Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 oraz PM2,5 w warunkach silnej antropopresji na przykładzie miasta Sosnowiec

• Authors: Jolanta Cembrzyńska , Ewa Krakowiak , Piotr Z. Brewczyński

Title variants

EN

Particulate pollution of PM10 and PM2.5 due to strong anthropopressure in Sosnowiec city

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp: Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym
stanowi poważny problem dużych miast oraz aglomeracji
miejsko-przemysłowych zarówno w Polsce, jak i Europie.
Źródłem pyłowych i gazowych zanieczyszczeń powietrza
na obszarach miejskich są głównie emisje antropogeniczne
pochodzące z sektora komunalno-bytowego, przemysłu
oraz środków transportu. Jak wskazują liczne badania epidemiologiczne,
zanieczyszczenia atmosferyczne, zwłaszcza
pyły drobne o średnicach aerodynamicznych cząstek poniżej
2,5 μm, stanowią zagrożenie dla zdrowia osób długotrwale
przebywających w warunkach występowania ponadnormatywnych
stężeń pyłu. Cel pracy: Celem pracy jest
ocena zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym
PM10 oraz PM2,5 w sezonie jesienno-zimowym na terenie
miasta Sosnowiec, w odniesieniu do obowiązujących
w Polsce oraz na terenie Unii Europejskiej norm jakości
powietrza. Wyniki: Wyznaczone na postawie pomiarów
grawimetrycznych stężenia frakcji pyłu zawieszonego PM10
oraz PM2,5 na terenie miasta Sosnowiec w sezonie jesienno-
zimowym 2010–2011 roku, przekraczały od 2,1 do 2,7
razy wartości dopuszczalne, określone w obowiązujących
aktach prawnych.

EN

Introduction: Air contamination with particulate matter
causes a serious problem in large cities and urban-industrial
agglomerations both in Poland and Europe. Anthropogenic
sources of air pollution in urban areas are emissions from
municipal, industrial and transportation sector. Many epidemiological
studies have revealed that exposure to air pollution,
especially the fine particles with aerodynamic diameter
less than 2,5 micrometer, can pose a threat to human
health exposed to exceedingly high concentrations of particulate
matter. Aim of the study: The aim of this study
was to evaluate PM10 and PM2,5 mass concentrations in
autumn and winter season in the city of Sosnowiec, in
relation to ambient air quality standards in Poland and the
European Union. Results: The average concentrations of
PM10 and PM2,5 in autumn-winter seasons in Sosnowiec
city 2010–2011 were 2,1 to 2,7 times higher than limit
values, specified in the legislation acts.

Keywords

EN

5; PM10; PM2; narażenie środowiskowe; pył zawieszony; zanieczyszczenie powietrza

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2012
• Volume: 15
• Issue: 4
• Pages: 31-38

Contributors

author

Jolanta Cembrzyńska

• Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunoalergologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego

author

Ewa Krakowiak

• Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunoalergologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego

author

Piotr Z. Brewczyński

• Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunoalergologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego

References

• 1. Mayer H.: Air pollution in cities. Atmospheric Environment 1999; 33: 4029-4037.
• 2. Mage D., Ozolins G., Peterson P., et al.: Urban air pollution in megacities of the world. Atmospheric Environment 1996; 30: 681-686.
• 3. WHO: Health risks of particulate matter from long-range transboundary air pollution. Copenhagen 2006.
• 4. WHO: Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide. Global Update 2005. Summary of risk assessment. World Health Organization 2006.
• 5. ATSDR: Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs). Department of Health and Human Services, Division of Toxicology, Agency for Toxic Substances and Disease Registry 1995.
• 6. Finlayson-Pitts B.J., Pitts Jr. J. N.: Tropospheric Air Pollution: Ozone, Airborne Toxics, Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, and Particles. Science 1997; 276:1045-1052.
• 7. IARC: A Review of Human Carcinogens. Chemical Agents and Related Occupations: Bezno(a)pyrene. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans 110F: 111-138.
• 8. Medina S. Plasencia A., Ballester F. et al.: Apheis: public health impact of PM10 in 19 European cities. J Epidemiol Community Health 2004; 58: 831–836.
• 9. Atkinson R.W., Anderson H.R., Sunyer J., et al.: Acute effects of particulate air pollution on respiratory admissions: results from APHEA 2 Project. Am J Respir Crit Care Med 2001;164: 1860–1866.
• 10. Dockery D.W., Pope CA III., Xu X. et al.: An association between air pollution and mortality in six US cities. N. Engl. J. Med. 1993; 329:1753–1759.
• 11. PN-ISO 7708. Jakość powietrza. Definicje pyłu stosowane przy pobieraniu próbek do oceny zagrożenia zdrowia. Polski Komitet Normalizacyjny 2001.
• 12. EEA 2010. Środowisko Europy 2010 - Stan i Prognozy. Synteza. Europejska Agencja Środowiska, Kopenhaga 2010.
• 13. Hoek G., Forsberg B., Borowska M., et al.: Wintertime PM10 and black smoke concentrations across Europe: results from the PEACE study. Atmospheric Environment 1997; 31: 3609–3622.
• 14. GUS: Ochrona Środowiska 2011. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2011.
• 15. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L152/1.
• 16. Prognoza oddziaływania na środowisko. Lokalny program rewitalizacji Miasta Sosnowca na lata 2010-2020, Sosnowiec, 2010.
• 17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. poz. 1032).
• 18. Marple V.A., Rubow K.L., Turner W., et al.: Low flow rate sharp cut impactors for indoor air sampling: design and calibration. J Air Pollut Contr Assoc:1987; 37:1303-1307.
• 19. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. poz. 1031).
• 20. IOŚ: Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2010. Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2011.
• 21. Houthuijs D., Breugelmans O., Hoek G., et al.: PM10 and PM2.5 concentrations in Central and Eastern Europe: results from the Cesar study. Atmospheric Environment 2001; 35: 2757-2771.
• 22. Klejnowski K., Rogula-Kozłowska W., Krasa A.: Structure of atmospheric aerozol in Upper Silesia (Poland) - contribution of PM2,5 to PM10 in Zabrze, Katowice and Częstochowa in 2005-2007. Archives of Environmental Protection 2009; 35: 3-13.
• 23. Juda-Rezler K., Reizer M, Oudinet J.P.: Determination and analysis of PM10 source apportionment during episodes of air pollution in Central Eastern European urban areas: The case of wintertime 2006. Atmospheric Environment 2011; 45: 6557-6566.
• 24. Janka R.M., Rożałowski W: Aktywność mutagenna zanieczyszczeń atmosfery na obszarze silnie zdegradowanym. Artykuł wygłoszony na XXI Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Inżynieria Procesowa w ochronie środowiska”, Opole-Pokrzywna 2003.
• 25. Binková B., Cerná M., Pastorková A., et al.: Biological activities of organic compounds adsorbed onto ambient air particles: comparison between the cities of Teplice and Prague during the summer and winter seasons 2000-2001. Mutat Res 2003; 525: 43-59.
• 26. Kozłowska A., Olewińska E., Kowalska-Pawlak A., i wsp.: Ocena zanieczyszczeń mutagennych i cytotoksycznych we frakcjach PM10 i PM2,5 aerozolu atmosferycznego na trenie miasta Sosnowca. Medycyna Środowiskowa 2011; 14: 21-33.
• 27. Piekarska K., Zaciera M.: Mutagenność zanieczyszczeń organicznych zaabsorbowanych na cząsteczkach pyłu frakcji PM10 i PM2,5 pobranego na terenie Wrocławia. Medycyna Środowiskowa 2008; 11: 27-34.
• 28. Kapka L., Zemła B.F., Kozłowska A., i wsp.: Jakość powietrza atmosferycznego a zapadalność na nowotwory płuc w wybranych miejscowościach i powiatach województwa śląskiego. Przegląd Epidemiologiczny 2009; 63: 439-444.
• 29. Śląski Monitoring Powietrza: http://stacje.katowice.pios.gov.pl/monitoring/

• Document Type: paper