Rola ultrasonografii w ocenie powikłań po laparoskopowym usunięciu pęcherzyka żółciowego

• Authors: Andrzej Smereczyński , Teresa Starzyńska , Katarzyna Kołaczyk , Józef Kładny

Title variants

EN

Role of sonography in assessing complications after laparoscopic cholecystectomy

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Laparoscopic cholecystectomy, which was introduced to the arsenal of surgical procedures
in the middle of the 1980s, is a common alternative for conventional cholecystectomy. Its primary advantage is less invasive character which entails shorter hospitalization
and faster recovery. Nevertheless, the complications of both procedures are comparable and encompass multiple organs and tissues. The paper presents ultrasound
presentation of the surgical bed after laparoscopic cholecystectomy and of complications associated with this procedure. In the first week following the surgery, the presence of up to 60 ml of fluid in the removed gallbladder bed should be considered normal in certain patients. The fluid will gradually absorb. In single cases, slight amounts of fluid are detected in the peritoneal cavity, which also should not be alarming. Carbon dioxide
absorbs from the peritoneal cavity within two days. Ultrasound assessment of the surgical bed after cholecystectomy is inhibited by hemostatic material left during the surgery. Its presentation may mimic an abscess. In such cases, the decisive examination
is magnetic resonance imaging but not computed tomography. On the other hand, rapidly accumulating fluid around the liver is an alarming symptom, particularly when there is
inadequate blood supply or when peritoneum irritation symptoms develop. Depending on the suspected cause of the patient’s deteriorating condition, it is essential to perform
urgent computed tomography angiography, celiac angiography or endoscopic retrograde cholangiopancreatography or magnetic resonance cholangiopancreatography. The character
of the fluid collection may be determined by its ultrasound-guided puncture. This procedure allows for aspiration of fluid and placement of a drain. Moreover, transabdominal
ultrasound examination after laparoscopic cholecystectomy may contribute to the identification of: dropped stones in the right hypochondriac region, residual fragment of the gallbladder with possible concretions, undiagnosed choledocholithiasis, existing cholestasis, pseudoaneurysm of the hepatic artery, portal vein thrombosis and hematoma as well as hernias of the abdominal walls. Moreover, ultrasound examination helps to identify optimal sites in the abdominal integuments, which enables collision-free access
to the peritoneal cavity.

PL

Cholecystektomia laparoskopowa, wprowadzona do arsenału leczenia chirurgicznego w połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia, uchodzi obecnie za powszechną alternatywę
dla cholecystektomii klasycznej. Jej podstawową zaletą jest mniejsza inwazyjność, a przez to skrócenie hospitalizacji oraz szybsza rekonwalescencja. Niemniej jednak powikłania
po obu rodzajach operacji są porównywalne i obejmują wiele narządów i tkanek.
W pracy przedstawiono obraz ultrasonograficzny tkanek loży po cholecystektomii laparoskopowej
i powikłań związanych z tym zabiegiem. W pierwszym tygodniu po operacji za
obraz prawidłowy u niektórych pacjentów należy przyjąć obecność do 60 ml treści płynnej
w loży po usuniętym pęcherzyku żółciowym, która stopniowo zostaje zresorbowana.
W pojedynczych przypadkach stwierdzana jest niewielka ilość płynu w jamie otrzewnej,
co zazwyczaj także nie powinno niepokoić. Dwutlenek węgla wchłania się z jamy otrzewnej w ciągu dwóch dób. Ocenę ultrasonograficzną loży po cholecystektomii komplikuje pozostawiony w czasie zabiegu materiał hemostatyczny, obrazem przypominający ropień. W takich przypadkach badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu powinien być rezonans
magnetyczny, a nie tomografia komputerowa. Alarmującym objawem będzie gromadzący się w szybkim tempie płyn wokół wątroby, zwłaszcza przy współistniejącej anemizacji chorego lub przy pojawieniu się objawów podrażnienia otrzewnej. W zależności od podejrzewanej
przyczyny pogorszenia stanu chorego należy pilnie wykonać tomografię komputerową
w wersji angiograficznej lub celiakografię, ewentualnie endoskopową wsteczną cholangiopankreatografię lub cholangiopankreatografię rezonansu magnetycznego. Charakter
zbiornika płynu można określić, wykonując jego nakłucie pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego. Procedura ta pozwala na aspirację płynu i założenie drenażu. Ponadto ultrasonografia przezpowłokowa po cholecystektomii laparoskopowej może pomóc w rozpoznaniu: wypadniętych kamieni w nadbrzuszu prawym, pozostawionego fragmentu pęcherzyka żółciowego z ewentualnymi złogami, nierozpoznanej kamicy przewodowej,
istniejącej cholestazy, tętniaka rzekomego tętnicy wątrobowej, zakrzepicy żyły
wrotnej i krwiaka oraz przepukliny powłok brzusznych. Ultrasonografia pozwala ponadto na identyfikację optymalnych miejsc w powłokach brzusznych, co umożliwia bezkolizyjne wniknięcie laparoskopem do jamy otrzewnej.

Keywords

EN

cholecystektomia laparoskopowa; diagnostyka; loża pooperacyjna; powikłania pooperacyjne; ultrasonografia

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Journal of Ultrasonography
• Year: 2014
• Volume: 14
• Issue: 57
• Pages: 152–162

Contributors

author

Andrzej Smereczyński

• Klinika Gastrologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin, Polska

author

Teresa Starzyńska

• Klinika Gastrologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin, Polska

author

Katarzyna Kołaczyk

• Zakład Diagnostyki Obrazowej i Radiologii Interwencyjnej, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin, Polska

author

Józef Kładny

• Klinika Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin, Polska

References

• 1. Ćwik G, Wallner G, Ciechański A, Paździor M: Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego – kwalifikacja do cholecystektomii w ocenie USG. Pol Przegl Chir 2000; 72: 351–362.
• 2. Brandon JC, Velez MA, Teplick SK, Mueller PR, Rattner DW, Broadwater JR Jr. et al.: Laparoscopic cholecystectomy: evolution, early results, and impact on nonsurgical gallstone therapies. AJR Am J Roentgenol 1991; 157: 235–239.
• 3. Lujan JA, Parrilla P, Robles R, Marin P, Torralba JA, Garcia-Ayllon J: Laparoscopic cholecystectomy vs open cholecystectomy in the treatment of acute cholecystitis: a prospective study. Arch Surg 1998; 133: 173–175.
• 4. Kang EH, Middleton WD, Balfe DM, Soper NJ: Laparoscopic cholecystectomy: evaluation with sonography. Radiology 1991; 181: 439–442.
• 5. Bersani D, Lallemand M: Aspect échographique des collections liquidiennes de la loge vésiculaire après cholécystectomie: à propos de 11 observations. J Radiol 1986; 67: 589–593.
• 6. McAlister VC: Abdominal fluid collection after laparoscopic cholecystectomy. Br J Surg 2000; 87: 1126–1127.
• 7. Müller S, Falch C, Kreuzer J, Storz P, Konigsrainer A, Kirschniak A: Utility of routine ultrasound after laparoscopic cholecystectomy to detect early postoperative complication. Dig Surg 2012; 29: 183–186.
• 8. Thurley PD, Dhingsa R: Laparoscopic cholecystectomy: postoperative imaging. AJR Am J Roentgenol 2008; 191: 794–801.
• 9. Smith R, Kolyn D, Pymar H, Sauerbrei E, Pace RF: Ultrasonographic and radiologic evaluation of patients after laparoscopic cholecystectomy. Can J Surg 1992; 35: 55–58.
• 10. Schnarkowski P, Decker D, Decker P, Kreft B, Hirner A, Reiser MF: [Radiological diagnosis before and after laparoscopic cholecystectomies]. Rofo 1995; 162: 497–501.
• 11. Ray CE Jr., Hibbeln JF, Wilbur AC: Complications after laparoscopic cholecystectomy: imaging findings. AJR Am J Roentgenol 1993; 160: 1029–1032.
• 12. Kozarek R, Gannan R, Baerg R, Wagonfeld J, Ball T: Bile leak after laparoscopic cholecystectomy. Diagnostic and therapeutic application of endoscopic retrograde cholangiopancreatography. Arch Intern Med 1992; 152: 1040–1043.
• 13. Keiler A, Pernegger C, Hornof R, Wenzl S, Brandtner W: Der Zystikusstumpf nach Cholezystektomie. Wien Klin Wochenschr 1992; 104: 356–359.
• 14. Lin EC, Alavi A: PET and PET/CT: A Clinical Guide. Georg Thieme Verlag, Stuttgart, New York 2006.
• 15. Brockmann JG, Kocher T, Senninger NJ, Schurmann GM: Complications due to gallstones lost during laparoscopic cholecystectomy. Surg Endosc 2002; 16: 1226–1232.
• 16. Woodfield JC, Rodgers M, Windsor JA: Peritoneal gallstones following laparoscopic cholecystectomy: incidence, complications, and management. Surg Endosc 2004; 18: 1200–1207.
• 17. Smereczyński A, Starzyńska T, Gałdyńska M, Walecka A, Bojko S, Kładna K et al.: Kamienie żółciowe w jamie otrzewnowej po cholecystektomii – diagnostyka ultrasonograficzna. Ultrasonografia 2008; 8 (34): 61–65.
• 18. Park MS, Yu JS, Kim YH, Kim MJ, Kim JH, Lee S et al.: Acute cholecystitis: comparison of MR cholangiography and US. Radiology 1998; 209: 781–785.
• 19. Richardson MC, Bell G, Fullarton GM: Incidence and nature of bile duct injuries following laparoscopic cholecystectomy: an audit of 5913 cases. West of Scotland Laparoscopic Cholecystectomy Audit Group. Br J Surg 1996; 83: 1356–1360.
• 20. Adamsen S, Hansen OH, Funch-Jensen P, Schulze S, Stage JG, Wara P: Bile duct injury during laparoscopic cholecystectomy: a prospective nationwide series. J Am Coll Surg 1997; 184: 571–578.
• 21. Gonzalez FJ, Dominguez E, Lede A, Jose P, Miguel P: Migration of vessel clip into the common bile duct and late formation of choledocholithiasis after laparoscopic cholecystectomy. Am J Surg 2011; 202: e41–e43.
• 22. Herline AJ, Fisk JM, Debelak JP, Shull HJ Jr., Chapman WC: Surgical clips: a cause of late recurrent gallstones. Am Surg 1998; 64: 845–848.
• 23. Törnqvist B, Strömberg C, Persson G, Nilsson M: Effect of intended intraoperative cholangiography and early detection of bile duct injury on survival after cholecystectomy: population based cohort study. BMJ 2012; 345: e6457.
• 24. Sato N, Shibao K, Akiyama Y, Inoue Y, Mori Y, Minagawa N et al.: Routine intraoperative cholangiography during single-incision laparoscopic cholecystectomy: a review of 196 consecutive patients. J Gastrointest Surg 2013; 17: 668–674.
• 25. Ford JA, Soop M, Du J, Loveday BP, Rodgers M: Systematic review of intraoperative cholangiography in cholecystectomy. Br J Surg 2012; 99: 160–167.
• 26. Machi J, Oishi AJ, Uchida S, Furumoto NL, Oishi RH: Simple laparoscopic ultrasound technique for prevention of bile duct injuries. J Laparoendosc Adv Surg Tech A 2000; 10: 165–168.
• 27. Nasu M, Yoshimura S, Uomori T, Takehara K, Tanaka R, Miyano S et al.: The efficacy of intraoperative ultrasonography during laparoscopic. Hepatogastroenterology 2012; 59: 1003–1005.
• 28. Kim JY, Kim KW, Ahn CS, Hwang S, Lee YJ, Shin YM et al.: Spectrum of biliary and nonbiliary complications after laparoscopic cholecystectomy: radiologic findings. AJR Am J Roentgenol 2008; 191: 783–789.
• 29. Spanos CP, Syrakos T: Bile leaks from the duct of Luschka (subvesical duct): a review. Langenbecks Arch Surg 2006; 391: 441–447.
• 30. Schnelldorfer T, Sarr MG, Adams DB: What is the duct of Luschka? A systematic review. J Gastrointest Surg 2012; 16: 656–662.
• 31. Schäfer M, Lauper M, Krähenbühl L: A nation’s experience of bleeding complications during laparoscopy. Am J Surg 2000; 180: 73–77.
• 32. Smereczyński A: Ocena sonograficzna drenażu żylnego dołu pęcherzyka żółciowego. Pol Przegl Radiol 1995; 60: 217–220.
• 33. Keleman AM, Imagawa DK, Findeiss L, Hanna MH, Tan VH, Katz MH et al.: Associated vascular injury in patients with bile duct injury during cholecystectomy. Am Surg 2011; 77: 1330–1333.
• 34. Strasberg SM, Helton WS: An analytical review of vasculobiliary injury in laparoscopic and open cholecystectomy. HPB (Oxford) 2001; 13: 1–14.
• 35. Madanur MA, Battula N, Sethi H, Deshpande R, Heaton N, Rela M: Pseudoaneurysm following laparoscopic cholecystectomy. Hepatobiliary Pancreat Dis Int 2007; 6: 294–298.
• 36. Bemporad JA, Zreik TG, Brink JA: Laparoscopic hernias: two case reports and a review of the literature. J Comput Assist Tomogr 1999; 23: 86–89.
• 37. Wicks A, Voyvodic F, Scroop R: Incisional hernia and small bowel obstruction following laparoscopic surgery: computed tomography diagnosis. Australas Radiol 2000; 44: 331–332.
• 38. Caprini JA, Arcelus JA, Swanson J, Coats R, Hoffman K, Brosnan JJ et al.: The ultrasonic localization of abdominal wall adhesions. Surg Endosc 1995; 9: 283–285.
• 39. Thorbøll J, Vilmann P, Jacobsen B, Hassan H: Endoscopic ultrasonography in detection of cholelithiasis in patients with biliary pain and negative transabdominal ultrasonography. Scand J Gastroenterol 2004; 39: 267–269.
• 40. Ney MV, Maluf-Filho F, Sakai P, Zilberstein B, Gama-Rodrigues J, Rosa H: Echo-endoscopy versus endoscopic retrograde cholangiography for the diagnosis of choledocholithiasis: the influence of the size of the stone and diameter of the common bile duct. Arq Gastroenterol 2005; 42: 239–243.

• Document Type: article