Nawyki żywieniowe oraz częstość spożycia wybranych produktów przez dzieci w wieku 10–13 lat zamieszkałe na terenach miejskich i wiejskich

• Authors: Beata Całyniuk , Joanna Ambroży , Jagoda Bester , Wiktoria Czuchraj , Karolina Dostał , Małgorzata Dubiel

Title variants

EN

Eating habits and frequency of consumption of selected products among children aged 10–13 years residing in urban and rural areas

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

WSTĘP Żywienie dzieci jest uwarunkowane przez wiele czynników: miejsce zamieszkania, wychowanie, świadomość rodziców dotyczącą żywienia, zwyczaje żywieniowe wynikające z kultury, tradycji czy religii, a także dostępność produktów spożywczych. Według powszechnej opinii, czynnikiem determinującym wybory żywieniowe jest miejsce zamieszkania. Szczególnie ważna wydaje się różnica między terenami miejskimi a wiejskimi, ze względu na odmienny sposób zagospodarowania terenu. Celem badań było porównanie nawyków żywieniowych i częstości spożycia wybranych produktów przez dzieci w wieku 10–13 lat zamieszkałe na terenach miejskich i wiejskich. MATERIAŁ I METODY Badania przeprowadzono wśród 528 uczniów (klasy 4–6) w wieku 10–13 lat, uczęszczających do szkół podstawowych w Katowicach i Zabrzu (tereny miejskie) oraz Oleśnicy i Małogoszczu (tereny wiejskie). Do szkoły w Małogoszczu (posiadającym prawa miejskie) uczęszczają głównie dzieci zamieszkujące pobliskie tereny wiejskie, dlatego szkołę tę zakwalifikowano do grupy wiejskiej. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety przygotowanego na potrzeby pracy, zgodnie z metodologią przyjętą w tego typu badaniach. Kwestionariusz składał się z dwóch części: pierwszej badającej nawyki żywieniowe oraz drugiej dotyczącej częstości spożycia wybranych produktów. Badaną grupę stanowili uczniowie zamieszkujący tereny miejskie oraz wiejskie. WYNIKI W przeprowadzonym badaniu istotną statystycznie zależność pomiędzy miejscem zamieszkania a zachowaniami żywieniowymi wykazało 50% pytań w części formularza badającej nawyki żywieniowe. Pytania te dotyczyły pojadania między posiłkami, pory spożywania pierwszego śniadania, spożywania obiadu, wielkości porcji warzyw i ich postaci. Analiza wyników dotyczących częstości spożycia nie wykazała znaczących statystycznie różnic. WNIOSKI Na podstawie przeprowadzonych ankiet wśród badanych grup nie stwierdzono wyraźnych różnic w sposobie żywienia dzieci zamieszkujących odmienne pod względem zagospodarowania tereny.

EN

INTRODUCTION Children’s nutrition is conditioned by many factors: place of residence, education, parents' awareness about nutrition, eating habits resulting from culture, tradition, religion as well as the availability of food products. According to common belief , the place of residence is a determinant of food choices. The differences between urban and rural areas seem to be particularly important with regard to the different way of land management. The aim was to compare the eating habits and the frequency of consumption of selected products among children in the age of 10–13 residing in urban and rural areas. MATERIALS AND METHODS The research was carried out among 528 primary school children from Zabrze, Katowice (urban) and Oleśnica, Małogoszcz (rural). Even though Małogoszcz has civic rights, the children attending the primary school of Małogoszcz entirely come from nearby villages. That is why this school has been qualified as a rural area. The study was conducted using the authors' questionnaire prepared for the work in accordance with the method-ology adopted in such studies. The questionnaire consisted of two parts: the first to investigate the dietary habits, and the other on the frequency of consumption of selected products. The surveyed students were classified into two groups: the first included children living in the city, the second group was made up of students from rural areas. RESULTS In this study, 50% of the questions in the questionnaire to investigate the dietary habits showed a statistically significant relationship between the place of residence and eating behaviors. These questions concern snacking between meals, time of eating breakfast and dinner, the serving sizes of vegetables and their types. Analysis of the results on the incidence of consumption did not show statistically significant differences. CONCLUSIONS Based on the survey conducted among the studied groups, there was no apparent difference in the diet of children living in urban and rural areas.

Keywords

EN

children; countrysides; dziecieating habits; miasto; nawyki żywieniowe; urban areas; wieś

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2013
• Volume: 67
• Issue: 4
• Pages: 231–237

Contributors

author

Beata Całyniuk

• Zakład Żywienia Człowieka Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Jordana 19 41-808 Zabrze tel. [phone] fax [phone]

author

Joanna Ambroży

• Koło Naukowe przy Zakładzie Żywienia Człowieka, Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Jagoda Bester

• Koło Naukowe przy Zakładzie Żywienia Człowieka, Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Wiktoria Czuchraj

• Koło Naukowe przy Zakładzie Żywienia Człowieka, Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Karolina Dostał

• Koło Naukowe przy Zakładzie Żywienia Człowieka, Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Małgorzata Dubiel

• Koło Naukowe przy Zakładzie Żywienia Człowieka, Wydziału Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Krawczyński M. Żywienie dzieci w zdrowiu i chorobie. Help-Med, Kraków 2008.
• 2. Ciborowska H., Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
• 3. Centers for Disease Control and Prevention: Guidelines for school health programs to promote lifelong healthy eating. J Sch Health 1997; 67(1): 9–26.
• 4. Post-Skagegard M. et al.: Changes in food habits in healthy Swedish adolescents during the transition from adolescence to adulthood. E J Clin Nutr 2002; 56(6): 532–553.
• 5. Jarosz M. Praktyczny podręcznik dietetyki. IŻŻ, Warszawa 2010.
• 6. Gawęcki J. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• 7. http://www.stat.gov.pl/gus
• 8. Cimoszuk D., Sierakowska M., Łagoda K. i wsp. Sposoby żywienia młodzieży uczącej się. Pielęgniarstwo XXI wieku XXI 2003; 4: 75–80.
• 9. Szczepańska E., Piórkowska K., Niedworok E., Muc-Wierzgoń M. Konsumpcja słodyczy i napojów wysokosłodzonych w aspekcie występowania otyłości na przykładzie dzieci zamieszkujących obszary miejskie i wiejski. Endokrynol. Otyłość 2010; 6(2): 78–84.
• 10. Pels E., Mielnik-Błaszczyk M., Pietrak J., Ślusarski P. Ocena nawyków higienicznych jamy ustnej i dietetycznych dzieci na podstawie badania ankietowego ich rodziców. Dent. Med. Probl. 2012; 49(2): 279–285.
• 11. Żuralska R., Gaworska-Krzemińska A., Kowalkiewicz-Hussein E., Gołębiewska R., Świetlik D. Styl żywienia młodzieży szkolnej. W: Problemy terapeutyczno-pielęgnacyjne: od poczęcia do starości. Red. E. Krajewska-Kułak, M. Szczepański, C. Łukaszuk, J. Lewko. AM w Białymstoku WPiOZ, Białystok 2007; 1: 190–194.
• 12. Field A.E., Gillman M.W., Rosner B., Rockett H.R., Colditz G.A. Association between fruit and vegetable intake and change in body mass index among a large sample of children and adolescents in the United States. Int. J. Obes. 2003; 27: 821–826.
• 13. Stankiewicz M., Pieszko M., Śliwińska A. i wsp. Występowanie nadwagi i otyłości oraz wiedza i zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży małych miast i wsi – wyniki badania Polskiego Projektu 400 Miast. Endokrynol. Otyłość 2010; 6(2): 59–66.
• 14. Waszkiewicz L., Rogowska J. Racjonalne żywienie w aspekcie zarządzania własnym zdrowiem a efekty uczenia się. W: Rola i zadania medycyny społecznej u progu XXI wieku. Akademia Medyczna we Wrocławiu, Wrocław 2002.
• 15. Wajszczyk B., Charzewska J., Chabros E., Rogalska-Niedźwiedź M., Chwojnowska Z., Fabiszewska J. Jakościowa ocena sposobu żywienia młodzieży w wieku pokwitania. Probl. Hig. Epidemiol. 2008; 89(1): 85–89.
• 16. Wojtyła K., Zachowania zdrowotne dzieci szkół podstawowych i ich rodziców na przykładzie uczniów klas V i VI z powiatu miasta Kalisz i powiatu kaliskiego. Poznań 2012.
• 17. Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. IŻŻ, Warszawa 2012.
• 18. Marcysiak M., Ciosek A., Żywica M. i wsp. Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna uczniów klas sportowych i ogólnych w Ustrzykach Dolnych. Probl. Pielęg. 2009; 17(3): 216–222.
• 19. Marcysiak M., Zagroba M., Ostrowska B., Wiśniewska E., Marcysiak M., Skotnicka-Klonowicz G. Aktywność fizyczna a zachowania żywieniowe dzieci i młodzieży powiatu ciechanowskiego. Probl. Pielęg. 2010; 18(2): 176–183.

• Document Type: article