Wstępna ocena odległych wyników radiochirurgii stereotaktycznej malformacji tętniczo-żylnych - kiedy napromieniać powtórnie?

• Authors: Sławomir Blamek , Dawid Larysz , Stanisław J. Kwiek , Leszek Miszczyk

Title variants

EN

Preliminary evaluation of long-term outcomes after stereotactic radiosurgery for cerebral arteriovenous malformations – when is the right time for re-irradiation?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL Celem pracy jest ocena wyników leczenia metodą radiochirurgii stereotaktycznej malformacji tętniczo-żylnych u chorych obserwowanych co najmniej przez dwa lata. MATERIAŁ I METODA Z grupy 91 chorych napromienianych stereotaktycznie pojedynczą dawką promieniowania wyselekcjonowano 58, u których okres obserwacji wynosił co najmniej 24 miesiące. Mediana czasu obserwacji wynosiła 5,7 roku. W badanej grupie było 8 chorych, u których rozpoznano AVM I stopnia w skali Spetzlera-Martina, 26 – II stopnia, 20 – III stopnia i 4 – IV stopnia. U 27 (42,6%) przeprowadzono wcześniej zabieg embolizacji, u 31 (53,5%) przed leczeniem wystąpiło co najmniej jedno krwawienie, u 18 (31%) obserwowano napady padaczkowe, u 38 (66,6%) bóle głowy, u 14 (24%) niedowłady, u 9 (15,5%) zaburzenia widzenia, u 5 (8,6%) zaburzenia mowy. Chorych napromieniano dawkami 5–20 Gy (średnia i mediana odpowiednio 16 i 17,5 Gy) za pomocą przyspieszacza liniowego wyposażonego w mikrokolima- tor wielolistkowy. WYNIKI Aktualizowany roczny odsetek obliteracji wynosił 11%, dwuletni - 38%, trzyletni - 47%, czteroletni - 67% i pięcioletni - 72%. Mediana czasu do obliteracji wynosiła 3,17 roku. U 5 chorych do obliteracji doszło w okresie powyżej 4 lat po leczeniu. U 2 chorych powtórnie przeprowadzono radiochirurgię stereotaktyczną, u obu po 7 latach od pierwotnego leczenia, w obu przypadkach uzyskując obliterację. WNIOSKI 1. Chorzy po radiochirurgii stereotaktycznej wymagają długiego czasu obserwacji, gdyż do obliteracji może dojść w późniejszym niż postulowany 2–3-letnim okresie latencji. 2. Powtórna radiochirurgia stereotaktyczna jest leczeniem skutecznym, optymalny czas powtórnego zabiegu nie jest jednak dobrze zdefiniowany.

EN

AIM The purpose of the study is to evaluate the results of stereotactic radiosurgery for cerebral arteriovenous malformations (AVMs) in patients followed-up for at least two years. MATERIAL AND METHODS From a group of 91 patients irradiated with single-fraction radiosurgery, a subset of 58 patients followed-up for at least two years was selected. The median follow-up was 5.7 years. There were 8 Spetzler-Martin grade I lesions, 26 grade II, 20 grade III, and 4 grade IV. In 27 (42.6%) embolization was performed before radiosurgery. In 31 (53.5%) at least one intracranial hemorrhage was diagnosed before the treatment, in 18 (31%) the presenting symptom was epilepsy, in 38 (66.6%) headaches, in 14 (24%) paresis, in 9 (15.5%) visual deficits and in 5 (8.6%) speech disturbances. The patients were irradiated with single doses of 5–20 Gy (mean and median dose 16 and 17.5 Gy, respectively). The treatment was performed with a linear accelerator equipped with a micromultileaf collimator. RESULTS The actuarial one-year obliteration rate was 11%, two-year – 38%, three-year 47%, four-year – 67%, and five-year – 72%. The median time to obliteration was 3.17 years. In five patients obliteration occurred at least four years after the irradiation. Two patients from this group were qualified for repeat radiosurgery, both of them after 7 years from the initial treatment. In both cases the AVMs finally occluded. CONCLUSIONS Long-term follow-up is required in patients after stereotactic radiosurgery for cerebral AVMs because obliteration can occur after the postulated 2–3 year latency period. Repeat radiosurgery is an effective method of treatment but an optimal time for re-irradiation is not clearly defined.

Keywords

EN

arteriovenous malformation; malformacje tętniczo-żylne; obliteracja; obliteration; powtórne napromienianie; radiochirurgia stereotaktyczna; re-irradiation; stereotactic radiosurgery

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2014
• Volume: 68
• Issue: 5
• Pages: 261-267

Dates

published

2014

Contributors

author

Sławomir Blamek

• Zakład Radioterapii Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach

author

Dawid Larysz

• Zakład Radioterapii Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach, Katedra i Klinika Neurochirurgii Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Stanisław J. Kwiek

• Katedra i Klinika Neurochirurgii Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Leszek Miszczyk

• Zakład Radioterapii Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach

References

• 1. Lunsford L.D., Kondziolka D., Flickinger J.C. et al. Stereotactic radio-urgery for arteriovenous malformations of the brain. J. Neurosurg. 1991; 75: 512–524
• 2. Liščak R., Vladyka V., Simonova G. et al. Arteriovenous malformations after Leksell gamma knife radiosurgery: Rate of obliteration and complica- tions. Neurosurgery2007; 60: 1005–1016.
• 3. Nicolato A., Lupidi F., Sandri M.F. et al. Gamma knife radiosurgery for cerebral arteriovenous malformations in children/adolescents and adults. Part II: Differences in obliteration rates, treatmente-obliteration intervals, and prognostic factors. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2006; 64: 914–921.
• 4. Pollock B.E., Gorman D.A., Coffey R.J. Patient outcomes after arteriovenous malformation radiosurgical management: Results based on a 5-to 14-year follow-up study. Neurosurgery2003; 52: 1291–1297.
• 5. Schlienger M., Nataf F., Lefkopoulos D. et al. Repeat linear accelerator radiosurgery for cerebral arteriovenous malformations. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2003; 56: 529–536.
• 6. Karlsson B., Jokura H., Yamamoto M., SödermanM., Lax I.Is repeated radiosurgery an alternative to staged radiosurgery for very large brain arterio- venous malformations? J. Neurosurg. 2007; 107: 740–744.
• 7. Touboul E., Al Halabi A., Buffat L.et al. Single-fraction stereotactic radiotherapy: a dose-response analysis of arteriovenous malformation oblite- ration. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 1998; 41: 855–861.
• 8. Zabel-du Bois A., Milker-Zabel S., Huber P., Schlegel W., Debus J. Linac-based radiosurgery or hypofractionated stereotactic radiotherapy in the treatment of large cerebral arteriovenous malformations. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2006; 64: 1049–1054.
• 9. Fukuoka S., Takanashi M., Seo Y., Suematsu K., Nakamura J. Radiosurgery for arteriovenous malformations with gamma-knife: a multivariate analysis of factors influencing the complete obliteration rate. J. Clin. Neuro- sci. 1998; 5 Suppl: 68–71.
• 10. Chang T.C., Shirato H., Aoyama H. et al. Stereotactic irradiation for intracranial arteriovenous malformation using stereotactic radiosurgery or hypofractionated stereotactic radiotherapy. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2004; 60: 861–870.
• 11. Matsuo T., Kamada K., Izumo T., Hayashi N., Nagata I. Linear Accelerator-Based Radiosurgery Alone for Arteriovenous Malformation: More Than 12 Years of Observation. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2014; 89: 576– –583.
• 12. Nataf F., Schlienger M., Lefkopoulos D. et al. Radiosurgery of cerebral arteriovenous malformations in children: a series of 57 cases. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2003; 57: 184–195.
• 13. Blamek S., Tarnawski R., Miszczyk L. Linac-based stereotactic radiosurgery for brain arteriovenous malformations. Clin. Oncol. 2011; 23: 525– –531.
• 14. Flickinger J.C., Kondziolka D., Maitz A.H., Lunsford L.D. An analysis of the dose-response for arteriovenous malformation radiosurgery and other factors affecting obliteration. Radiother. Oncol. 2002; 63: 347–354.
• 15. Zabel A., Milker-Zabel S., Huber P., Schulz-Ertner D., Schlegel W., Debus J. Treatment outcome after linac-based radiosurgery in cerebral arteriovenous malformations: retrospective analysis of factors affecting obliteration. Radiother. Oncol. 2005; 77: 105–110.
• 16. Sun D.Q., Carson K.A., Raza S.M. et al. The radiosurgical treatment of arteriovenous malformations: obliteration, morbidities, and performance status. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 2011; 80: 354–361.
• 17. Javalkar V., Pillai P., Vannemreddy P., Caldito G., Ampil F., Nanda A. Gamma knife radiosurgery for arteriovenous malformations located in eloquent regions of the brain. Neurol. India. 2009; 57: 617–621.
• 18. Ding D., Yen C.P., Xu Z., Starke R.M., Sheehan J.P. Radiosurgery for primary motor and sensory cortex arteriovenous malformations: outcomes and the effect of eloquent location. Neurosurgery2013; 73: 816–824.
• 19. Ding D., Yen C.P., Starke R.M., Xu Z., Sheehan J.P. Radiosurgery for ruptured intracranial arteriovenous malformations. J. Neurosurg. 2014; 121: 470–481.
• 20. Pollock B.E., Kondziolka D., Lunsford L.D., Bissonette D., Flickinger J.C. Repeat stereotactic radiosurgery of arteriovenous malformations: factors associated with incomplete obliteration. Neurosurgery1996; 38: 318–324.
• 21. Raza S.M., Jabbour S., Thai Q.A. et al. Repeat stereotactic radiosurgery for high-grade and large intracranial arteriovenous malformations. Surg. Neurol. 2007; 68: 24–34.
• 22. Yen C.P., Jain S., Haq I.U. et al. Repeat γ knife surgery for incompletely obliterated cerebral arteriovenous malformations. Neurosurgery2010; 67: 55– –64.
• 23. Hauswald H., Milker-Zabel S., Sterzing F., Schlegel W., Debus J., Zabel-du Bois A. Repeated linac-based radiosurgery in high-grade cerebral arteriovenous-malformations (AVM) Spetzler-Martin grade III to IV previously treated with radiosurgery. Radiother. Oncol. 2011; 98: 217–222.
• 24. Kano H., Kondziolka D., Flickinger J.C. et al. Stereotactic radiosurgery for arteriovenous malformations, Part 3: outcome predictors and risks after repeat radiosurgery. J. Neurosurg. 2012; 116: 21–32.
• 25. Blamek S., Boba M., Larysz D. et al. The incidence of imaging abnor- malities after stereotactic radiosurgery for cerebral arteriovenous and cavern- ous malformations. Acta Neurochir. Suppl. 2010;106: 187–190.

• Document Type: article