Zaburzenia wydzielania prolaktyny w trakcie stosowania leków psychotropowych innych niż leki przeciwpsychotyczne

• Authors: Zbigniew Barszcz , Jolanta Rabe-Jabłońska

Title variants

EN

Disturbances of prolactin secreting during treatment with psychotropic drugs other than antipsychotics

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The aim of this paper is to present current views on disorders of pituitary prolactin secretion during treatment with psychotropic drugs other than antipsychotic preparations. This issue was hitherto only rarely addressed to in the literature. While association between prolactin secretion and use of antipsychotic drugs was the subject of several methodologically correct studies, our knowledge on correlations of prolactin secretion disorders and administration of antidepressants, normothymics or sedatives stems mainly from studies encompassing small groups of patients or from anecdotal case reports. Modest number of publications concerning this issue may indicate that this problem either rarely occurs in everyday clinical practice or is inadequately diagnosed by clinicians and investigators. It appears, that psychotropic drugs other than antipsychotics rarely cause significant disorders of prolactin secretion and rarely lead to clinically significant hyperprolactinaemia. However, administration of many antidepressants (both tricyclic antidepressant and selective inhibitors of reuptake of serotonin) and some benzodiazepins, may induce increased pituitary prolactin secretion, which may result in clinical signs of hyperprolactinaemia. Few published studies indicate that normothymic drugs not only do not cause hyperprolactinaemia, but may even decrease its secretion.

PL

Celem pracy jest przedstawienie wiedzy na temat zaburzeń wydzielania prolaktyny przez przysadkę w trakcie stosowania leków psychotropowych innych niż leki przeciwpsychotyczne. Kwestia ta była dotychczas bardzo rzadko opisywana w literaturze. O ile związki między wydzielaniem prolaktyny a stosowaniem leków przeciwpsychotycznych były przedmiotem licznych metodologicznie poprawnych badań, o tyle wiedza na temat związków między zaburzeniami wydzielania prolaktyny a stosowaniem leków przeciwdepresyjnych, normotymicznych czy uspokajających pochodzi przede wszystkim z badań prowadzonych na niewielkich grupach pacjentów lub z opisów pojedynczych przypadków. Niewielka liczba publikacji na ten temat może świadczyć o tym, że jest to problem rzadko spotykany w codziennej praktyce lekarskiej lub niedostatecznie rozpoznawany przez lekarzy i badaczy. Wydaje się, że leki psychotropowe inne niż leki przeciwpsychotyczne rzadko są przyczyną istotnych zaburzeń wydzielania prolaktyny, rzadko też powodują istotną klinicznie hiperprolaktynemię. Jednak w trakcie stosowania wielu leków przeciwdepresyjnych (zarówno z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, jak i z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny) oraz niektórych benzodiazepin może dochodzić do zwiększania wydzielania PRL przez przysadkę, co może manifestować się objawami klinicznymi hiperprolaktynemii. Z opublikowanych, choć nielicznych badań wynika, że leki normotymiczne nie powodują hiperprolaktynemii, przeciwnie – w trakcie ich stosowania może dochodzić do zmniejszania wydzielania prolaktyny.

Keywords

EN

antidepressant drugs; benzodiazepins; benzodiazepiny; hiperprolaktynemia; hyperprolactinaemia; leki normotymiczne; leki przeciwdepresyjne; normothymic drugs; prolactin; prolaktyna

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2007
• Volume: 7
• Issue: 2
• Pages: 103-107

Contributors

author

Zbigniew Barszcz

• Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

author

Jolanta Rabe-Jabłońska

• Katedra Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

References

• 1. Bole-Feysot C., Goffin V., Edery M. i wsp.: Prolactin (PRL) and its receptor: actions, signal transduction pathways and phenotypes observed in PRL receptor knockout mice. Endocr. Rev. 1998; 19: 225-268.
• 2. Freeman M.E., Kanyicska B., Lerant A., Nagy G.: Prolactin: structure, function, and regulation of secretion. Physiol. Rev. 2000; 80: 1523-1631.
• 3. Ben-Jonathan N., Mershon J.L., Allen D.L., Steinmetz R.W.: Extrapituitary prolactin: distribution, regulation, functions, and clinical aspects. Endocr. Rev. 1996; 17: 639-669.
• 4. Haddad P.M., Wieck A.: Antipsychotic-induced hyperprolactinaemia. Drugs 2004; 64: 2291-2314.
• 5. Linkowski P., Spiegel K., Kerkhofs M. i wsp.: Genetic and environmental influences on prolactin secretion during wake and during sleep. Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab. 1998; 274: 909-919.
• 6. Stern J.M., Reichlin S.: Prolactin circadian rhythm persists throughout lactation in women. Neuroendocrinology 1990; 5: 31-37.
• 7. Bagdy G.: Role of the hypothalamic paraventricular nucleus in 5-HT1A, 5-HT2A and 5-HT2C receptor-mediated oxytocin, prolactin and ACTH/corticosterone responses. Behav. Brain Res. 1996; 73 (1-2): 277-280.
• 8. Melmed S., Braunstein G.D.: Disorders of the Hypothalamus and Anterior Pituitary. W: Stein J.H. (red.): Internal Medicine. St. Louis, Missouri, Mosby-Year Book Inc. 1994: 1293-1312.
• 9. Cramer O.M., Parker Jr. C.R., Porter J.C.: Oestrogen inhibition of dopamine release into hypophysial portal blood. Endocrinology 1979; 104: 419-422.
• 10. Raymond V., Beaulieu M., Labrie F., Boissier J.: Potent antidopaminergic activity of estradiol at the pituitary level on prolactin release. Science 1978; 200: 1173-1175.
• 11. Haddad P.M., Wieck A.: Antipsychotic-induced hyperprolactinaemia. Drugs 2004; 64: 2291-2314.
• 12. Halbreich U., Kinon B.J., Gilmore J.A., Kahn L.S.: Elevated prolactin levels in patients with schizophrenia: mechanisms and related adverse effects. Psychoneuroendocrinology 2003; 28: 53-67.
• 13. Kinon B.J., Gilmore J.A., Liu H., Halbriech U.: Prevalence of hyperprolactinaemia in schizophrenic patients treated with conventional antipsychotic medications and risperidone. Psychoneuroendocrinology 2003; 28: 55-68.
• 14. Meltzer H.Y., Fang V.S.: The effect of neuroleptics on serum prolactin in schizophrenic patients. Arch. Gen. Psychiatry 1976; 33: 279-286.
• 15. Montgomery J., Winterbottom E., Jessani M. i wsp.: Prevalence of hyperprolactinaemia in schizophrenia: association with typical and atypical antipsychotic treatment. J. Clin. Psychiatry 2004; 65: 1491-1498.
• 16. Wyszogrodzka-Kucharska A., Rabe-Jabłońska J.: Hiperprolaktynemia u chorych na schizofrenię leczonych lekami przeciwpsychotycznymi. Postępy Psychiatrii i Neurologii 2004; 13: 355-362.
• 17. Rzewuska M., Kuczyński W., Luks M., Ziółkowska A.: Badanie występowania hiperprolaktynemii podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych. Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2001; 1: 86-91.
• 18. Marken P.A., Haykal R.F., Fisher J.N.: Management of psychotropic-induced hyperprolactinaemia. Clin. Pharmacy 1992; 11: 851-856.
• 19. Molitch M.E.: Medication – induced hyperprolactinaemia. Mayo Clin. Proc. 2005; 80: 1050-1057.
• 20. Nutt D., Middleton H., Franklin M.: The neuroendocrine effects of oral imipramine. Psychoneuroendocrinology 1987; 12: 367-375.
• 21. Peters M.D. 2nd, Davis S.K., Austin L.S.: Clomipramine: an antiobsessional tricyclic antidepressant. Clin. Pharm. 1990; 9: 165-178.
• 22. Price L.H., Charney D.S., Delgado P.L. i wsp.: Effects of desipramine and fluvoxamine treatment on the prolactin response to tryptophan: serotonergic function and the mechanism of antidepressant action. Arch. Gen. Psychiatry 1989; 46: 625-631.
• 23. Gonzales E., Minguez L., Sangwino R.M.: Galactorrhoea after paroxetine treatment. Pharmacopsychiatry 2000; 33: 118.
• 24. Jeffries J., Bezchlibnyk-Butler K., Remington G.: Amenorrhea and galactorrhoea associated with fluvoxamine in a loxapine-treated patient. J. Clin. Psychopharmacol. 1992; 12: 296-297.
• 25. Lesaca T.G.: Sertraline and galactorrhoea. J. Clin. Psychopharmacol. 1996; 16: 333-334.
• 26. Petersom M.C.: Reversible galactorrhoea and prolactin elevation related to fluoxetine use. Mayo Clin. Proc. 2001; 76: 215-216.
• 27. Seifritz E., Baumann P., Muller M.J. i wsp.: Neuroendocrine effects of a 20-mg citalopram infusion in healthy males: a placebo-controlled evaluation of citalopram as 5-HT function probe. Neuropsychopharmacology 1996: 14: 253-263.
• 28. Juruena M.F., Pires M.L., Calil H.M.: Moclobemide effects on prolactin plasma levels in healthy individuals: the hormonal increase induced by a single dose is maintained during a 4-week period of drug intake. Int. Clin. Psychopharmacol. 1997; 12: 317-321.
• 29. Daffner-Bujia C., Laakmann G., Voderholzer U. iwsp.: The neuroendocrine effects of venlafaxine in healthy subjects. Human Psychopharmacology: Clin. Exp. 1996; 11: 1-9.
• 30. Otani K., Yasui N., Kaneko S. i wsp.: Trazodone treatment increases prolactin concentrations in depressed patients. Int. Clin. Psychopharmacol. 1995; 10: 115-117.
• 31. Othmer E., Othmer S.C., Stern W.C.: Long-term safety and efficacy of bupropion. J. Clin. Psychiatry 1983; 44: 153-156.
• 32. Misra M., Papakostas G.I., Klibanski A.: Effects of psychiatric disorders and psychotropic medications on prolactin and bone metabolism. J. Clin. Psychiatry 2004; 65: 1607-1618.
• 33. Basturk M., Karaaslan F., Esel E. i wsp.: Effects of short and long-term lithium treatment on serum prolactin levels in patients with bipolar affective disorder. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry 2001; 25: 315-322.
• 34. El Khoury A., Tham A., Matce A.A. i wsp.: Decreased plasma prolactin release in euthymic lithium-treated women with bipolar disorder. Neuropsychobiology 2003; 48: 14-18.
• 35. Shioiri T., Kita N., Takahashi S.: Two cases of alprazolaminduced hyperprolactinaemia in patients with panic disorder. Int. Clin. Psychopharmacol. 1996; 11: 149-152.
• 36. Jarvinen A., Rago L., Manisto P.T.: Effects of central and peripheral type benzodiazepine ligands on thyrotropin and prolactin secretion. Neuropeptides 1992; 21: 183-191.

• Document Type: article