Lepsze życie po traumie: stowarzyszenie stomijne jako środowisko rozwoju potraumatycznego pacjentów ze stomią jelitową

• Authors: Paweł Błaszczyński , Robert Turek

Title variants

EN

Better life after trauma: stomic society as an environment for posttraumatic growth for stomic patients

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Positive changes after a traumatic severe illness have still not been fully described. One of the groups that lack full research of posttraumatic growth are patients with stoma. Difficult moments of surgery and dealing with stoma are for many of them the hardest situations of all life. Some of the patient must face emotional, social and self-perception changes in their lifes. Being a part of stomic societies is a chance for personal development for many of patients, it gives them social and institutional support and a chance to meet people in similar situation. Two groups were considered in present study: one was a group of stomic patient and another was a group of people taking part in the University of the Third Age. Emotional traits (STPI), acceptance of illness (AIS), multidimensional health locus of control (MHLC) and posttraumatic growth (PTGI) were taken into consideration. Data analysis have given very optimistic view on functioning of present groups and abilities to get on with the illness. There have been only small differences between two groups. These participants react in a very similar way and in the same way they experience the posttraumatic growth. This research is a good introduction into the field of posttraumatic positive changes for stomic patients as the special case of trauma that still lasts. Correlations between emotional traits and posttraumatic growth will surely bring new ways of psychological work with these patients.

PL

Pozytywne zmiany w przebiegu ciężkiej choroby powodującej doświadczenie traumy nadal nie zostały w pełni opisane. Jedną z grup pomijanych we współczesnej literaturze są pacjenci stomijni. Trudne doświadczenia związane z operacją oraz przystosowaniem do życia ze stomią są dla wielu z nich najgorszymi zdarzeniami w życiu, powodującymi znaczne obciążenie emocjonalne, społeczne i problemy związane z percepcją siebie. Działalność w stowarzyszeniach stomijnych jest dla wielu z nich szansą rozwoju, ponieważ daje możliwość uzyskania wsparcia emocjonalnego i instytucjonalnego oraz spotkania ludzi w podobnej sytuacji. W opracowaniu porównano grupę pacjentów ze stomią zrzeszonych w jednym ze stowarzyszeń z grupą osób uczestniczących w zajęciach Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Wzięto pod uwagę czynniki życia emocjonalnego (badane skalą STPI), poziom akceptacji choroby (skala AIS), umiejscowienie kontroli zdrowia (skala MHLC) oraz rozwój potraumatyczny (skala PTGI). Uzyskane wyniki pozwalają optymistycznie oceniać zarówno funkcjonowanie pacjentów ze stomią, jak i możliwości ich adaptacji do tej sytuacji, a nawet akceptacji choroby. Dane pokazują, że pacjenci stomijni nieznacznie tylko różnią się od swoich rówieśników, w podobny sposób reagują emocjonalnie i ulegają potraumatycznemu rozwojowi na podobnych zasadach. Przeprowadzone badanie pokazuje możliwości rozwoju potraumatycznego po zdarzeniu, które nie tylko się wydarzyło, ale nadal trwa. Rozpoznane prawidłowości i związki pomiędzy czynnikami emocjonalnymi oraz możliwością potraumatycznego rozwoju pozwalają skuteczniej planować oddziaływanie dla tej grupy klinicznej oraz doceniać wartość działalności stowarzyszeń stomijnych i innych grup tego typu.

Keywords

EN

acceptance of illness; akceptacjachoroby; emotional support; pacjenci stomijni; posttraumatic growth; rozwój potraumatyczny; social support; stomic patients; wsparcie emocjonalne; wsparcie społeczne

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2013
• Volume: 13
• Issue: 3
• Pages: 164–173

Contributors

author

Paweł Błaszczyński

• Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi

author

Robert Turek

• Warsztat Terapii Zajęciowej TRATWA w Gdańsku

References

• 1. Adamczak M., Sęk, H.: Znaczenie pojęcia „jakość życia” w opiece psychologicznej pacjentów onkologicznych. W: Meyza J. (red.): Jakość życia w chorobie nowotworowej. Wybrane zagadnienia. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 1997: 248–260.
• 2. Sęk H.: Wsparcie społeczne jako kategoria zasobów i wieloznaczne funkcje wsparcia. W: Juczyński Z., Ogińska-Bulik N. (red.): Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
• 3. Fryc-Martyńska J., Sobczak U.: Jak żyć ze stomią. Wydawnictwo AM, Poznań 1993.
• 4. Ford J.D.: Posttraumatic Stress Disorder. Scientific and Professional Dimensions. Elsevier, New York 2009.
• 5. Frueh B., Elhai J.D., Kaloupek D.G.: Unresolved issues in the assessment of trauma exposure and posttraumatic reactions. W: Rosen G.M. (red.): Posttraumatic Stress Disorder: Issues and Controversies. Wiley, New York 2004: 63–84.
• 6. Charney D.S.: Discovering the neural basis of human anxiety: a diagnostic and therapeutic imperative. Am. J. Psychiatry 2004; 161: 1–2.
• 7. Layne C., Beck C., Rimmasch H. i wsp.: Promoting ‘resilient’ posttraumatic adjustment in childhood and beyond. W: Brown D., Pat-Horenczyk R., Ford J.D. (red.): Treating Traumatized Children: Risk, Resilience and Recovery. Routledge, London 2008: 13–47.
• 8. Joseph S., Linley P. (red.): Trauma, Recovery, and Growth: Positive Psychological Perspectives on Posttraumatic Stress. Wiley, Hoboken, NJ 2008.
• 9. Ogińska-Bulik N.: Kiedy łzy zamieniają się w perły – czyli o korzyściach wynikających ze zmagania się z traumą. W: Ogińska- Bulik N., Mniszkowska J. (red.): Zdrowie w cyklu życia człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
• 10. Tedeschi R.G., Calhoun L.G.: Podejście kliniczne do wzrostu po doświadczeniach traumatycznych. W: Linley P.A., Joseph S. (red.): Psychologia pozytywna w praktyce. PWN, Warszawa 2007: 230–248.
• 11. Mystakidou K., Tsilika E., Parpa E. i wsp.: Post-traumatic growth in advanced cancer patients receiving palliative care. Br. J. Health Psychol. 2008; 13: 633–646.
• 12. Tedeschi R.G., Calhoun L.G.: The Post-Traumatic Growth Inventory: measuring the positive legacy of trauma. J. Trauma. Stress 1996; 3: 455–471.
• 13. Ogińska-Bulik N.: Potraumatyczny rozwój w chorobie nowotworowej – rola prężności. Polskie Forum Psychologiczne 2010; 2: 125–139.
• 14. Ogińska-Bulik N., Juczyński Z.: Rozwój potraumatyczny – charakterystyka i pomiar. Psychiatria 2010; 4: 129–142.
• 15. McMillen J.C., Smith E.M., Fisher R.H.: Perceived benefit and mental health after three types of disaster. J. Consult. Clin. Psychol. 1997; 65: 733–739.
• 16. Park L., Cohen L.H., Murch R.L.: Assessment and prediction of stress-related growth. J. Pers. 1996; 64: 71–105.
• 17. Calhoun L.G., Tedeschi R.G.: Facilitating Posttraumatic Growth: A Clinician’s Guide. Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey 1999.
• 18. Evers A.W., Kraaimaat F.W., Lankveld W. i wsp.: Beyond unfavourable thinking. The Illness Cognition Questionnaire for chronic diseases. J. Consult. Clin. Psychol. 2001; 69: 1026–1036.
• 19. Młynarczyk M.: „Ja” idealne vs „Ja” powinnościowe. Analiza emocjonalnych konsekwencji rozbieżności w systemie „Ja” na podstawie teorii autoregulacji E. T. Higginsa. Studia z Psychologii w KUL 2006; 13: 189–206.

• Document Type: article