Akceptacja choroby i style radzenia sobie ze stresem u osób dializowanych

• Authors: Krystyna Kurowska , Agnieszka Kasprzyk

Title variants

EN

Disease acceptance and the ways of coping with stress in patients on dialysis

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Introduction: A chronic disease changes the patients functioning in many different areas of their lives. Most of them cannot accept the disease and rarely make an effort to change their current health situation. Aim of the study: To define the level of acceptance of the disease as well as the preferred ways of coping with stress in patients on dialysis, suffering from chronic renal disease. Material and methods: Ninety-four patients on dialysis, with chronic renal failure, were examined. The study was conducted in two dialysis units: Dialyses Centre Fresenius Nephrocare III in Bydgoszcz and NZOZ Avitum, Dialysis Unit in Nakło. Adjustment to the disease was assessed using the Acceptance of Illness Scale (AIS) adapted by Juczyński, the way of dealing with stressful situations was tested using CISS questionnaire by Endler and Parker, in Polish adaptation by Szczepanik, Strelau and Wrześniewski. Results: The examined group reached the average level of the disease acceptance. Men, people aged up to 59 years and those living in towns exhibit a higher level of disease acceptance. The higher the education level, the higher the patient’s ability to adjust to the disease. The most common style of coping with stress was the task-oriented style which was followed by the emotion-oriented style and the avoidance-oriented style. The level of the disease acceptance decreased with increasing emotion-oriented style. Conclusions: The obtained results will help to understand people with chronic renal failure, assist them in finding new ways of coping with stress, and thereby increase the acceptance of the disease. They will also allow to plan a better care for dialysis patients.

PL

Wstęp: Schorzenia przewlekłe zmieniają funkcjonowanie pacjentów w poszczególnych obszarach życia. Większość osób nie potrafi zaakceptować choroby, rzadko podejmuje wysiłki mogące zmienić aktualną sytuację zdrowotną. Cel pracy: Określenie stopnia przystosowania się do choroby i preferowanych stylów radzenia sobie ze stresem u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek poddawanych dializoterapii. Materiał i metody: Przebadano 94 dializowanych pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek. Badania przeprowadzono w dwóch stacjach dializ – NZOZ Centrum Dializ Fresenius Nephrocare III w Bydgoszczy oraz NZOZ Avitum, Stacja Dializ w Nakle nad Notecią. Przystosowanie się do choroby oceniono za pomocą Skali Akceptacji Choroby – AIS w adaptacji Juczyńskiego, a sposób radzenia sobie w sytuacjach stresowych kwestionariuszem CISS Endlera i Parkera w polskiej adaptacji Szczepanika, Strelaua i Wrześniewskiego. Wyniki: Badana grupa uzyskała przeciętny poziom akceptacji choroby. Wyższy poziom przejawiali mężczyźni, osoby w wieku do 59 lat oraz zamieszkujące w mieście. Im wyższy był poziom wykształcenia, tym większe zdolności w przystosowaniu się do życia z daną jednostką chorobową przejawiał chory. Najczęściej stosowany był styl zadaniowy radzenia sobie ze stresem, w następnej kolejności styl skoncentrowany na emocjach i unikowy. Poziom akceptacji choroby malał wraz ze wzrostem stylu skoncentrowanego na emocjach. Wnioski: Uzyskane wyniki pozwolą zrozumieć osoby chore na przewlekłą niewydolność nerek i pomóc im w wypracowaniu nowych metod radzenia sobie ze stresem, a co za tym idzie – zwiększyć stopień akceptacji choroby. Umożliwią również lepsze zaplanowanie opieki nad pacjentami dializowanymi i wdrożenie działań pomagających w pogodzeniu się z chorobą.

Keywords

EN

akceptacja choroby; chronic renal failure; coping with stress; dializoterapia; dialysis therapy; disease acceptance; hemodializa; hemodialysis; przewlekła niewydolność nerek; radzenie sobieze stresem

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2013
• Volume: 13
• Issue: 2
• Pages: 99–107

Contributors

author

Krystyna Kurowska

• Katedra Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Teorii Pielęgniarstwa CM w Bydgoszczy, UMK Toruń. Kierownik: dr n. med. Mirosława Felsmann

author

Agnieszka Kasprzyk

• Katedra Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Teorii Pielęgniarstwa CM w Bydgoszczy, UMK Toruń. Kierownik: dr n. med. Mirosława Felsmann

References

• 1. Więcek A., Kokot F. (red.): Postępy w nefrologii i nadciśnieniu tętniczym. Tom 2, Medycyna Praktyczna, Kraków 2003.
• 2. Wańkowicz Z.: Zintegrowana opieka nefrologiczna – nowe koncepcje a rzeczywistość i przyszłość. Post. N. Med. 2009; 22: 805–810.
• 3. Woynarowska B.: Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• 4. Juczyński Z.: Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa 2001.
• 5. Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P.: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych – CISS. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa 2005.
• 6. Niedzielski A., Humeniuk E., Błaziak P., Fedoruk D.: Stopień akceptacji choroby w wybranych chorobach przewlekłych. Wiad. Lek. 2007; 60: 224–227.
• 7. Marzec A., Andruszkiewicz A., Banaszkiewicz M.: Poczucie koherencji, akceptacja choroby a funkcjonowanie w chorobie przewlekłej osób chorych na chorobę nerek i chorych na cukrzycę, hemodializowanych – doniesienie wstępne. Pielęgniarstwo XXI wieku 2011; 35: 51–56.
• 8. Kurowska K., Lach B.: Akceptacja choroby i sposoby radzenia sobie ze stresem u chorych na cukrzycę typu 2. Diabetologia Praktyczna 2011; 12: 113–119.
• 9. Kurowska K., Wieczór-Klein K.: Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem u osób niedosłyszących. Otorynolaryngologia 2011; 10: 42–48.
• 10. Lewandowska K., Specjalski K., Jassem E., Słomiński J.M.: Styl radzenia sobie ze stresem a funkcjonowanie emocjonalne u chorych na astmę. Pneumonol. Alergol. Pol. 2009; 77: 31–36.
• 11. Cepuch G., Futoma B., Dębska G.: Radzenie sobie ze stresem i poczucie sensu życia adolescenta z cukrzycą typu 1. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2010; 12: 140–142.

• Document Type: article