Związek stresu oksydacyjnego z jaskrą

• Authors: Wojciech Rokicki , Adam Kabiesz , Wanda Romaniuk

Title variants

EN

The role of oxidative stress in glaucoma

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Do niedawna jaskra była uważana za schorzenie wyłącznie okulistyczne. Dzisiaj wiadomo, że jest ona oczną manifestacją ogólnoustrojowych zaburzeń. Patomechanizmy występujące w jaskrze wydają się podobne do obserwowanych w pozostałych chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak np. choroba Alzheimera, gdzie obserwuje się śmierć komórek nerwowych, uszkodzenia związane z szokiem tlenowym, azotowym i odpowiedzią zapalną. Jedyny znany i potwierdzony czynnik ryzyka jaskry – podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe (CWG) nie jest ani wystarczający, ani konieczny do rozwoju i progresji jaskry. Normalizacja CWG często nie zapobiega postępowi choroby. Obserwacje związku stresu oksydacyjnego z jaskra zdają się nie tylko nie zaprzeczać innym teoriom rozwoju jaskry (mechanicznym, naczyniopochodnym, genetycznym i immunologicznym), ale je uzupełniać. Celem pracy jest zestawienie najnowszych wyników badań nad rolą stresu oksydacyjnego w patogenezie jaskry.

EN

Glaucoma has long been considered exclusively a disease of the eye. Today it is known that glaucoma is an occular manifestation of systemic diseases. The pathomechanisms of glaucoma seem to be similar to those observed in other neurodegenerative disorders such as Alzheimer’s disease where nerve cell death, oxidative damage and inflammatory response are observed. The one known and proved glaucoma risk factor – elevated intraocular pressure (IOP), is neither necessary nor sufficient for the development and progression of glaucoma. What is more, IOP normalization does not always prevent disease progression. The data on oxidative stress in glaucomatous disturbances seem not only to conflict other observations but rather complement the mechanical, vascular, genetic and immunologic theories of glaucoma pathogenesis. The aim of the work is a summary of the latest research on the role of oxidative stress in glaucoma.

Keywords

EN

glaucoma; jaskra; oxidative stress; stres oksydacyjny

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2014
• Volume: 68
• Issue: 1
• Pages: 62–65

Contributors

author

Wojciech Rokicki

• Klinika Okulistyki Katedry Okulistyki Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Ceglana 35 40-952 Katowice [phone] tel. [phone]

author

Adam Kabiesz

• Klinika Okulistyki Katedry Okulistyki Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Wanda Romaniuk

• Klinika Okulistyki Katedry Okulistyki Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Rokicki W., Dorecka M., Romaniuk W. Śmierć komórek zwojowych siatkówki w przebiegu jaskry – patomechanizm i potencjalne możliwości leczenia. Część I. Klin. Oczna 2007; 7–9.
• 2. Singh K. Is the patient getting worse? Open Ophthalmol. J. 2009; 3: 65–66.
• 3. Kołodziejczyk J., Saluk J., Wachowicz B. Stres oksydacyjny – reaktywne formy tlenu i azotu w patogenezie zaburzeń układu krążenia. Ann. Acad. Med. Siles. 2011; 65(4): 63–69.
• 4. Lodwich M., Romuk E., Echolc B. i wsp. Ocena wybranych parametrów równowagi oksydacyjno-antyoksydacyjnej u dzieci chorych na astmę oskrzelową i atopowe zapalenie skóry. Ann. Acad. Med. Siles. 2012; 66(1): 16–23.
• 5. Bailey M.S., Landar A., Darley-Usmar V. Mitochondrial proteomics in free radical research. Free Rad. Biol. Med. 2005; 38: 175–188.
• 6. Sheu S-S., Nauduri D., Anders M.W. Targeting antioxidants to mitochondria: A new therapeutic direction. Biochim. Biophys. Acta 2006; 1762: 256–265.
• 7. Alvarado, J., Murphy C., Polansky J., Juster R. Age-related changes in trabecular meshwork cellularity. Investig. Ophthalmol. Vis. Sci. 1981; 21: 714–727.
• 8. Alvarado J., Murphy C., Polansky J., Juster R. Studies on pathogenesis of primary open angle glaucoma: regional analyses of trabecular meshwork cellularity and dense collagen. In: Recent Advances in Glaucoma. Eds. U. Ticho, R. David, 1984, p. 3–8.
• 9. Alvarado J., Murphy C., Juster R. Trabecular meshwork cellularity in primary open-angle glaucoma and nonglaucomatous normals. Ophthalmology 1984; 91: 564–579.
• 10. Kahn M., Giblin F., Epstein D. Glutathione in calf trabecular meshwork and its relation to aqueous humor outflow facility. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 1983; 24: 1283–1287.
• 11. Siskova A., Wilhelm J. The effects of hyperoxia, hypoxia, and ischemia/reperfusion on the activity of the rat retina. Physiol. Res. 2001; 50: 267–273.
• 12. Hirose F., Kiryu J., Miyamoto K. i wsp. In vivo evaluation of retinal injury after transient ischemia in hypertensive rats. Hypertension 2004; 43: 1098.
• 13. Sacca` S.C., Pascotto A., Venturino G.M. i wsp. Prevalence and treatment of Helicobacter pylori in patients with blepharitis. Investig. Ophthalmol. Vis. Sci. 2006; 47: 501–508.
• 14. Noske W., Hensen J., Wiederholt M. Endothelin-like immunoreactivity in aqueous humor of patients with primary open-angle glaucoma and cataract. Graefes Arch. Clin. Exp. Ophthalmol. 1997; 235: 551–552.
• 15. Chauhan B., LeVatte T., Jollimore C. Model of endothelin-1-induced chronic optic neuropathy in rat. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2004; 45: 144–152.
• 16. Resch H., Garhofer G., Fuchsjager-Mayrl G., Hommer A., Schmetterer L. Endothelial dysfunction in glaucoma. Acta Ophthalmol. 2009; 87: 4–12.
• 17. Tezel G., Yang X., Cai J. Proteomic identification of oxidatively modi-fied retinal proteins in a chronic pressure-induced rat model of glaucoma. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2005; 46: 3177–3187.
• 18. Bonne C., Muller A., Villain M. Free radicals in retinal ischemia. Gen. Pharmacol. 1998; 30: 275–280.
• 19. Ko M., Peng P., Ma M., Ritch R., Chen C. Dynamic changes in reactive oxygen species and antioxidant levels in retinas in experimental glaucoma. Free Radic. Biol. Med. 2005; 39: 365–373.
• 20. Moreno M., Campanelli J., Sande P., Sanez D., Keller Sarmiento M., Rosenstein R. Retinal oxidative stress induced by high intraocular pressure. Free Radic. Biol. Med. 2004; 37: 803–812.
• 21. Dreyer E., Zurakowski D., Schumer R., Podos S., Lipton S. Elevated glutamate levels in the vitreous body of humans and monkeys with glaucoma. Arch. Ophthalmol.1996; 114: 299–305.
• 22. Vorwerk C., Gorla M., Dreyer E. An experimental basis for implicating excitotoxicity in glaucomatous optic neuropathy. Surv. Ophthalmol. 1999; 43: 142–150.
• 23. Atlante A., Calissano P., Bobba A., Giannattasio S., Marra E., Passarella S. Glutamate neurotoxicity, oxidative stress and mitochondria. FEBS Lett 2001; 497: 1–5.
• 24. Yan X., Tezel G., Wax M., Edward D. Matrix metalloproteinases and tumor necrosis factor alpha in glaucomatous optic nerve head. Arch. Oph-thalmol. 2000; 118: 666–673.
• 25. Yuan L., Neufeld A. Tumor necrosis factor-alpha: A potentially neurodestructive cytokine produced by glia in the human glaucomatous optic nerve head. Glia 2000; 32: 42–50.
• 26. Tezel G. Oxidative stress in glaucomatous neurodegeneration: mechanisms and consequences. Prog. Retin. Eye Res. 2006; 25: 490–513.
• 27. Tezel G., Yang X. Caspase-independent component of retinal ganglion cell death, in vitro. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2004; 45: 4049–4059.
• 28. Xu Y., Wu R., Gu Y., Yang Y., Yang M., Nwariaku F., Terada L. Involvement of TRAF4 in oxidative activation of c-Jun N-terminal kinase. J. Biol. Chem. 2002; 277: 28051–28057.
• 29. Tezel G., Yang X., Yang J., Wax M. Role of tumor necrosis factor receptor-1 in the death of retinal ganglion cells following optic nerve crush injury in mice. Brain Res. 2004; 996: 202–212.
• 30. Tezel G., Yang X., Luo C., Peng Y., Sun S., Sun D. Mechanisms of immune system activation in glaucoma: Oxidative stress stimulates antigen presentation by the retina and optic nerve head glia. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2007; 48:705–714.
• 31. Yang J., Yang P., Tezel G., Patil R., Hernandez M., Wax M. Induction of HLA-DR expression in human lamina cribrosa astrocytes by cytokines and simulated ischemia. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2001; 42: 365–371.
• 32. Wax M., Tezel G. Neurobiology of glaucomatous optic neuropathy: diverse cellular events in neurodegeneration and neuroprotection. Mol. Neurobiol. 2002; 26: 45–55.
• 33. Levkovitch-Verbin H., Quigley H., Kerrigan-Baumrind L., D'Anna S., Kerrigan D., Pease M. Optic nerve transection in monkeys may result in secondary degeneration of retinal ganglion cells. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 2001; 42: 975–982.

• Document Type: article