Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – epidemiologia oraz profilaktyka

• Authors: Agnieszka Nalewczyńska , Agnieszka Maździarz , Ryszard Krynicki , Beata Śpiewankiewicz

Title variants

EN

Venous thromboembolism – epidemiology and prophylaxis

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The term “venous thromboembolism” encompasses two disease entities, i.e. deep vein thrombosis and its very serious complication – pulmonary embolism. In Poland, this disease affects almost 50 thousand people, nearly a half of whom develop pulmonary embolism which accounts for 10% of all hospital deaths. The incidence rate increases with age, and 70% of cases concern people above the age of 60. The treatment of complications caused by these symptoms is very expensive. It is estimated that the cost is nearly as high as in the treatment of neoplasms. Risk factors of thromboembolism include: age >40, family and personal history of venous thromboembolism, major surgeries (within lower extremities, pelvis and abdomen), malignant cancers and certain anticancer treatment regimens as well as pregnancy and postpartum period. The severity of symptoms mainly depends on disorders of blood outflow from the lower extremities and the extent of thrombotic lesions. The more extensive thrombosis is, the greater the blood stasis and the greater the vascular disorders. The most common symptoms include pain and edema. Thromboembolism is asymptomatic is nearly a half of patients. That is why a careful interview and risk factor estimation are so important. Non-invasive methods are used, such as: ultrasound assessment of venous flow, Doppler ultrasound, plethysmography (assessment of blood volume in the lower extremities), venography and D-dimer level assessment. Proper thromboprophylaxis is the most important element that increases the safety of patients and considerably decreases health care expenditure. This review presents indications for venous thromboembolism prophylaxis in accordance with the latest guidelines.

PL

Nazwa „żylna choroba zakrzepowo-zatorowa” (venous thromboembolism) zawiera w sobie dwie jednostki chorobowe, a mianowicie zakrzepicę żył głębokich oraz bardzo poważne jej następstwo, jakim jest zator tętnicy płucnej. W Polsce choroba ta dotyka blisko 50 tys. osób, z czego prawie u połowy wystąpi zator tętnicy płucnej, który powoduje 10% wszystkich zgonów w szpitalu. Liczba zachorowań zwiększa się z wiekiem, a 70% dotyczy osób >60. roku życia. Leczenie powikłań spowodowanych przez ten zespół objawów jest niezwykle kosztowne – szacuje się, że wydatki są zbliżone nawet do kosztów leczenia chorób nowotworowych. Do czynników ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej należą: wiek >40 lat, żylna choroba zakrzepowozatorowa w wywiadzie rodzinnym, przebyta choroba zakrzepowo-zatorowa, duże zabiegi operacyjne (w zakresie kończyn dolnych, miednicy i jamy brzusznej), nowotwory złośliwe i niektóre schematy leczenia przeciwnowotworowego, ciąża i połóg. Ciężkość objawów zależy głównie od stopnia zaburzenia odpływu krwi z kończyn dolnych, a także rozległości zmian zakrzepowych. Im rozleglejsza zakrzepica, tym większy zastój krwi i większe zaburzenia naczyniowe. Najczęstszymi objawami są ból oraz obrzęk. Niemal u połowa pacjentów żylna choroba zakrzepowo-zatorowa przebiega bez objawów, dlatego tak ważny jest dokładny wywiad oraz oszacowanie czynników ryzyka. Stosuje się metody nieinwazyjne, takie jak: ultradźwiękowa ocena przepływu krwi w żyłach, ultrasonografia dopplerowska, pletyzmografia – ocena objętości krwi w kończynach dolnych, flebografia oraz ocena stężenia D-dimerów. Prawidłowa profilaktyka stanowi najważniejszy element zwiększający bezpieczeństwo chorych, a także zdecydowanie zmniejszający koszty opieki zdrowotnej. W opracowaniu przedstawiono wskazania do profilaktyki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej według najnowszych wytycznych.

Keywords

EN

deep vein thrombosis   heparyna
drobnocząsteczkowa   low molecular weight heparin   pulmonary embolism   venous thromboembolism   zakrzepica żył głębokich   zatorowość płucna   żylna choroba zakrzepowo-zatorowa  

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Current Gynecologic Oncology
• Year: 2015
• Volume: 13
• Issue: 3
• Pages: 191–200

References

• Goldhaber SZ, Bounameaux H: Pulmonary embolism and deep vein thrombosis. Lancet 2012; 379: 1835–1846.
• White RH: The epidemiology of venous thromboembolism. Circulation 2003; 107 (Suppl 1): I4–I8.
• Liu X, Phatak H, Dillon R et al.: Epidemiology and mortality of venous thromboembolism across patient populations: a systematic literature review. Presented at the ISPOR 18th Annual International Meeting, May, 2013, New Orleans, LA, USA.
• Cohen AT, Agnelli G, Anderson FA et al.; VTE Impact Assessment Group in Europe (VITAE): Venous thromboembolism (VTE) in Europe. The number of VTE events and associated morbidity and mortality. Thromb Haemost 2007; 98: 756–764.
• Chęciński P, Synowiec T, Chęcińska Z: Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Przew Lek 2006; 5: 54–69.
• Geerts WH, Bergqvist D, Pineo GF et al.; American College of Chest Physicians: Prevention of venous thromboembolism: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines (8th Edition). Chest 2008; 133 (Suppl): 381S–453S.
• Ten Wolde M, Hagen PJ, Macgillavry MR et al.; Advances in New Technologies Evaluating the Localization of Pulmonary Embolism Study Group: Non-invasive diagnostic work-up of patients with clinically suspected pulmonary embolism; results of a management study. J Thromb Haemost 2004; 2 : 1110–1117.
• Carrier M, Righini M, Djurabi RK et al.: VIDAS D-dimer in combination with clinical pre-test probability to rule out pulmonary embolism. A systematic review of management outcome studies. Thromb Haemost 2009; 101: 886–892.
• Musiał J, Sydor WJ; ENDORSE Investigators-Poland: Venous thromboembolism risk and prophylaxis in the acute hospital care setting – results of the ENDORSE study in Poland. Pol Arch Med Wewn 2008; 118: 555–561.
• Zawilska K, Bała M, Błędowski P et al.: Polskie wytyczne profilaktyki i leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej – aktualizacja 2012. Med Prakt 2012.
• Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest 2012; 141 (Suppl).
• Rasmussen MS, Jorgensen LN, Wille-Jørgensen P et al.; FAME Investigators: Prolonged prophylaxis with dalteparin to prevent late thromboembolic complications in patients undergoing major abdominal surgery: a multicenter randomized open-label study. J Thromb Haemost 2006; 4: 2384–2390.
• Francis CW, Kessler CM, Goldhaber SZ et al.: Treatment of venous thromboembolism in cancer patients with dalteparin for up to 12 months: the DALTECAN Study. J Thromb Haemost 2015; 13: 1028–1035.

• Document Type: review