Ocena wpływu zakwitów sinic na jakość wody w kąpieliskach w Polsce

• Authors: Krzysztof Skotak , Jakub Bratkowski , Małgorzata Jamsheer-Bratkowska , Agnieszka Stankiewicz , Dorota Maziarka

Title variants

EN

Assessment of cyanobacteria impact on bathing water quality in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp: Jakość wody w kąpieliskach ma kluczowe znaczenie
zdrowotne, głównie z uwagi na fakt, że każdego lata
miliony ludzi wykorzystuje obiekty wodne w celach rekreacyjnych
i sportowych. Pomimo, że jakość wody w zdecydowanej
większości kąpielisk jest odpowiednia, to nadal
spotyka się miejsca, gdzie występuje ryzyko zdrowotne
wynikające z zanieczyszczenia wody. Jednym z głównych
czynników zagrożeń zdrowotnych związanych z jakością
wody w kąpieliskach są sinice – mikroorganizmy wykazujące
cechy morfologiczne bakterii i glonów. Mogą one
występować w koloniach i większych skupieniach, które
w przypadku masowego pojawienia się najczęściej tworzą
widoczne w wodzie smugi, gęstą pianę lub kożuch. Celem
pracy była ocena wpływu zakwitów sinic na przydatność
wody do kąpieli w Polsce. Materiały i metody: Oceną objęto
wszystkie kąpieliska nadzorowane przez Państwową
Inspekcję Sanitarną (PIS) w latach 2007–2009. Podstawę
oceny stanowiły dane PIS, pochodzące z monitoringu jakości
wody wyniki analiz oraz wydane przez Inspekcję formalne
decyzje o zakazie kąpieli. Wyniki i dyskusja: Uzyskane
rezultaty oceny pokazują, że blisko jedna czwarta
wszystkich zakazów kąpieli w Polsce w omawianym okresie
związana była z pojawieniem się w wodzie zakwitów sinic.
Wnioski: Sytuacja taka dotyczyła co piątego kąpieliska zlokalizowanego
nad zalewem lub zbiornikiem retencyjnym
oraz co dziesiątego nad Bałtykiem. Średni czas trwania
zakazu kąpieli z powodu zakwitu sinic w skali kraju był
znacznie zróżnicowany. Relatywnie najkrócej trwał na
kąpieliskach nadmorskich (średnio nie przekraczał tygodnia).
Znacznie dłużej zakaz kąpieli obowiązywał w przypadku
obiektów organizowanych nad jeziorami i zalewami
(przeciętnie około miesiąca).

EN

Introduction: Quality of bathing water is of key importance
for bathers’ health, mainly due to the fact, that each
year millions of people use bathing sites as places for recreation
and sport activities. Most of the bathing sites are of
adequate quality of water, but still there are cases of health
risk because bathing water is polluted. One of the main
health risk factor in bathing water are cyanobacteria and
their blooms. Cyanobacteria are microorganisms of morphological
features of bacteria and algae. They live in
colonies, which in large quantities show up as streaks,
dense foam on the water surface. The aim of this paper
was to assess the impact of cyanobacteria blooms on health
regarding bathing water quality in Poland. Materials and
methods: Assessment covered all bathing sites in Poland
supervised by Polish National Sanitary Inspection (PIS) in
the period from 2007 to 2009. The base was data collected
during bathing water monitoring conducted by PIS and
their formal decisions of bathing bans introduced in
response to revealed bathing water pollution. Results and
discussion: The results of assessment indicate, that about
one-fourth of all bathing bans in Poland was due to
cyanobacteria blooms. Conclusions: Every fifth bathing
sites located on artificial lake or water reservoir and every
tenth on the sea bathing sites were polluted. Average period
of bathing ban due to cyanobacteria blooms in Poland
varies. Relatively the shortest bathing bans were observed
on the sea bathing sites (no longer than one week on average).
Much longer were bathing bans on lakes and artificial
lakes (one month on average).

Keywords

EN

jakość wody; kąpieliska; ryzyko zdrowotne; sinice

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2012
• Volume: 15
• Issue: 4
• Pages: 71-79

Contributors

author

Krzysztof Skotak

• Zakład Higieny Środowiska, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa

author

Jakub Bratkowski

• Zakład Higieny Środowiska, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa

author

Małgorzata Jamsheer-Bratkowska

• Zakład Higieny Środowiska, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa

author

Agnieszka Stankiewicz

• Zakład Higieny Środowiska, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa

author

Dorota Maziarka

• Zakład Higieny Środowiska, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa

References

• 1. EEA. Jakość wody w kąpieliskach. Sezon kąpielowy 2007. Sprawozdanie zbiorcze. Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2008 http://bookshop.eu/
• 2. EEA Report. Quality of bathing water – 2008 bathing season. Report No 6/2009, Copenhagen, 2009.
• 3. EEA Report. Quality of bathing water – 2009 bathing season. Report No 3/2010, Copenhagen, 2010.
• 4. Rzymski P.: Wpływ toksyn sinicowych na zdrowie człowieka. Nowiny Lekarskie 2009, 78, 5-6, 353-359.
• 5. Sivonen K., Jones J.: Cyanobacterial toxins. In: Toxic cyjanobacteria in water. A guide to their public health consequences, monitoring and management. Chorus I., Bertram J.ed. Published by E.&F.N. Spon on behalf of the World Health Organization, 1999.
• 6. Raport o stanie środowiska w Polsce 2008, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2010: 60-61.
• 7. Dyrektywa 2006/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylającej dyrektywę 76/160/EWG. Dz. Urz. UE L 64 z 04.03.2006.
• 8. Jamsheer-Bratkowska M.: Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk W: Stan sanitarny kraju w roku 2007, Główny Inspektorat Sanitarny, Warszawa 2008, 50-69.
• 9. Skotak K., Bratkowski J., Jamsheer-Bratkowska M., Maziarka D.: Jakość wody w kąpieliskach w Polsce w sezonie 2008. Medycyna Środowiskowa / Environmental Medicine 2009, Vol. 11, No 1, 2939.
• 10. Stankiewicz A., Jamsheer-Bratkowska M., Maziarka D., Skotak K.: Zasady oceny zagrożeń zdrowotnych związanych z zakwitami sinic w kąpieliskach. Medycyna Środowiskowa / Environmental Medicine 2011, Vol. 14, No 1, 8592.
• 11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Dz. U. z 2002 r. Nr 183 poz. 1530.
• 12. Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne. Dz. U. z 2010 r. Nr 44, poz. 253.
• 13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Dz. U. z 2011 r. Nr 86 poz. 478.
• 14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011 r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Dz. U. Nr 91, poz. 527, 2011 r.
• 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie profilu wody w kąpielisku. Dz. U. z 2011 r. Nr 36, poz. 191, 2011 r.
• 16. WHO. Algae and cyanobacteria in fresh waters. In: Guidelines for safe reacreational water environments. Coastal and fresh waters. Vol. 1. World Health Organization, Genewa, 2003, 136-158.

• Document Type: paper