Struny ścięgniste rzekome w prawej komorze serca człowieka - obraz mikroskopowy

• Authors: Adam Kosiński , Ada Dubaniewicz , Włodzimierz Kuta , Wojciech Makarewicz , Marek Grzybiak , Dariusz Kozłowski

Title variants

EN

False chordae tendinae in the right ventricle of the human's heart - microscopic view

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp. Mianem strun ścięgnistych rzekomych, określane są pasma włóknisto-mięśniowe przebiegające w komorach serca, niełączące się w odróżnieniu od strun „prawdziwych" z zastawkami przedsionkowo-komorowymi. Większość opisów tych elementów dotyczy lokalizacji lewokomorowej, analizy strun komory prawej należą do rzadkości. Cel pracy. Celem pracy była mikroskopowa ocena strun ścięgnistych rzekomych w prawej komorze serca, głównie w aspekcie obecności elementów układu przewodzącego. Materiał i metody. Materiał do badań stanowiło 40 serc ludzi dorosłych, obojga płci (24♂, 16♀) w wieku od 18 do 59 lat. W sumie zbadano 114 struny. Po wstępnej obróbce utrwalonych skrawków, były one cięte co 10 μm, a następnie barwione metodą Massona w modyfikacji Goldnera. Pomiary przeprowadzono przy użyciu oprogramowania Motic Images 2.0 Plus, natomiast analizę statystyczną z wykorzystaniem programu Statistica 9.1 (testy chi-kwadrat, Kruskal-Wallis).Wyniki. Wszystkie badane struny miały podobną budowę histologiczną z niewielkimi odchyleniami, uwarunkowanymi głównie wielkością, a mniejszym stopniu lokalizacją. Mięśniówka występowała w postaci dwóch form: 1) jednolitego pasma z niewielką ilością zrębu łącznotkankowego, lub 2) kilku cienkich pasemek o zmiennym przekroju połączonych większą ilością tkanki łącznej. Mięśniówka stanowiła największą objętościowo składową strun ścięgnistych rzekomych. Nie stwierdzono istotnej zależności pomiędzy zawartością tkanki mięśniowej a płcią i wiekiem. W większości badanych preparatów można było prześledzić przejście pasma mięśniowego struny do podwsierdziowej mięśniówki sąsiadujących struktur. Tkanka łączna, występowała głównie w postaci dobrze rozbudowanej warstwy podwsierdziowej. Naczynia krwionośne, można było stwierdzić na całej długości przebiegu strun. W badanym materiale nie znaleziono wyraźnych rozgałęzień prawej odnogi pęczka Hisa, wnikających do strun ścięgnistych rzekomych. Wnioski. Stwierdzono zbliżoną budowę histologiczną wszystkich badanych strun – zawsze obecne były: pasmo mięśniowe, zrąb łącznotkankowy oraz pojedyncze lub mnogie naczynia krwionośne. Nie znaleziono wyraźnych rozgałęzień prawej odnogi pęczka Hisa, były jednak widoczne pojedyncze włókna mięśniowe, mogące odpowiadać włóknom Purkinjego. Geriatria 2012; 6: 212-218.

EN

Introduction. False chordae tendineae are described in the literature as fibrous-muscular bundles present in ventricles, not interconnecting, unlike „true” chordae, with atrioventricular valves. In the literature there are numerous reports suggesting significant influence of the structures on electromechanical processes in the heart. Objective. The aim of this study was to evaluate an ultrastructure of the false chordae tendineae in the right ventricle of the heart, mainly in terms of the presence of conduction system elements within their area. Material and methods. Material for research consisted of 40 human adults’ hearts of both sexes (24♂, 16♀), aged from 18 to 59. 114 chordae in total were examined. Location of muscle tissue, fibrous elements and the presence of blood vessels were studied. Special attention was paid to the observation of the type of muscle tissue in chordae tendineae (due to reports, concerning presence within their elements of cardiac conduction system). Results. Basic scheme of the build of false chordae tendineae in the right ventricle of a human heart presents as follows: it constitutes of a muscle bundle consisting of working muscle tissue of the ventricles surrounded by a layer of connective tissue and from the outside covered by endocardium. In the examined material, obvious bifurcation of the right branch of the bundle of His transiting into false chordae tendineae, was not found. However, single muscle fibers were observed running in the connective tissue, being a continuation of the deepest layer of the endocardium (22 cases – 19,3% of false chordae endineae). This location is typical for Purkinje fibers. Morphology of these structures in some cases could correspond with distal segments of conductive system of the heart (lack of striations, brightness around the nuclei). Conclusions. Obvious bifurcations of the right branch of the bundle of His were not observed, however ingle muscle fibers were seen, which may correspond with Purkinje fibers. Geriatria 2012; 6: 212-218

Keywords

EN

arrhythmia; cardiac conduction system; false chordae tendineae; heart; prawa komora; right ventricle; serce; struny ścięgniste rzekome; układ przewodzący serca; zaburzenia rytmu

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Akademia Medycyny
• Journal: Geriatria
• Year: 2012
• Volume: 6
• Issue: 4
• Pages: 212-218

Dates

published

2012

Contributors

author

Adam Kosiński

author

Ada Dubaniewicz

author

Włodzimierz Kuta

author

Wojciech Makarewicz

author

Marek Grzybiak

author

Dariusz Kozłowski

References

• 1. Turner W. A human heart with moderate bands in the left ventricle. J Anat Physiol1893;27:19-20.
• 2. Suwa M, Hirota Y, Nagao H, Kino M, Kawamura K. Incidence of coexistence of left ventricular false tendons and premature ventricular contractions in apparently healthy subjects. Circulation1984;70:793-8.
• 3. Traboulsi M, Thompson CR, MacDonald RP, Belenkie I, Smith ER. Do left ventricular false tendons provide a cardiac source for cerebrovascural emboli?Circulation1985;72:133.
• 4. Kozłowski D, Kosiński A, Kozłowska M, et al. The morphological conditions of the permanent pacemaker lead extraction. Clin Exp Med Lett2007;48:243-7.
• 5. Tawara S. Über die sogenannten abnormen Sehnenfäden des Herzens. Beitr Pathol Anat Al1906;39:563-84.
• 6. Rössle R. Über abnorme Sehnenfäden des Herzens. Deutsch Arch Klein Med1902;74:219-29.
• 7. Benninghoff A. Lehrbuch der Anatomie des Menschen. München, Berlin: JF Lehmanns; 1942.
• 8. Bargman W, Doerr W. Das Herz des Menschen. Stuttgart: G. Thieme; 1963.
• 9. Johnson J. Clinical cardiology. Anatomy of the heart. Baltimore: Williams and Wilkins, 1953.
• 10. Tawara S. The conduction system of the mammalian heart. London: Imperial College Press Co., 2000.
• 11. Truex RC, Copenhaver WM. Histology of the moderator band in man and other mammals with special reference to the conduction system. Am J Anat1947;80:173-202.
• 12. Nowiński J, Grzybiak M, Nowicka E. Morphology of crista supraventricularis in primates hearts. Ann Acad Med Gedan2002;32:93-110.
• 13. Lotkowski D, Grzybiak M, Kozłowski D, Budzyn K, Kuta W. A microscopic view of false tendons in the left ventricle of the human heart. Folia Morphol (Warsz.)1997;56:31-9.
• 14. Kozłowski D, Koźluk E, Adamowicz M, Grzybiak M, Walczak F. Topography of the atrioventricular node in relation to ablation procedures. J Am Coll Cardiol1998;31:953.
• 15. James TN, Sherf L. Fine structure of the His bundle. Circulation1971;44:9-28.
• 16. Kochanowski J, Jakubowska-Najniger M, Kolotka-Bratek H, et al. Tendinous cords in echocardiographic studies - occurrence, clinical significance. Pol Tyg Lek1989;44:545-7.
• 17. Kochanowski J, Opolski G. Clinical significance of false tendons of the heart. Pol Arch Med Wewn 1989;81:364-7.
• 18. Muir AR. Observations on the fine structure of the Purkinje fibres in the ventricles of the sheep’s heart. Anat Rec1962;143:251-63.
• 19. Armiger LC, Urthaler F, James TN. Morphological changes in the right ventricular septomarginal trabecula (false tendon) during maturation and ageing in the dog heart. J Anat1979;129:805-17.
• 20. Forsgren S. The distribution of terminal sympathetic nerve fibres in bundle branches and false tendons of the bovine heart. A immunohistochemical and catecholamine histofluorescence study. Anat Embryol1988;177:437-43.

• Document Type: article