multiple sclerosis. Clin. Rehabil. 2000; 14: 50-54.
• 27. Stenager E.N., Koch-Henriksen N., Stenager E.: Risk factors for suicide in multiple sclerosis. Psychother. Psychosom. 1996; 65: 86-90.
• 28. Sadovnick A.D., Eisen K., Ebers G.C., Paty D.W: Cause of death in patients attending multiple sclerosis clinics. Neurology 1991; 41: 1193-1196.
• 29. Feinstein A.: The neuropsychiatry of multiple sclerosis. Can. J. Psychiatry 2004; 49: 157-163.
• 30. Minden S.L., Schiffer R.B.: Affective disorders in multiple sclerosis. Review and recommendations for clinical research. Arch. Neurol. 1990; 47: 98-104.
• 31. Chwastiak L., Ehde D.M., Gibbons L.E. i wsp.: Depressive symptoms and severity of illness in multiple sclerosis: epidemiologic study of a large community sample. Am. J. Psychiatry 2002; 159: 1862-1868.
• 32. Feinstein A.: An examination of suicidal intent in patients with multiple sclerosis. Neurology 2002; 59: 674-678.
• 33. Wirleitner B., Neurauter G., Schröcksnadel K. i wsp.: Interferon-γ-induced conversion of tryptophan: immunologic and neuropsychiatric aspects. Curr. Med. Chem. 2003; 10: 1581-1591.
• 34. Rep M.H.G., Schrijver H.M., van Lopik T. i wsp.: Interferon (IFN)-β treatment enhances CD95 and interleukin 10 expression but reduces interferon-γ producing T cells in MS patients. J. Neuroimmunol. 1999; 96: 92-100.
• 35. Feinstein A., Roy P, Lobaugh N. i wsp.: Structural brain abnormalities in multiple sclerosis patients with major depression. Neurology 2004; 62: 586-590.
• 36. Sadovnick A.D., Remick R.A., Allen J. i wsp.: Depression and multiple sclerosis. Neurology 1996; 46: 628-632.
• 37. Patten S.B., Metz L.M., Reimer M.A.: Biopsychosocial correlates of lifetime major depression in a multiple sclerosis population. Mult. Scler. 2000; 6: 115-120.

• Document Type: article