Style radzenia sobie ze stresem i zespół wypalenia zawodowego u studentów ratownictwa medycznego i ratowników medycznych

• Authors: Katarzyna Nowakowska , Karolina Jabłkowska-Górecka , Alina Borkowska

Title variants

EN

Coping styles and burning out syndrome in the emergency medicine students and emergency medicine students working as emergency workers

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Working as medical rescuer is associated with many stressors, mainly associated with exposure to life-threatening situations, human suffering, disease and death, but also to interpersonal conflicts and considerable work burden. These factors contribute to the development of burnout syndrome in medical rescuers. Published papers highlight the mediating role of coping styles on the development of burnout syndrome. The aim of this paper is to assess coping styles and correlations between them and severity of burnout symptoms in medical rescuers and students of emergency medicine, depending on job seniority in this profession. Overall, 148 persons participated in the study, aged from 19 to 47 years. These were part-time (extramural) students of 1st and 3rd year of emergency medicine, working as medical rescuers (n=66) and students not working as medical rescuers (n=82). The following instruments were implemented: Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) and the Maslach Burnout Inventory (MBI). No significant differences were noticed in any aspect of professional burnout: emotional exhaustion, depersonalisation and sense of personal achievement, between students working as medical rescuers and those not exercising this job. Students of emergency medicine who do not exercise this job, more often implement coping style focused on emotions and avoidance. However, the older were persons interviewed, and the longer they worked as medical rescuer, the more frequently they resorted to task-focused coping style. No correlation was noticed between age and job seniority of persons examined and severity of burnout syndrome.

PL

Wykonywanie zawodu ratownika medycznego wiąże się z wieloma sytuacjami stresującymi, przede wszystkim z narażeniem na niebezpieczne dla życia sytuacje, obcowaniem z cierpieniem, chorobą i śmiercią, ale także konfliktami interpersonalnymi oraz znacznym obciążeniem pracą. Powyższe zjawiska sprzyjają rozwijaniu się u ratowników zespołu wypalenia zawodowego. W literaturze zwraca się uwagę na pośredniczący wpływ stylów radzenia sobie ze stresem na rozwój zespołu wypalenia zawodowego. Celem niniejszej pracy była ocena stylów radzenia sobie ze stresem oraz zależności między nimi a nasileniem cech wypalenia zawodowego u studentów ratownictwa medycznego w zależności od stażu pracy w zawodzie ratownika medycznego. W badaniach uczestniczyło 148 osób w wieku od 19 do 47 lat. Byli to studenci zaoczni pierwszego i trzeciego roku kierunku medycyna ratunkowa pracujący w zawodzie ratownika medycznego – 66 osób, a także studenci niepracujący jako ratowni cy medyczni – 82 osoby. Zastosowano następujące metody badań: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) i Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego (MBI). Nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie żadnego z wymiarów wypalenia zawodowego: emocjonalnego wyczerpania, depersonalizacji i poczucia dokonań osobistych pomiędzy studentami pracującymi i niepracującymi w zawodzie ratownika medycznego. Studenci ratownictwa medycznego, którzy nie pracują w zawodzie, częściej stosują styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na emocjach oraz na unikaniu. Z kolei im starsze były badane osoby oraz im dłuższy był ich staż pracy w zawodzie ratownika medycznego, tym częściej w sytuacjach stresowych stosowali styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na zadaniu. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy wiekiem i stażem pracy badanych osób a nasileniem cech wypalenia zawodowego.

Keywords

EN

coping styles; emergency medicine students; medical rescuers; professional burnout; professional stress; ratownicy medyczni; stres; stres zawodowy; stress; studenci ratownictwa medycznego; style radzenie sobie ze stresem; wypalenie zawodowe

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2009
• Volume: 9
• Issue: 4
• Pages: 242-248

Contributors

author

Katarzyna Nowakowska

• Zakład Psychologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Alina Borkowska

author

Karolina Jabłkowska-Górecka

• Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

author

Alina Borkowska

• Zakład Psychologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Alina Borkowska

References

• 1. Łuczak A., Żołnierzyk-Zreda D.: Praca a stres. Bezpieczeństwo Pracy 2002; 10: 2-5.
• 2. van der Ploeg E., Kleber R.J.: Ingrijpende gebeurtenissen op het werk en chronische stressoren: Een studie bij ambulan-cepersoneel [Impact of critical events and chronic stress at work: a study of ambulance personnel]. Gedrag & Organi-satie 2001; 14: 142-151.
• 3. Thompson J., Suzuki I.: Stress in ambulance workers. Disaster Management 1991; 3: 193-197.
• 4. Bryant R.A., Harvey A.G.: Posttraumatic stress reactions in volunteer firefighters. J. Trauma. Stress 1996; 9: 51-62.
• 5. Hetherington A.: Human Resource Management in Times of Stress. Police Research Group, The Home Office, London 1993.
• 6. van der Ploeg E., Kleber R.J.: Acute and chronic job stressors among ambulance personnel: predictors of health symptoms. Occup. Environ. Med. 2003; 60 supl. 1: i40-i46.
• 7. Marmar C.R., Weiss D.S., Metzler T.J., Delucchi K.: Characteristics of emergency services personnel related to peritraumatic dissociation during critical incident exposure. Am. J. Psychiatry 1996; 153 (supl.): 94-102.
• 8. Chen S.M., McMurray A.: “Burnout” in intensive care nurses. J. Nurs. Res. 2001; 9: 152-164.
• 9. Gillespie M., Melby V: Burnout among nursing staff in accident and emergency and acute medicine: a comparative study. J. Clin. Nurs. 2003; 12: 842-851.
• 10. Jaracz K., Górna K., Konieczna J.: Burnout, stress and styles of coping among hospital nurses. Rocz. Akad. Med. Białymst. 2005; 50 supl. 1: 216-219.
• 11. Grau A., Sufler R., Garcia M.M.: Burnout syndrome in health workers and relationship with personal and environmental factors. Gac. Sanit. 2005; 19: 463-470.
• 12. Cubrilo-Turek M., Urek R., Turek S.: Burnout syndrome - assessment of a stressful job among intensive care staff. Coll. Antropol. 2006; 30: 131-135.
• 13. Piko B.F.: Burnout, role conflict, job satisfaction and psychosocial health among Hungarian health care staff: a questionnaire survey. Int. J. Nurs. Stud. 2006; 43: 311-318.
• 14. Kalemoglu M., Keskin O.: Evaluation of stress factors and burnout in the emergency department staff. Ulus. Travma Derg. 2002; 8: 215-219.
• 15. Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P.: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2005.
• 16. Pasikowski T.: Stres i zdrowie. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2000.
• 17. Anczewska M., Świtaj P, Roszczyńska J.: Wypalenie zawodowe. Postępy Psychiatr. Neurol. 2005; 14: 67-77.
• 18. Kaflik-Pieróg M., Ogińska-Bulik N.: Wyznaczniki zespołu wypalenia zawodowego u funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej. W: Psychologia. Zeszyty Naukowe. Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Łódź 2003; 1 (31): 59-67.
• 19. Kaflik-Pieróg M.: Konsekwencje stresu zawodowego personelu ratownictwa medycznego. W: Ogińska-Bulik N. (red.): Psychologia zdrowia. Zeszyty Naukowe. Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Łódź 2004; 1 (44): 101-110.
• 20. Ogińska-Bulik N., Kaflik-Pieróg M.: Stres zawodowy w służbach ratowniczych. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2006.
• 21. Jabłkowska K., Borkowska A.: Ocena nasilenia stresu w pracy a cechy zespołu wypalenia zawodowego u menedżerów. Med. Pr. 2005; 56: 439-444.
• 22. Schaufeli WB., Enzmann D.: The Burnout Companion to Study and Practice: A Critical Analysis. Taylor and Francis, London 1998.
• 23. Maslach C., Schaufeli WB., Leiter M.P: Job burnout. Annu. Rev. Psychol. 2001; 52: 397-422.
• 24. Halbesleben J.R.B., Buckley M.R.: Burnout in organizational life. Journal of Management 2004; 30: 859-879.
• 25. Enzmann D., Schaufeli W.B., Janssen P., Rozeman A.: Dimensionality and validity of the Burnout Measure. Journal of Occupational and Organizational Psychology 1998; 71: 331-351.
• 26. Borys B., Majkowicz M., Majkowicz H.: Coping with stress in various rescue groups. Psychiatr. Pol. 2003; 37: 337-348.
• 27. Chang E.M., Bidewell J.W, Huntington A.D. i wsp.: A survey of role stress, coping and health in Australian and New Zealand hospital nurses. Int. J. Nurs. Stud. 2007; 44: 1354-1362.

• Document Type: article