Obowiązek odbierania oświadczeń od pacjentów przez podmioty wykonujące działalność leczniczą

• Authors: Mateusz Kamiński

Title variants

EN

A duty of receiving declarations from patients by subjects conducting medical activity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule dokonano analizy § 8 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, statuującego obowiązek odbierania oświadczeń od pacjentów przez podmioty wykonujące działalność leczniczą, w tym lekarzy prowadzących praktyki lekarskie. Omówiono poszczególne rodzaje takich oświadczeń. Przeanalizowano dopuszczalność stosowania różnych metod ich rejestrowania i przechowywania. Szczególną uwagę poświęcono sposobom gromadzenia oświadczeń po rozpoczęciu prowadzenia dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej. Przedstawiono obowiązki podmiotu wykonującego działalność leczniczą związane z odbieraniem oświadczenia o upoważnieniu osoby bliskiej do uzyskiwania informacji o stanie zdrowia pacjenta i udzielonych mu świadczeniach zdrowotnych oraz oświadczenia o upoważnieniu osoby bliskiej do uzyskiwania dokumentacji medycznej pacjenta. Poruszono także kwestię odbierania oświadczeń o wyrażeniu zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta. Zwrócono uwagę na kwestię gromadzenia takich dokumentów składanych „na papierze” w formie pisemnej po rozpoczęciu prowadzenia dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej. Przeanalizowano również zagadnienie dopuszczalności odbierania oświadczeń podpisywanych odręcznie na ekranach czytników elektronicznych. Omówiono ponadto sposoby odbierania oświadczeń o wyrażeniu zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych, które nie stwarzają podwyższonego ryzyka dla pacjenta. Zwrócono uwagę na praktyczny problem uciążliwości odbierania oświadczeń o wyrażeniu zgody na udzielenie tej kategorii świadczeń zdrowotnych. Przeanalizowano metody ich rejestrowania zarówno w indywidualnej dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci papierowej, jak i w postaci elektronicznej.

EN

A regulation § 8 of the Health Minister of 21 December 2010 on the kinds and scope of medical documentation and the way of processing it, enacting a duty of receiving declarations from patients by subjects conducting medical activity, including doctors conducting medical practice, has been analysed in the article. The particular kinds of such declarations have been discussed. The admissibility of applying different methods of registering and keeping declarations has been analysed. A particular attention has been paid to the ways of gathering declarations after beginning of maintaining medical documentation in an electronic version. Duties of a subject conducting medical activity connected with receiving a declaration on authorization of a close person to obtain information about a patient’s health state and health services being provided to him/her and about a declaration on authorization of a close person to receive medical documentation of a patient have been discussed in detail. An issue of receiving declarations on approval of providing health services involving increased risk to a patient has been presented. The attention has been paid as well to an issue of gathering such declarations made “on paper” in written form after beginning of maintaining medical documentation in the electronic version. A matter of admissibility of receiving such declarations signed by hand on electronic scanners’ screens has been analysed. The ways of receiving declarations on approval of providing health services which do not involve the increased risk to a patient have been discussed too. A problem of inconvenience of receiving declarations on approval of providing this category of health services has been pointed out. Methods of registering such declarations both in individual medical documentation being maintained on paper and in the electronic version.

Keywords

EN

approval for providing health service; declaration of will in written form; doctor; dokumentacjamedyczna; lekarz; medical records; oświadczenie woli w formie pisemnej; podmiot wykonujący działalność leczniczą; subject conducting medical activity; zgoda na udzielenie świadczenia zdrowotnego

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2014
• Volume: 10
• Issue: 2
• Pages: 207–212

Contributors

author

Mateusz Kamiński

• Kancelaria Radcy Prawnego Marka Wnuka w Łodzi, Polska

References

• 1. Podobna regulacja znajduje się w § 8 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2011 r. w sprawie rodzaju i zakresu oraz sposobu przetwarzania dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (Dz. U. 2011 nr 125, poz. 712). Obowiązki odbierania oświadczeń od pacjentów zostały również uregulowane w przepisach szczególnych Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej prowadzonej w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. 2011 nr 39, poz. 203), a także Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. 2009 nr 222, poz. 1765).
• 2. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym terminem wejścia w życie art. 24 ust. 1a ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 nr 52, poz. 417 ze zm.) jest 1 sierpnia 2014. Prace w Ministerstwie Zdrowia nad odsunięciem w czasie terminu wprowadzenia obowiązku prowadzenia dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej, trwające do końca maja 2014 r., nie zakończyły się przedstawieniem projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, w którym zaproponowano by nowelizację art. 50 pkt 1 i art. 56 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. 2011 nr 113, poz. 657 ze zm.). Dotychczas Ministerstwo przedstawiło dwa projekty założeń nowelizacji ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia (por. http://www2.mz.gov.pl/wwwmz/index?ma=032781 – stan na 5 czerwca 2014 r., godz. 13:42, http://legislacja.rcl.gov.pl/ lista/1/projekt/199400/katalog/199402 – stan na 5 czerwca 2014 r., godz. 13:48). W obu projektach założeń potwierdzono potrzebę zmiany terminu wprowadzenia obowiązku prowadzenia dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej. Jednak z uwagi na to, że do 1 sierpnia 2014 r. pozostało mniej niż 2 miesiące, można uznać, że Ministerstwo Zdrowia nie zdąży złożyć projektu nowelizacji. Dnia 4 czerwca 2014 r. poseł Jarosław Kotulski złożył do Marszałek Sejmu poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia (por. ht tp://orka.sejm.gov. pl/Druki7ka.nsf/Projekty/7- -020-1013-2014/$file/7-020-1013-2014.pdf – stan na 7 czerwca 2014 r., godz. 16:05). Projekt ten przewiduje zmianę art. 56 wspomnianej wyżej ustawy. Zgodnie z propozycją przepis ten miałby stanowić, że: „Art. 56. 1. Do dnia 31 lipca 2017 r. Dokumentacja medyczna może być prowadzona w postaci papierowej lub elektronicznej. 2. Przepisy art. 11 niniejszej ustawy oraz art. 24 ust. 1A ustawy zmienianej w art. 50, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do dokumentacji medycznej wytworzonej od dnia 1 sierpnia 2017 r.”.
• 3. Użycie w przepisie sformułowania „osoba bliska” w praktyce nie ma istotnego znaczenia dla stosujących prawo. To sam pacjent wskazuje osobę, którą chce upoważnić. Podmiot wykonujący działalność leczniczą nie ma też podstaw do odmowy przyjęcia upoważnienia dla wskazanej przez pacjenta osoby ze względu na fakt, że nie jest ona osobą „bliską” pacjentowi.
• 4. Por. art. 32, art. 34 i art. 35 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. 1997 nr 28, poz. 152 ze zm.).
• 5. Dzień wejścia w życie art. 23 ust. 1a ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta określa art. 50 pkt 1 w związku z art. 58 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. 2011 nr 113, poz. 657 ze zm.).
• 6. „Informatyczny nośnik danych” to „materiał lub urządzenie służące do zapisywania, przechowywania i odczytywania danych w postaci cyfrowej” (art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne – Dz. U. 2005 nr 64, poz. 565 ze zm.). W świetle tej definicji informatycznym nośnikiem danych jest zarówno płyta CD, płyta DVD, jak i twardy dysk czy też pendrive.
• 7. Szerzej na ten temat: Skubisz S.: Dowód z ekspertyzy pism patologicznych. Zakamycze, Kraków 2004: 77–115.
• 8. Por. Szostek D.: Nowe ujęcie dokumentu w polskim prawie prywatnym ze szczególnym uwzględnieniem dokumentu w postaci elektronicznej. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010: 111.
• 9. Por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 lutego 1991 r. (sygn. akt I ACr 16/91) i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r. (sygn. akt II CSK 191/05).
• 10. Por. Filar M.: Lekarskie prawo karne. Zakamycze, Kraków 2000: 275; Kędziora R.: Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009: 131.
• 11. Por. Dukiet-Nagórska T.: Autonomia pacjenta a polskie prawo karne. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008: 86–87; Tymiński R.: Informacja lekarska w praktyce. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012: 37.

• Document Type: article