Zanieczyszczenie kadmem powietrza atmosferycznego miast śląskich

• Authors: Aleksandra Moździerz , Małgorzata Juszko-Piekut , Jerzy Stojko

Title variants

EN

Cadmium contamination of atmospheric air in the Silesian cities

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp. Od wielu lat prowadzone są badania oceniające
zagrożenie środowiska i ryzyko utraty zdrowia populacji
narażonej na działanie metali ciężkich, w tym kadmu.
Celem pracy była ocena poziomu zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego kadmem w roku 2009, uwzględniając
okres letni oraz zimowy – grzewczy, przeprowadzono
analizę porównawczą analogicznych danych pochodzących
z lat wcześniejszych. 2005–2008. Materiał
i metody.Wopracowaniu wykorzystano wyjściowe dane
statystyczne pomiarów zanieczyszczeń powietrza, pochodzących
z poszczególnych stanowisk pomiarowych zlokalizowanych
na terenie województwa śląskiego. Pomiary
wykonano w ramach systemu sanitarnych badań atmosfery
(Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Katowicach). Próbki pyłu PM10 poddane były obróbce
w celu oznaczenia kadmu (Cd) metodą absorpcyjnej spektrometrii
atomowej (ASA). Wyniki.Wroku 2009 wartości
średnich rocznych stężeń kadmu w powietrzu atmosferycznym
wynosiły od 0,7 ng/m3 do 5,3 ng/m3. Najwyższe
stężenie kadmu zanotowano na terenie jednostki administracyjnej
Miasteczko Śląskie, a najniższe w Jaworznie.
Docelowy poziom kadmu (5 ng/m3) w powietrzu wyznaczony
ze względu na ochronę zdrowia ludzi został przekroczony
na terenie stacji – Miasteczko Śląskie. Na terenie
pozostałych dziesięciu stacji pomiarowych zarówno
w roku 2009 jak i przedziale czasowym 2005–2008 docelowy
poziom kadmu wyznaczony normatywem nie został
przekroczony. Zebrane dane wskazują na sezonową
zmienność stężenia kadmu w powietrzu atmosferycznym.
Wnioski. Poziomy zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
kadmem na terenie badanych miast Śląska
w roku 2009 jak i w latach 2005–2008 utrzymują się
na podobnym poziomie.

EN

Background. For many years, researchers have evaluated
environmental damage caused by heavy metals, including
cadmium, as well as health risks in the population
exposed to them. Thus the aim of our study was to
evaluate cadmium levels in the atmospheric air in 2009,
including summer and winter heating season. A comparative
analysis was performed using the corresponding
data from 2005–2008. Material and Methods. In the
study, we used the statistical output data of air pollution
obtained from particular measurement stations in the
Silesian Voivodeship. The measurements were taken in
the Provincial Sanitary and Epidemiological Station in
Katowice city as a procedure of environmental monitoring.
PM10 samples were processed to determine cadmium
(Cd) concentration using atomic absorption spectrometry
(AAS). Results. In 2009, annual average cadmium
levels in the atmospheric air were 0.7 ng/m3 – 5.3
ng/m3. The highest level was recorded in Miasteczko
Śląskie and the lowest one in Jaworzno. The target level
of cadmium (5 mg/m3) in the air for the protection of
human health was exceeded within the station – Miasteczko
Śląskie. In the other ten measuring stations both in 2009 as well as the time interval 2005–2008 target of
cadmium determined annum has not been exceeded. The
collected data indicate a seasonal variation of the cadmium
concentration in ambient air. Conclusions. The
levels of air pollution by cadmium in the cities studied
Silesia in 2009 and in the years 2005–2008 have remained
at a similar level.

Keywords

EN

kadm (Cd); województwo śląskie; zanieczyszczenia powietrza

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2014
• Volume: 17
• Issue: 1
• Pages: 25-33

Contributors

author

Aleksandra Moździerz

• Zakład Higieny, Bioanalizy i Badania Środowiska, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Małgorzata Juszko-Piekut

• Zakład Higieny, Bioanalizy i Badania Środowiska, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Jerzy Stojko

• Zakład Higieny, Bioanalizy i Badania Środowiska, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

References

• 1. Kapka L., Zemła B., Kozłowska A., Olewińska E., Pawlas N.: Jakość powietrza atmosferycznego a zapadalność na nowotwory płuc w wybranych miejscowościach i powiatach województwa śląskiego. Prz. Epid. 2009, 63:439-444.
• 2. Wilk A., Kalisińska E., Różański J., Łanocha N.: Kadm, ołów i rtęć w nerkach człowieka. Med. Środowiskowa. 2013, 16, 1:75-81.
• 3. Trojanowska M., Świetlik R.: Ocena ryzyka nowotworowego związanego z narażeniem inhalacyjnym na benzo(a)piren w wybranych miastach Polski. Med. Środowiskowa. 2013, 16, 2:14-22.
• 4. Juszko-Piekut M., Kołosza Z., Moździerz A.: The influence of selected environment al factors of lung cancer incidence in immigrant population of industrial areas. Pol. J Environ. Stud. 2004, 13, 2:174-180.
• 5. Agency for Toxic Substances and Diseases Registry (ATSDR): Toxicological Profile for Cadmium. US Department of Health and Human Services, Public Health Service, Atlanta, GA.USA, 1999.
• 6. Hławiczka S.: Metale ciężkie w środowisku. Prace instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko. 2008.
• 7. Ostrowska P.: Kadm, występowanie, źródła zanieczyszczeń i metody recyklingu. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. 2008, 24:255-260.
• 8. Świątczak J., Cimander B.: Kadm w środowisku. Med. Pracy. 1995, 47/46: 39-56.
• 9. Moździerz A., Juszko-Piekut M., Kołosza Z. et al.: Comperative study of certain pollutant concentration in the former Katowice voivodeship (1991-1998 and 1983-1990). Pol. J. Environ. Stud. 2007, 16, 2: 399-404.
• 10. Hać E., Krzyżanowski M., Krechniak J.: Cadmium content In human kidney and hair, In the Gdansk region. Sci. Total. Environ.1998, 224:81-85.
• 11. Cadmium and cadmium compounds. IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risk Hum. 1993, 58:119-237.
• 12. Internetowy System Aktów Prawnych, Dz. U. 2002 Nr 87 poz.796 [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20020870796]
• 13. Internetowy System Aktów Prawnych, Dz. U. 2003 Nr 1 poz.12 [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20030010012]
• 14. Internetowy System Aktów Prawnych, Dz.U. 2008 nr 25 poz. 150 [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20080250150]
• 15. Dyrektywy – Eur-Lex, Dz.U. L 152z 11.6.2008 [http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.douri=OJ:L:2008:152:0001:0044:pl:PDF]
• 16. Bonda E., Włostkowski T., KrasowskaA.: Metabolizm i toksyczność kadmu u człowieka i zwierząt. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych. 2007, 1-2:87-97.
• 17. Floriańczyk B.: Toksyczne i kancerogenne właściwości kadmu. Nowiny Lekarskie. 1995, 64: 737-754. Friberg L., Elinder C.G., Kjelstrom T.: Cadmium. Environmental Health Criteria 134. World Health Organization, Geneva, 1992.
• 18. Waalkes M.P.: Cadmium carcinogenesis in review. J. Inorg. Biochem. 2000, 79: 241-244.
• 19. Waalkes M.P.: Cadmium carcinogenesis. Mutat. Res. 2003, 533: 107-120.
• 20. Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018. Katowice 2011. [http://www.slaskie.pl/zalaczniki/2011/09/12/1315812365/1315812504.pdf]
• 21. Krajowy raport mozaikowy o stanie środowiska – województwo śląskie. Inspekcja Ochrony Środowiska, Katowice 2009. [http://www.katowice.pios.gov.pl/monitoring/raporty/2002-07/mozaika.pdf]
• 22. Inspekcja Ochrony Środowiska: Jakość powietrza w Polsce w roku 2009 w świetle wyników pomiarów prowadzonych w ramach PMŚ, Warszawa 2010. [http://www.gios.gov.pl/zalaczniki/artykuly/raport_pms_2009.pdf]
• 23. Cenowski M.: Zawartość arsenu, kadmu i niklu w pyle PM10 na obszarach o różnym stopniu antropopresji. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów. 2009, 43:94-103.
• 24. Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami. Krajowa inwentaryzacja emisji SO2,NOx,CO,NH3,NMLZO,pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2008-2009 w układzie klasyfikacji SNAP i NFR. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2011 [http://www.kobize.pl/materialy/Inwentaryzacje_krajowe/Raport_LRTAP_2009.pdf]
• 25. Hławiczka S.: Krajowa emisja kadmu, ołowiu, arsenu, niklu, chromu, miedzi i cynku z obszaru Polski do atmosfery w latach 1980-2005. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów. 2008; 42:137-147.
• 26. BIP Urząd Miejski Lubliniec, Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Lubliniec na lata 2010-2013 z perspektywą do 2018 r. Lubliniec 2010.
• 27. Dyrektywy – Eur-Lex, Dyrektywa 2004/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 kwietnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu, Dz. U. Unii Europejskiej z dnia 26.01.2005 poz. L.23/3 [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2004L0107:20090420:PL:PDF]
• 28. European Environment Agency, Change (%) in cadmium emissions 1990-2008 (EEA member countries) [http://www.eea.europa.eu/data-and-maps/figures/change-incadmium-emissions-1990-2007-eea-member-countries-1]
• 29. Czeczot H., Skrzycki M.: Kadm – pierwiastek całkowicie zbędny dla organizmu. Postępy Hig. Med. Dośw. 2010, 64:38-49. [http://www.phmd.pl/fulltxt.php?ICID=904693]
• 30. Satarug S., Baker J.R., Reilly P.E. et al.: Changes in zinc and copper homeostasis in human livers and kidneys associated with exposure to environmental cadmium. Hum. Exp. Toxicol., 2001, 20: 205-213.
• 31. Waalkes M.P.: Cadmium carcinogenesis. Mutat. Res., 2003, 533: 107–120.
• 32. Waisberg M., Joseph P., Hale B., Beyersmann D.: Molecular and cel lular mechanisms of cadmium carcinogenesis. Toxicology. 2003, 192: 95–117.
• 33. Młynek V., Skoczyńska A.: Prozapalne działanie kadmu. Post. Hig. Med. Dośw., 2005,59: 1-8.
• 34. Marchewka Z., Grzebinoga A.: Substancje chemiczne-czynnikami ryzyka nefropatii cukrzycowej. Post. Hig. 2009, 63: 592-597.
• 35. Bernard A.: Cadmium and its adverse effects on human health. Indian J. Med. Res. 2008, 128: 557–564.
• 36. Godt J., Scheidig F., Grosse-Siestrup C. et al.: The toxity of cadmium and resulting hazards for human health. Journal of Occupational Medicine and Toxicology. 2006. 1:22 [http://www.occup-med.com/content/1/1/22]
• 37. Koyama H., Kitoh H., Satoh M., Tohyama C.: Low dose exposure to cadmium and its health effects. I. Genotoxicity and carcinogenicity. Nippon Eiseigaku Zasshi. 2002. 57: 547–555.

• Document Type: paper