Guzy gonadalne jajnika ze szczególnym uwzględnieniem guza szkliwiejącego. Znaczenie wczesnej diagnostyki zmian jajnika

• Authors: Magdalena Pisarska-Krawczyk , Grażyna Jarząbek-Bielecka , Anna Grętkiewicz-Tomczyk , Małgorzata Mizgier , Witold Kędzia

Title variants

EN

Gonadal tumors of the ovary with particular emphasis on sclerosing stromal tumors. The importance of early diagnosis in ovarian tumors

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Despite the dynamic advances in medicine, ovarian tumors still remain a serious diagnostic and therapeutic issue. There is an ongoing search for an ideal method of early detection of ovarian malignancy. Although malignant lesions are most common in adult women, they may also occur in teenage girls (e.g. germ cell tumors). It is estimated that gonadal tumors account for about 7% of ovarian malignancies, therefore they are considered rare. Tumors belonging to this specific group develop both from female and male gonad components as well as from stromal cells and fibroblasts. Granulosa cell tumors account for as much as 70% of malignant gonadal tumors: 95% in the mature form and 5% in the juvenile form. Gonadal tumors further include thecomas and fibromas, Sertoli–Leydig cell tumors as well as very rare tumors, such as gynandroblastoma, sex cord tumors with annular tubules and sclerosing stromal tumors. The histological structure of sclerosing stromal tumors shows male and female gonadal endocrine cells. For this reason, these tumors often show hormonal activity, as reflected in the clinical course of the disease. Sclerosing stromal tumor of the ovary is an extremely rare cancer belonging to the theca cell-fibrous group. The paper presents macro- and microscopic characteristics, diagnostics, symptomatology and therapeutic methods in sclerosing stromal tumor patients. The importance of early ovarian malignancy detection was emphasized.

PL

Mimo dynamicznego postępu medycyny nowotwory jajnika pozostają poważnym problemem diagnostycznym i terapeutycznym. Trwają poszukiwania idealnej metody wczesnego rozpoznawania zmian złośliwych jajnika. Zmiany te, choć najczęściej występują u dojrzałych kobiet, dotyczyć mogą także dziewcząt (np. nowotwory germinalne). Szacuje się, że guzy gonadalne stanowią około 7% nowotworów złośliwych jajnika, są zatem rzadkie. Zmiany należące do tej specyficznej grupy rozwijają się zarówno z elementów gonady żeńskiej, jak i z elementów gonady męskiej oraz z komórek podścieliska i fibroblastów. Aż 70% złośliwych guzów gonadalnych to ziarniszczaki: 95% w postaci dojrzałej, 5% – w postaci młodzieńczej. Do guzów gonadalnych zalicza się ponadto guzy z grupy otoczkowiaków i włókniaków, guzy z komórek Leydiga i Sertolego, a także zmiany niezwykle rzadkie, takie jak gynandroblastoma, guzy sznurów płciowych i zrębu z obrączkowatymi cewkami oraz guzy szkliwiejące. Budowę histologiczną guzów szkliwiejących cechuje utkanie komórkowe układu dokrewnego gonady żeńskiej i męskiej. Z tego powodu są one często nowotworami hormonalnie czynnymi, co znajduje odzwierciedlenie w przebiegu klinicznym choroby. Guz szkliwiejący podścieliska jajnika jest niezwykle rzadkim nowotworem z grupy otoczkowo-włóknistej. W pracy przedstawiono jego cechy makro- i mikroskopowe, diagnostykę, symptomatologię i metody leczenia. Podkreślono wagę wczesnego wykrywania zmian nowotworowych jajnika.

Keywords

EN

cancer; guz szkliwiejący; jajnik; nowotwór; ovary; sclerosing stromal tumor

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Journal: Current Gynecologic Oncology
• Year: 2015
• Volume: 13
• Issue: 2
• Pages: 113-122

Contributors

author

Magdalena Pisarska-Krawczyk

• Katedra Zdrowia Matki i Dziecka, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polska. Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Szymanowski. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, Polska

author

Grażyna Jarząbek-Bielecka

• Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polska. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Witold Kędzia

author

Anna Grętkiewicz-Tomczyk

• Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polska. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Witold Kędzia

author

Małgorzata Mizgier

• Zakład Dietetyki, Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Polska. Kierownik Zakładu i Katedry: prof. dr hab. Jan Jeszka

author

Witold Kędzia

• Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polska. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Witold Kędzia

References

• Markowska J, Mardas M: Zasady leczenia guzów gonadalnych jajnika. Curr Gynecol Oncol 2010; 8: 265–272.
• Korczyński J, Gottwald L, Pasz-Walczak G et al.: Szkliwiejący guz podścieliska jajnika u 30-letniej chorej. Opis przypadku i przegląd piśmiennictwa. Ginek Pol 2005; 76: 471–475.
• Pisarska-Krawczyk M, Spaczyński M, Pisarski T: Nowotwory jajnika. In: Pisarski T. (ed.): Fizjopatologia jajnika: podręcznik dla lekarzy i studentów. Termedia, Poznań 1998: 39–71.
• Mikami M, Fukuchi T, Takehara K et al.: Tumor imprint cytology of sclerosing tumor of the ovary. Diagn Cytopathol 2003; 28: 54–57.
• Jung NH, Kim T, Kim HJ et al.: Ovarian sclerosing stromal tumor presenting as Meigs’ syndrome with elevated CA-125. J Obstet Gynaecol Res 2006; 32: 619–622.
• Matsubayashi R, Matsuo Y, Doi J et al.: Sclerosing stromal tumor or the ovary: radiologic findings. Case report. Eur Radiol 1999; 9: 1335–1338.
• Ismail SM, Walker SM: Bilateral virilizing sclerosing stromal tumours of the ovary in a pregnant woman with Gorlin’s syndrome: implications for pathogenesis of ovarian stromal neoplasms. Histopathology 1990; 17: 159–163.
• Chang W, Oiseth JS, Orentlicher R et al.: Bilateral sclerosing stromal tumor of the ovaries in a premenarchal girl. Gynecol Oncol 2006; 101: 342–345.
• Marelli G, Carinelli S, Mariani A et al.: Sclerosing stromal tumor of the ovary. Report of eight cases and review of the literature. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 1998; 76: 85–89.
• Chalvardjian A, Scully RE: Sclerosing stromal tumors of the ovary. Cancer 1973; 31: 664–670.
• Fefferman NR, Pinkney LP, Rivera R et al.: Sclerosing stromal tumor of the ovary in a premenarche female. Pediatr Radiol 2003; 33: 56–58.
• Szporek B, Kuśnierczyk-Grochowina D, Cieślik T: Badanie cefalometryczne w zespole Gorlina. Dent Med Probl 2003; 40: 411–415.
• Cashell AW, Cohen ML: Masculinizing sclerosing stromal tumor of the ovary during pregnancy. Gynecol Oncol 1991; 43: 281–285.
• Torricelli P, Caruso Lombardi A, Boselli F et al.: Sclerosing stromal tumor of the ovary: US, CT, and MRI findings. Abdom Imaging 2002; 27: 588–591.
• Kawamura N, Kamoi I, Shigyo R: Sclerosing stromal tumor of the ovary. Am J Surg Pathol 1987; 22: 83–92.
• Lee MS, Cho HC, Lee YH et al.: Ovarian sclerosing stromal tumors: gray scale and color Doppler sonographic findings. J Ultrasound Med 2001; 20: 413–417.
• Kim JY, Jung KJ, Chung DS et al.: Sclerosing stromal tumor of the ovary: MR-pathologic correlation in three cases. Korean J Radiol 2003; 4: 194–199.
• Joja I, Okuno K, Tsunoda M et al.: Sclerosing stromal tumor of the ovary: US, MR, and dynamic MR findings. J Comput Assist Tomogr 2001; 25: 201–206.
• Kędzia H: Nowotwory gonadalne jajnika. In: Kędzia H (ed.): Nowotwory narządów płciowych kobiety. Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 1997: 101–117.
• Calabrese M, Zandrino F, Giasotto V et al.: Sclerosing stromal tumor of the ovary in pregnancy: clinical, ultrasonography, and magnetic resonance imaging findings. Acta Radiol 2004; 45: 189–192.
• Grętkiewicz-Tomczyk A, Jarząbek-Bielecka G, Friebe Z: Szkliwiejący guz jajnika u 15-letniej dziewczynki. Now Lek 2009; 78: 85–90.
• Spaczyński M: Onkologia ginekologiczna. In: Bręborowicz GH (ed.): Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005: 856–857.
• Markowska J, Mądry R, Markowska A: Rak jajnika. In: Markowska J, Mądry R (eds.): Ginekologia onkologiczna. MedPharm Polska, Wrocław 2008: 803–948.
• Rzepka-Górska I: Nowotwory nienabłonkowe jajnika. In: Markowska J, Mądry R (eds.): Ginekologia onkologiczna. MedPharm Polska, Wrocław 2008: 949–958.
• Wcisło G, Szczylik C: Rak jajnika. Termedia, Poznań 2011: 149–180.

• Document Type: review