Diagnostyka różnicowa stwardnienia rozsianego

• Authors: Karina Kierkus-Dłużyńska , Justyna Rokicka , Andrzej Głąbiński

Title variants

EN

Differential diagnosis of multiple sclerosis

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Multiple sclerosis (MS) is a chronic inflammatory demyelinating disease of the central nervous system (CNS). It affects usually young people between 20 and 40 years of age, predominantly women. According to Lublin and Riengold classification there are four major clinical patterns of MS course: remitting-relapsing, primary progressive, secondary progressive and progressive-relapsing. Making definite diagnosis of MS is becoming recently very important because of development of some new immunomodulatory therapies of MS with proven effectiveness when used at the early stage of the disease. Because of the huge diversity of MS clinical signs and symptoms as well as the course of the disease, there are several other diseases with similar clinical picture. Differential diagnosis of MS includes such disease as: acute disseminated encephalomyelitis (ADEM), neuroboreliosis, neurosarcoidosis, systemic lupus erythematosus (SLE), Sjögren’s syndrome, CNS vasculitis, Behçet’s disease, antiphospholipid syndrome and cerebral autosomal dominant arteriopathy with subcortical infarcts and leukoencephalopathy (CADASIL). Very important in MS differential diagnosis are some laboratory findings. The most useful techniques are magnetic resonance imaging (MRI), cerebrospinal fluid (CSF) examination, visual evoked potentials (VEP) and some blood tests. They often facilitate differential diagnosis of MS at the early stage of the disease. This is very important because the proper treatment can be initiated early.

PL

Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) jest przewlekłą chorobą zapalno-demielinizacyjną ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Występuje głównie u osób młodych, a najwięcej zachorowań odnotowuje się w wieku 20-40 lat. Wyróżniamy cztery typy przebiegu klinicznego wg klasyfikacji Lublina i Reingolda: postać rzutowo-remisyjną, postać pierwotnie postępującą, postać wtórnie postępującą oraz postać postępująco-nawracającą. Diagnostyka różnicowa SM, a w szczególności ustalenie ostatecznego rozpoznania tej choroby, nabiera w ostatnim czasie dużego znaczenia, co wiąże się z pojawieniem się terapii immunomodulujących i udowodnionymi korzyściami dla pacjentów, u których zastosowano to leczenie we wczesnej fazie choroby. W związku z dużą różnorodnością oraz zmiennością objawów i przebiegu klinicznego, zwłaszcza we wczesnym okresie choroby czy też w przypadkach nietypowych, SM tę należy różnicować z wieloma innymi chorobami o podobnym przebiegu i obrazie klinicznym. Stwardnienie rozsiane wymaga przede wszystkim różnicowania z następującymi chorobami: ostrym rozsianym zapaleniem mózgu i rdzenia (ADEM), neuroboreliozą, neurosarkoidozą, toczniem układowym z zajęciem układu nerwowego (SLE), zespołem Sjögrena, zapaleniem naczyń, chorobą Behçeta, zespołem antyfosfolipidowym czy autosomalnie dominującą arteriopatią naczyń mózgowych z udarami podkorowymi i leukoencefalopatią (CADASIL). Ze względu na zbliżony obraz kliniczny wszystkich ww. chorób bardzo przydatne w diagnostyce różnicowej są niektóre badania dodatkowe, które czasami ułatwiają postawienie właściwej diagnozy już we wczesnej fazie choroby. Ma ona duże znaczenie, ponieważ umożliwia rozpoczęcie właściwego dla danej jednostki leczenia.

Keywords

EN

autoimmunizacja; autoimmunization; cerebrospinal fluid; demielinizacja; demyelination; diagnostyka różnicowa; differential diagnosis; magnetic resonance imaging; multiple sclerosis; płyn mózgowo-rdzeniowy; rezonans magnetyczny; stwardnienie rozsiane

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Aktualności Neurologiczne
• Year: 2009
• Volume: 9
• Issue: 4
• Pages: 247 - 252

Contributors

author

Karina Kierkus-Dłużyńska

• Oddział Kliniczny Propedeutyki Neurologicznej z Pododdziałem Udarowym, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, WSS im. M. Kopernika, ul. Pabianicka 62, 93-513 Łódź, tel.: [phone]

author

Justyna Rokicka

• Oddział Kliniczny Propedeutyki Neurologicznej z Pododdziałem Udarowym, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, WSS im. M. Kopernika, ul. Pabianicka 62, 93-513 Łódź, tel.: [phone]

author

Andrzej Głąbiński

• Oddział Kliniczny Propedeutyki Neurologicznej z Pododdziałem Udarowym, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, WSS im. M. Kopernika, ul. Pabianicka 62, 93-513 Łódź, tel.: [phone]

References

• 1. Lublin F.D., Reingold S.C.: Defining the clinical course of multiple sclerosis: results of an international survey. National Multiple Sclerosis Society (USA) Advisory Committee on Clinical Trials of New Agents in Multiple Sclerosis. Neurology 1996; 46: 907-911.
• 2. Polman C.H., Reingold S.C., Edan G. i wsp.: Diagnostic criteria for multiple sclerosis: 2005 revisions to the “McDonald criteria”. Ann. Neurol. 2005; 58: 840-846.
• 3. Fiszer U.: Neuroborelioza - objawy kliniczne, diagnostyka i leczenie. W: Selmaj K. (red.): Stwardnienie rozsiane. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
• 4. Fritz C.L., Kjemtrup A.M.: Lyme borreliosis. J. Am. Vet. Med. Assoc. 2003; 223: 1261-1270.
• 5. Jubelt B.: Zakażenia wywołane przez krętki: borelioza (choroba z Lyme). W: Rowland L.P (red.): Neurologia Merritta. Urban & Partner, Wrocław 2008.
• 6. Bourahoui A., de Seze J., Guttierez R. i wsp.: CSF isoelectro-focusing in a large cohort of MS and other neurological diseases. Eur. J. Neurol. 2004; 11: 525-529.
• 7. Romi F, Kråkenes J., Aarli J.A., Tysnes O.B.: Neuroborreliosis with vasculitis causing stroke-like manifestations. Eur. Neurol. 2004; 51: 49-50.
• 8. Hawro T., Bogucki A., Sysa-Jędrzejowska A. i wsp.: Zaburzenia neurologiczne u chorujących na toczeń rumieniowaty układowy. Pol. Merkur. Lekarski 2009; 26: 43-48.
• 9. Rowland L.P, Olarte M.R.: Układowe zapalenia naczyń. W: Rowland L.P. (red.): Neurologia Merritta. Urban & Partner, Wrocław 2008.
• 10. Bae Y.I., Yun S.J., Lee J.B. i wsp.: A clinical and epidemiological study of lupus erythematosus at a tertiary referral dermatology clinic in Korea. Lupus 2009; 18: 1320-1326.
• 11. Hutchinson M., Bresnihan B.: Neurological lupus erythematosus with tonic seizures simulating multiple sclerosis. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 1983; 46: 583-585.
• 12. Perl A.: Pathogenic mechanisms in systemic lupus erythematosus. Autoimmunity 2010; 43: 1-6.
• 13. Selmaj K.: Diagnostyka różnicowa. W: Selmaj K.: Stwardnienie rozsiane. Termedia, Poznań 2006.
• 14. Barnard J., Newman L.S.: Sarcoidosis: immunology, rheumatic involvement, and therapeutics. Curr. Opin. Rheumatol. 2001; 13: 84-91.
• 15. Losy J.: Diagnostyka różnicowa w stwardnieniu rozsianym. Polski Przegląd Neurologiczny 2008; 4 supl. A: 76-77.
• 16. Achiron L., Strominger M., Witkin N., Primo S.: Sarcoid optic neuropathy: a case report. J. Am. Optom. Assoc. 1995; 66: 646-651.
• 17. Braido F., Zolezzi A., Stea F. i wsp.: Bilateral Gasser’s ganglion sarcoidosis: diagnosis, treatment and unsolved questions. Sarcoidosis Vasc. Diffuse Lung Dis. 2005; 22: 75-77.
• 18. Tsao C.Y., Lo WD., Rusin J.A. i wsp.: Isolated neurosarcoidosis presenting as headache and multiple brain and spinal cord lesions mimicking central nervous system metastases. Brain Dev. 2007; 29: 514-518.
• 19. Murialdo G., Tamagno G.: Endocrine aspects of neurosarcoidosis. J. Endocrinol. Invest. 2002; 25: 650-662.
• 20. Zajicek J.P, Scolding N.J., Foster O. i wsp.: Central nervous system sarcoidosis - diagnosis and management. QJM 1999; 92: 103-117.
• 21. Zouaoui A., Maillard J.C., Dormont D. i wsp.: MRI in neurosarcoidosis. J. Neuroradiol. 1992; 19: 271-284.
• 22. Shah R., Roberson G.H., Curé J.K.: Correlation of MR imaging findings and clinical manifestations in neurosarcoidosis. AJNR Am. J. Neuroradiol. 2009; 30: 953-961.
• 23. Jacobsson L.T, Axell T.E., Hansen B.U. i wsp.: Dry eyes or mouth - an epidemiological study in Swedish adults, with special reference to primary Sjogren’s syndrome. J. Autoimmun. 1989; 2: 521-527.
• 24. Ramos-Casals M., Solans R., Rosas J. i wsp.; GEMESS Study Group: Primary Sjögren syndrome in Spain: clinical and immunologic expression in 1010 patients. Medicine (Baltimore) 2008; 87: 210-219.
• 25. Salomonsson S., Rozell B.L., Heimburger M., Wahren-Herlenius M.: Minor salivary gland immunohistology in the diagnosis of primary Sjögren’s syndrome. J. Oral Pathol. Med. 2009; 38: 282-288.
• 26. Mori K., Iijima M., Koike H. i wsp.: The wide spectrum of clinical manifestations in Sjögren’s syndrome-associated neuropathy. Brain 2005; 128: 2518-2534.
• 27. Delalande S., de Seze J., Fauchais A.L. i wsp.: Neurologic manifestations in primary Sjögren syndrome: a study of 82 patients. Medicine (Baltimore) 2004; 83: 280-291.
• 28. Alexander E.L., Malinow K., Lejewski J.E. i wsp.: Primary Sjögren’s syndrome with central nervous system disease mimicking multiple sclerosis. Ann. Intern. Med. 1986; 104: 323-330.
• 29. Trojano M., Paolicelli D.: The differential diagnosis of multiple sclerosis: classification and clinical features of relapsing and progressive neurological syndromes. Neurol. Sci. 2001; 22 supl. 2: S98-S102.
• 30. Noseworthy J.H., Bass B.H., Vandervoort M.K i wsp.: The prevalence of primary Sjögren’s syndrome in a multiple sclerosis population. Ann. Neurol. 1989; 25: 95-98.
• 31. Szermer P: Zespoły nadkrzepliwości jako przyczyna udaru niedokrwiennego. W: Szczudlik A., Członkowska A., Kwieciński H., Słowik A. (red.): Udar mózgu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• 32. Provenzale J.M., Barboriak D.P, Allen N.B., Ortel TL.: Patients with antiphospholipid antibodies: CT and MR findings of the brain. AJR Am. J. Roentgenol. 1996; 167: 1573-1578.
• 33. Jubelt B.: Zakażenia wirusowe. W: Rowland L.P. (red.): Neurologia Merritta. Urban & Partner, Wrocław 2008.
• 34. Bartosik-Psujek H.: Diagnostyka różnicowa stwardnienia rozsianego. W: Selmaj K (red.): Stwardnienie rozsiane. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
• 35. Dale R.C., de Sousa C., Chong WK i wsp.: Acute disseminated encephalomyelitis, multiphasic disseminated encephalomyelitis and multiple sclerosis in children. Brain 2000; 123: 2407-2422.
• 36. Menge T, Hemmer B., Nessler S. i wsp.: Acute disseminated encephalomyelitis: an update. Arch. Neurol. 2005; 62: 1673-1680.
• 37. Jennette J.C., Falk R.J., Andrassy K i wsp.: Nomenclature of systemic vasculitides. Proposal of an international consensus conference. Arthritis Rheum. 1994; 37: 187-192.
• 38. Scolding N.J., Wilson H., Hohlfeld R. i wsp.: EFNS Cerebral Vasculitis Task Force: The recognition, diagnosis and management of cerebral vasculitis: a European survey. Eur. J. Neurol. 2002; 9: 343-347.
• 39. Guillevin L., Ramanoelina J., Mahr A.: Ośrodkowy układ nerwowy a uogólnione zapalenie naczyń. Neurologia Praktyczna 2003; 4: 289-295.
• 40. Moritani T., Hiwatashi A., Shrier D.A. i wsp.: CNS vasculitis and vasculopathy: efficacy and usefulness of diffusion-weighted echoplanar MR imaging. Clin. Imaging 2004; 28: 261-270.
• 41. Scolding N.: The differential diagnosis of multiple sclerosis. J. Neurol. Neurosurg. Psychitary 2001; 71 supl. 2: ii9-ii15.
• 42. Mendes D., Correia M., Barbedo M. i wsp.: Behçet’s disease - a contemporary review. J. Autoimmun. 2009; 32: 178-188.
• 43. Jubelt B.: Zakażenia bakteryjne. W: Rowland L.P. (red.): Neurologia Merritta. Urban & Partner, Wrocław 2008.
• 44. Sakane T, Suzuki N., Nagafuchi H.: Etiopathology of Behçet’s disease: immunological aspects. Yonsei Med. J. 1997; 38: 350-358.
• 45. Al-Araji A., Kidd D.P.: Neuro-Behçet’s disease: epidemiology, clinical characteristics, and management. Lancet Neurol. 2009; 8: 192-204.
• 46. Siva A., Kantarci O.H., Saip S. i wsp.: Behçet’s disease: diagnostic and prognostic aspects of neurological involvement. J. Neurol. 2001; 248: 95-103.
• 47. Devlin T., Gray L., Allen N.B. i wsp.: Neuro-Behçet’s disease: factors hampering proper diagnosis. Neurology 1995; 45: 1754-1757.
• 48. Dziewulska D., Kwieciński H.: CADASIL i inne dziedziczne choroby powodujące udar mózgu. W: SzczudlikA., Członkowska A., Kwieciński H., Słowik A. (red.): Udar mózgu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• 49. Ringelstein E.B., Nabavi D.G.: Cerebral small vessel diseases: cerebral microangiopathies. Curr. Opin. Neurol. 2005; 18: 179-188.

• Document Type: article