Zespół Lowe’a (oczno-mózgowo-nerkowy) – problemy diagnostyczne i lecznicze w warunkach opieki medycznej w Polsce

• Authors: Tomasz Jarmoliński , Marcin Zaniew

Title variants

EN

The oculocerebrorenal syndrome of Lowe – diagnostic and therapeutic problems in Polish health care system

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

The oculocerebrorenal syndrome described by C.U. Lowe in 1952 is a rare genetic defect (prevalence 1:500 000) caused by mutation of the OCRL gene which encodes phosphatidylinositol 4,5-bisphosphate 5-phosphatase. Its location on chromosome X (Xq25-26) leads to an X-linked recessive mode of inheritance. A typical clinical triad characterizing the disease consists of congenital cataract, mental retardation and proximal tubulopathy (secondary Fanconi syndrome without glycosuria) with slow progression to end stage kidney disease in the 2nd–4th decade. There are many other symptoms reported like: growth retardation, glaucoma, buphthalmos, muscle hypotonia, neuromotor retardation, behavioral abnormalities (aggression, temper tantrums, repetitive purposeless movements), ventriculomegaly, contractures, arthropathy, osteopenia, cryptorchidism, dental anomalies, skin cysts and bleeding disorders. Preliminary diagnosis may be based on the clinical picture with a typical sequence of symptoms starting from cataracts, hypotonia with a lack of deep tendon reflexes and tubular proteinuria. Final identification of the disease is confirmed by molecular testing with one out of more than 200 known mutations (or de novo variant) found. Here we reported a 2-year-old boy with the clinical picture of Lowe syndrome (congenital cataract, hypotonia, psychomotor development retardation and tubulopathy), examined and treated in many medical centers. The final diagnosis was confirmed by genetic testing planned in the regional hospital in Międzyrzecz and performed by prof. Michael Ludwig from the Laboratory of Molecular Biology at University of Bonn, Germany. A single hemizygous deviation in exon 13 (c.1351G > A) was found. Attention was paid to the purpose of early notification of such patients to the national registry POLtube which facilitates molecular diagnosis.

EN

Zespół oczno-mózgowo-nerkowy, opisany po raz pierwszy przez Lowe’a w 1952 roku, jest rzadkim defektem gene-tycznym (częstość 1 : 500 000), wywołanym mutacją w genie OCRL kodującym enzym 5-fosfatazę 4,5-dwufosfo-fosfatydyloinozytolu. Jest on zlokalizowany na chromosomie X (Xq25-26), a choroba dziedziczy się w sposób recesywny sprzężony z płcią. Typowymi objawami są: wrodzona zaćma, upośledzenie rozwoju umysłowego i tubulopatia proksymalna (wtórny zespół Fanconiego bez glukozurii) z wolno postępującym upośledzeniem czynności nerek, aż do schyłkowej ich niewydolności w 2–4 dekadzie życia. Inne objawy to: zaburzenia wzrastania, jaskra, woloocze, hipotonia mięśniowa, opóźnienie rozwoju motorycznego, dziwne zachowania (napady agresji i złości, ruchy mimowolne), wentrykulomegalia, przykurcze, artropatie, osteopenia, wnętrostwo, dysplazja zębów, torbiele skórne i skaza krwotoczna. Rozpoznanie wstępne można postawić na podstawie obrazu klinicznego z typową sekwencją pojawiania się objawów, z których początkowymi są zaćma, hipotonia z brakiem odruchów głębokich i białkomocz cewkowy. Potwierdzenie diagnozy stanowi badanie genetyczne, w którym stwierdza się jeden z ponad 200 znanych wariantów genu OCRL lub mutację de novo. Przedstawiono przypadek 2-letniego chłopca z obrazem klinicznym zespołu Lowe’a (wrodzona zaćma, hipotonia, opóźnienie rozwoju psychofizycznego i tubulopatia), diagnozowanego i leczonego w wielu ośrodkach. Po przekazaniu chorego pod opiekę powiatowego oddziału pediatrycznego w Międzyrzeczu rozpoznanie potwierdzono badaniem genetycznym, w którym wykazano hemizygotyczną punktową mutację w eksonie 13 OCRL (c.1351G > A); badanie wykonano dzięki uprzejmości prof. Michaela Ludwiga w Laboratorium Biologii Molekularnej Uniwersytetu w Bonn. Zwrócono uwagę na celowość wczesnego zgłaszania chorych z podejrzeniem zespołu Lowe’a do krajowego rejestru POLtube, co ułatwia dostęp do diagnostyki molekularnej.

Keywords

EN

congenital cataract; developmental delay; hiperkalciuria; hipofosfatemia; hypercalciuria; hypophosphatemia; oculocerebrorenal syndrome; opóźnienie rozwoju; proximal tubulopathy; tubulopatia proksymalna; zaćma wrodzona; zespół oczno-mózgowo-nerkowy

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2017
• Volume: 71
• Pages: 92-98

Contributors

author

Tomasz Jarmoliński

• Szpital Międzyrzecki Sp. z o.o., Międzyrzecz

author

Marcin Zaniew

• Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem, Poznań

References

• 1. Lowe C.U., Terrey M., Mac Lachlan E.A. Organic aciduria, decreased renal ammonia production, hydrophtalmos and mental retardation. A clinical entity. Am. J. Dis. Child. 1952; 83: 164–184.
• 2. Böckenhauer D., Bökenkamp A., van’t Hoff W., Levtchenko E., Kistvan Holthe J.E., Tasic V., Ludwig M. Renal phenotype in Lowe syndrome: a selective proximal tubular dysfunction. Clin. J. Am. Soc. Nephrol. 2008; 3: 1430–1436.
• 3. Attre O., Olivos I.M., Okabe I., Bailey L.C., Nelson D.L., Lewis R.A., McInnes R.R., Nussbaum R.L. The Lowe’s oculocerebrorenal syndrome gene encodes a protein highly homologous to inositol polyphosphate-5-pho-sphatase. Nature 1992; 358: 239–242.
• 4. Suruda C., Tsuji S., Yamanouchi S., Kimata T., Huan N.T., Kurosawa H., Hirayama Y., Tsukaguchi H., Saito A., Kaneko K. Decreased urinary excretion of the ectodomain form of megalin (A-megalin) in children with OCRL gene mutations. Pediatr. Nephrol. 2017; 32: 621–625.
• 5. Nussbaum R.L., Orrison B.M., Janne P.A., Charnas L., Chinault A.C. Physical mapping and genomic structure of the Lowe syndrome gene OCRL1. Hum. Genet. 1997; 99: 145–150.
• 6. Loi M. Lowe syndrome. Orphanet J. Rare Dis. 2006; 1: 16; doi: 10.1186/1750-1172-1-16.
• 7. Bökenkamp A., Ludwig M. The oculocerebrorenal syndrome of Lowe: an update. Pediatr. Nephrol. 2016; 31: 2201–2212.
• 8. Zaniew M., Bökenkamp A., Kołbuc M. i wsp. Long term renal outcome in children with OCRL mutations: retrospective analysis of a large interna-tional cohort. Nephrol. Dial. Transplant. 2016; doi: 10.1093/ndt/gfw 50.
• 9. http://ptnfd.org/poltube/ [dostęp: 20.02.2017].
• 10. Mansoor N., Mansoor T., Ahmed M. Eye pathologies in neonates. Int. J. Ophtalmol. 2016; 9: 1832–1838.
• 11. Recker F., Zaniew M., Böckenhauer D., Moczulska A., Rogowska-Kalisz A., Laube G., Said-Conti V., Kasap-Demir B., Niemirska A., Litwin M., Siteń G., Chrzanowska K.H., Krajewska-Walasek M., Sethi S.K., Tasic V., Anglani F., Addis M., Wasilewska A., Szczepańska M., Pawlaczyk K., Sikora P., Ludwig M. Characterization of 28 novel patients expands the mutational and phenotypic spectrum of Lowe syndrome. Pediatr. Nephrol. 2015; 30: 931–943.

• Document Type: article