Zastosowanie terapii behawioralno-poznawczej w leczeniu osób znajdujących się w grupie ryzyka zachorowania na psychozę – przegląd badań

• Authors: Agnieszka Pawełczyk , Tomasz Pawełczyk , Dorota Pabich-Zrobek , Artur Kołakowski , Jolanta Rabe-Jabłońska

Title variants

EN

Cognitive and behavioural therapy in ultra-high risk group for psychosis – a review

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Pursuant to the neurodevelopmental concept, schizophrenia is understood as a pathological process, starting with the genetic susceptibility in childhood and gradually progressing, which is initially accompanied by the occurrence of nonspecific symptoms and dysfunctions. A culmination of the described course of events is the occurrence of full-symptom psychosis. The discernible symptomatic premorbid period occurs in 75% of patients in the first episode of schizophrenia. It may vary in length, but the studies indicate that the average duration of symptomatic premorbid period in schizophrenia reaches 5 years, whereas in highly developed countries – at least 2 years. Numerous studies indicate that a late diagnosis of the disease is an independent risk factor of adverse course of schizophrenia. Therefore, many researchers paid attention to those stages of the disease which precede the occurrence of acute psychosis, characterized by schizophrenia image, which gave rise to distinguishing a group of people exhibiting an increased, as compared to the general population, ultra-high risk syndrome (UHRS). So far, few interventional studies have been carried out to evaluate various strategies applied to the group of patients with UHRS of psychosis. Available foreign guidelines and experts’ recommendations point to a priority of psychosocial activities, especially the cognitive-behavioural therapy (CBT). The article presents a review of studies on the efficacy of CBT in the UHRS group. It indicates that the severity of symptoms in patients often requires pharmacotherapy, and the use of CBT entails a lower risk of the development of adverse effects than is the case with implementation of pharmacotherapy. The results of studies, obtained by various research teams, allow to state that the CBT may be effective in reduction of symptoms accompanying the high risk of the development of schizophrenia. Besides, CBT by monitoring the patient’s mental state enables a faster diagnosis of the transition into psychosis, thereby abbreviating the duration of untreated psychosis, which constitutes an acknowledged negative predictor of the course of schizophrenic psychoses.

PL

Zgodnie z koncepcją neurorozwojową schizofrenię rozumie się jako stopniowo postępujący proces chorobowy, rozpoczynający się na podłożu podatności genetycznej w dzieciństwie i stopniowo postępujący, czemu początkowo towarzyszy występowanie niespecyficznych objawów i dysfunkcji. Kulminacją opisywanego ciągu zdarzeń jest wystąpienie pełnoobjawowej psychozy. Dający się wyróżnić objawowy okres przedchorobowy występuje u około 75% chorych w pierwszym epizodzie schizofrenii. Może on mieć różną długość, przy czym badania wskazują, że średni czas trwania objawowego okresu przedchorobowego w schizofrenii wynosi 5 lat, a w krajach wysoko rozwiniętych co najmniej 2 lata. Liczne badania wykazały, iż późne rozpoznanie choroby jest niezależnym czynnikiem ryzyka niekorzystnego przebiegu schizofrenii. Z tego względu wielu badaczy zwróciło uwagę na etapy choroby poprzedzające wystąpienie ostrej psychozy o obrazie schizofrenii, co doprowadziło do wyróżnienia grupy osób o podwyższonym, w stosunku do populacji ogólnej, ryzyku rozwoju psychozy (ultra-high risk syndrome, UHRS). Dotychczas przeprowadzono nieliczne badania interwencyjne mające na celu ocenę różnych strategii postępowania w grupie pacjentów z zespołem wysokiego ryzyka rozwoju psychozy. Dostępne wytyczne zagraniczne oraz zalecenia ekspertów wskazują na priorytet oddziaływań psychospołecznych, w tym szczególnie terapii behawioralno-poznawczej (TBP). W pracy przedstawiono przegląd badań nad skutecznością TBP w grupie UHRS. Wynika z niego, iż nasilenie objawów u pacjentów często nie wymaga stosowania farmakoterapii, a zastosowanie TBP jest związane z mniejszym ryzykiem rozwoju działań niepożądanych niż w przypadku wdrożenia farmakoterapii. Wyniki badań uzyskanych przez różne zespoły badawcze pozwalają na stwierdzenie, że TBP może być skuteczna w redukcji objawów towarzyszących wysokiemu ryzyku rozwoju schizofrenii. Ponadto TBP poprzez monitorowanie stanu psychicznego pacjenta umożliwia szybsze rozpoznanie przejścia w psychozę i tym samym skrócenie czasu nieleczonej psychozy, który stanowi uznany negatywny czynnik rokowniczy przebiegu psychoz schizofrenicznych.

Keywords

EN

cognitive-behavioural therapy; prevention; profilaktyka; psychosis; psychoterapia; psychotherapy; psychoza; stan ryzyka rozwoju psychozy; terapia behawioralno-poznawcza; ultra-high risk syndrome

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2010
• Volume: 10
• Issue: 4
• Pages: 275-281

Contributors

author

Agnieszka Pawełczyk

• Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychotycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska

author

Tomasz Pawełczyk

• Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychotycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska. Oddział Zaburzeń Afektywnych, Centralny Szpital Kliniczny, Łódź. Dyrektor: lek. med. Wojciech Bieńkiewicz

author

Dorota Pabich-Zrobek

• Oddział Zaburzeń Afektywnych, Centralny Szpital Kliniczny, Łódź. Dyrektor: lek. med. Wojciech Bieńkiewicz

author

Artur Kołakowski

• Centrum CBT, Warszawa

author

Jolanta Rabe-Jabłońska

• Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychotycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska. Oddział Zaburzeń Afektywnych, Centralny Szpital Kliniczny, Łódź. Dyrektor: lek. med. Wojciech Bieńkiewicz

References

• 1. Fatemi S.H., Folsom T.D.: The neurodevelopmental hypothesis of schizophrenia, revisited. Schizophr. Bull. 2009; 35: 528-548.
• 2. Ruhrmann S., Schultze-Lutter F., Klosterkotter J.: Early detection and intervention in the initial prodromal phase of schizophrenia. Pharmacopsychiatry 2003; 36 supl. 3: S162-S167.
• 3. Klosterkotter J.: Indicated prevention of schizophrenia. Dtsch. Arztebl. Int. 2008; 105: 532-539.
• 4. Yung A.R., Phillips L.J., Yuen H.P i wsp.: Psychosis prediction: 12-month follow up of a high-risk (“prodromal”) group. Schizophr. Res. 2003; 60: 21-32.
• 5. Cahn W, Rais M., Stigter F.P. i wsp.: Psychosis and brain volume changes during the first five years of schizophrenia. Eur. Neuropsychopharmacol. 2009; 19: 147-151.
• 6. Nakamura M., Salisbury D.F., Hirayasu Y. i wsp.: Neocortical gray matter volume in first-episode schizophrenia and first-episode affective psychosis: a cross-sectional and longitudinal MRI study. Biol. Psychiatry 2007; 62: 773-783.
• 7. Yung A.R., Phillips L.J., McGorry P.D.: Treating Schizophrenia in the Prodromal Phase. Taylor & Francis, London 2004.
• 8. McGorry P.D., Yung A.R., Phillips L.J. i wsp.: Randomized controlled trial of interventions designed to reduce the risk of progression to first-episode psychosis in a clinical sample with subthreshold symptoms. Arch. Gen. Psychiatry 2002; 59: 921-928.
• 9. Birchwood M.: Early intervention in psychotic relapse: cognitive approaches to detection and management. W: Haddock G., Slade P.D. (red.): Cognitive-Behavioural Interventions with Psychotic Disorders. Routledge, London 1996.
• 10. Clark D.M.: Lęk paniczny i fobia społeczna. W: Clark M.D., Fairburn C. (red.): Terapia poznawczo-behawioralna Badania naukowe i praktyka kliniczna. Alliance Press, Gdynia 2006.
• 11. Ponniah K., Hollon S.D.: Empirically supported psychological interventions for social phobia in adults: a qualitative review of randomized controlled trials. Psychol. Med. 2008; 38: 3-14.
• 12. Taylor S.: Meta-analysis of cognitive-behavioral treatments for social phobia. J. Behav. Ther. Exp. Psychiatry 1996; 27: 1-9.
• 13. Taylor S.: Understanding and Treating Panic Disorder: Cognitive-Behavioural Approaches. John Wiley & Sons, Ltd., Chichester 2000.
• 14. Beck A.T.: Cognitive therapy of depression: new perspectives. W: Clayton P., Barrett J. (red.): Treatment of Depression: Old Controversies and New Approaches. Raven Press, New York 1983.
• 15. Butler A.C., Chapman J.E., Forman E.M., Beck A.T.: The empirical status of cognitive-behavioral therapy: a review of meta-analyses. Clin. Psychol. Rev. 2006; 26: 17-31.
• 16. Haby M.M., Donnelly M., Corry J., Vos T.: Cognitive behavioural therapy for depression, panic disorder and generalized anxiety disorder: a meta-regression of factors that may predict outcome. Aust. N. Z. J. Psychiatry 2006; 40: 9-19.
• 17. Christodoulides T., Dudley R., Brown S. i wsp.: Cognitive behaviour therapy in patients with schizophrenia who are not prescribed antipsychotic medication: a case series. Psychol. Psychother. 2008; 81: 199-207.
• 18. Kuipers E., Garety P., Dunn G. i wsp.: CBT for psychosis. Br. J. Psychiatry 2002; 181: 534; author reply 534.
• 19. Pilling S., Bebbington P., Kuipers E. i wsp.: Psychological treatments in schizophrenia: II. Meta-analyses of randomized controlled trials of social skills training and cognitive remediation. Psychol. Med. 2002; 32: 783-791.
• 20. Rector N.A., Beck A.T.: Cognitive behavioral therapy for schizophrenia: an empirical review. J. Nerv. Ment. Dis. 2001: 189: 278-287.
• 21. Beck A.T., Rector N.A.: Cognitive approaches to schizophrenia: theory and therapy. Annu. Rev. Clin. Psychol. 2005; 1: 577-606.
• 22. Nelson H.E.: Cognitive-Behavioural Therapy with Delusions and Hallucinations: A Practice Manual. Nelson Thornes Ltd., Cheltenham 2005.
• 23. Drury V, Birchwood M., Cochrane R., Macmillan F.: Cognitive therapy and recovery from acute psychosis: a controlled trial. II. Impact on recovery time. Br. J. Psychiatry 1996; 169: 602-607.
• 24. Sensky T., Turkington D., Kingdon D. i wsp.: A randomized controlled trial of cognitive-behavioral therapy for persistent symptoms in schizophrenia resistant to medication. Arch. Gen. Psychiatry 2000; 57: 165-172.
• 25. Tarrier N., Yusupoff L., Kinney C. i wsp.: Randomised controlled trial of intensive cognitive behaviour therapy for patients with chronic schizophrenia. BMJ 1998; 317: 303-307.
• 26. Rector N.A., Beck A.T., Stolar N.: The negative symptoms of schizophrenia: a cognitive perspective. Can. J. Psychiatry 2005; 50: 247-257.
• 27. Milev P., Ho B.C., Arndt S., Andreasen N.C.: Predictive values of neurocognition and negative symptoms on functional outcome in schizophrenia: a longitudinal first-episode study with 7-year follow-up. Am. J. Psychiatry 2005; 162: 495-506.
• 28. Gumley A., O’Grady M., McNay L. i wsp.: Early intervention for relapse in schizophrenia: results of a 12-month randomized controlled trial of cognitive behavioural therapy. Psychol. Med. 2003; 33: 419-431.
• 29. Gumley A., Schwannauer M.: Staying Well After Psychosis: A Cognitive Interpersonal Approach to Recovery and Relapse Prevention. John Wiley & Sons, Ltd., Chichester 2006.
• 30. Lewis S., Tarrier N., Haddock G. i wsp.: Randomised controlled trial of cognitive-behavioural therapy in early schizophrenia: acutephase outcomes. Br. J. Psychiatry Suppl. 2002; 43: s91-s97.
• 31. Turkington D., Kingdon D., Turner T.; Insight into Schizophrenia Research Group: Effectiveness of a brief cognitive-behavioural therapy intervention in the treatment of schizophrenia. Br. J. Psychiatry 2002; 180: 523-527.
• 32. Lynch D., Laws K.R., McKenna P.J.: Cognitive behavioural therapy for major psychiatric disorder: does it really work? A meta-analytical review of well-controlled trials. Psychol. Med. 2010; 40: 9-24.
• 33. Adres: http://mrw.interscience.wiley.com/cochrane/clsysrev/ articles/CD000524/frame.html.
• 34. French P., Morrison A.P.: Early Detection and Cognitive Therapy for People at High Risk of Developing Psychosis: A Treatment Approach. John Wiley & Sons, Ltd., Chichester 2004.
• 35. Morrison A.P., Bentall R.P., French P. i wsp.: Randomised controlled trial of early detection and cognitive therapy for preventing transition to psychosis in high-risk individuals. Study design and interim analysis of transition rate and psychological risk factors. Br. J. Psychiatry Suppl. 2002; 43: s78-s84.
• 36. Morrison A.P., French P., Walford L. i wsp.: Cognitive therapy for the prevention of psychosis in people at ultra-high risk: randomised controlled trial. Br. J. Psychiatry 2004; 185: 291-297.
• 37. Morrison A.P., French P., Parker S. i wsp.: Three-year follow-up of a randomized controlled trial of cognitive therapy for the prevention of psychosis in people at ultrahigh risk. Schizophr. Bull. 2007; 33: 682-687.
• 38. Bechdolf A., Veith V, Schwarzer D. i wsp.: Cognitive-behavioral therapy in the pre-psychotic phase: an exploratory study. Psychiatry Res. 2005; 136: 251-255.
• 39. Bechdolf A., Wagner M., Veith V i wsp.: Randomized controlled multicentre trial of cognitive behaviour therapy in the early initial prodromal state: effects on social adjustment post treatment. Early Interv. Psychiatry 2007; 1: 71-78.
• 40. French P., Shryane N., Bentall R.P. i wsp.: Effects of cognitive therapy on the longitudinal development of psychotic experiences in people at high risk of developing psychosis. Br. J. Psychiatry Suppl. 2007; 51: s82-s87.
• 41. Pediatric OCD Treatment Study (POTS) Team: Cognitive-behavior therapy, sertraline, and their combination for children and adolescents with obsessive-compulsive disorder: the Pediatric OCD Treatment Study (POTS) randomized controlled trial. JAMA 2004; 292: 1969-1976.
• 42. Barrett P., Healy-Farrell L., March J.S.: Cognitive-behavioral family treatment of childhood obsessive-compulsive disorder: a controlled trial. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 2004; 43: 46-62.
• 43. Spence S.H., Donovan C., Brechman-Toussaint M.: The treatment of childhood social phobia: the effectiveness of a social skills training-based, cognitive-behavioural intervention, with and without parental involvement. J. Child Psychol. Psychiatry 2000; 41: 713-726.
• 44. Kendall P.: Coping Cat Workbook. Workbook Publishing, Ardmore, PA, 1992.
• 45. Bryńska A.: Psychoterapia poznawczo-behawioralna. W: Namysłowska I. (red.): Psychiatria dzieci i młodzieży. PZWL, Warszawa 2004.
• 46. Stallard P.: A Clinician’s Guide to Think Good-Feel Good: Using CBT with Children and Young People. John Wiley & Sons, Ltd., Chichester 2005.
• 47. Durlak J.A., Fuhrman T., Lampman C.: Effectiveness of cognitive-behavior therapy for maladapting children: a metaanalysis. Psychol. Bull. 1991; 110: 204-214.
• 48. Durlak J.A., Rubin L.A., Kahng R.D.: Cognitive behavioral therapy for children and adolescents with externalizing problems. J. Cogn. Psychother. 2001; 15: 183-194.
• 49. Shirk S.R.: Development and cognitive therapy. J. Cogn. Psychother. 2001; 15: 155-163.
• 50. Friedberg R.D., McClure J.M.: Clinical Practice of Cognitive Therapy with Children and Adolescents: The Nuts and Bolts. Guilford Press, New York 2002.
• 51. Stallard P.: Czujesz tak, jak myślisz. Praktyczne zastosowania terapii poznawczo-behawioralnej w pracy z dziećmi i młodzieżą. Zysk i S-ka, Poznań 2006.
• 52. Bryńska A., Kołakowski A., Srebnicki T.: Terapia poznawcza. W: Bryńska A. (red.): Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Rozpoznawanie, etiologia, terapia poznawczo-behawioralna. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.

• Document Type: review