Odpowiedzi gastroenterologa i reumatologa na pytania lekarzy POZ dotyczące stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych

• Authors: Przemysław Dyrla , Jerzy Gil , Brygida Kwiatkowska

Title variants

EN

A gastroenterologist and a rheumatologist answer the questions on the use of non-steroidal anti-inflammatory drugs raised by primary care physicians

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Non-steroidal anti-inflammatory drugs are drugs of choice for chronic pain, which is most common in chronic conditions, rheumatism in particular. According to current recommendations, these medications should be used continuously or intermittently, and their choice should be tailored to each patient. Unfortunately, non-steroidal anti-inflammatory drugs have multiple adverse effects ranging from the most insignificant dyspepsia to severe upper gastrointestinal bleeding. Therefore, gastroscopy and, in the case of confirmed Helicobacter pylori infection, eradication is advisable for planned long-term treatment with these agents. Long-term use of proton pump inhibitors is recommended in rheumatic patients chronically receiving non-selective non-steroidal anti-inflammatory drugs, while celecoxib (a selective COX-2 inhibitor) combined with proton pump inhibitor should be administered in patients at high risk of gastrointestinal complications. In rheumatic patients, the type of non-steroidal anti-inflammatory drug and the route of its administration should be tailored to each patient in terms of strength and duration of drug action, the type of disease and comorbidities as well as contraindications. Adverse gastrointestinal effects are due to the mechanism of action of non-steroidal anti-inflammatory drugs, and therefore independent of the route of administration. The use of proton pump inhibitors with cardioprotective doses of aspirin should be limited to patients with risk factors for gastrointestinal complications. High non-steroidal anti-inflammatory drug doses are limited to gout attack, acute pain and axial spondyloarthropathy showing high clinical activity. In other cases, the lowest effective non-steroidal anti-inflammatory drug dose is recommended. Advancing age is characterised by impairment in the function of all organs, therefore elderly patients should receive lower non-steroidal anti-inflammatory drug doses. Concomitant use of two or more non-steroidal anti-inflammatory drugs in rheumatic diseases is not recommended. According to the latest recommendations, non-steroidal anti-inflammatory drugs can be combined with paracetamol and medicinal products with different mechanisms of action.

PL

Niesteroidowe leki przeciwzapalne są lekami z wyboru w leczeniu bólu przewlekłego, który najczęściej występuje w chorobach przewlekłych, a zwłaszcza reumatycznych. Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami leki te powinny być stosowane w sposób ciągły lub z przerwami, a ich dobór powinien być indywidualny dla każdego pacjenta. Niestety, wywołują one szereg działań niepożądanych – od najbardziej błahych dyspepsji do ciężkiego krwotoku z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Wobec powyższego w przypadku planowanego długotrwałego leczenia tymi lekami wskazane jest wykonanie gastroskopii, a w razie potwierdzenia infekcji Helicobacter pylori – eradykacji. W chorobach reumatycznych przy przewlekłym przyjmowaniu nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych zaleca się stosowanie przewlekle inhibitora pompy protonowej, a u chorych z wysokim ryzykiem powikłań ze strony przewodu pokarmowego – celekoksybu (selektywny inhibitor COX-2) wraz z inhibitorem pompy protonowej. W chorobie reumatycznej niesteroidowy lek przeciwzapalny oraz jego droga podania powinny być dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta pod kątem siły i czasu działania leku, rodzaju choroby oraz schorzeń współistniejących i ewentualnych przeciwwskazań. Objawy niepożądane ze strony przewodu pokarmowego są wynikiem mechanizmu działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a te są niezależne od drogi ich podania. Stosowanie inhibitora pompy protonowej przy zażywaniu tylko kardioprotekcyjnych dawek aspiryny powinno być ograniczone do chorych, u których występują czynniki ryzyka powikłań ze strony przewodu pokarmowego. Stosowanie dużych dawek niesteroidowych leków przeciwzapalnych jest ograniczone do przerwania ataku dny moczanowej, ostrego bólu oraz spondyloartropatii osiowej o dużej aktywności klinicznej. W pozostałych przypadkach zaleca się najmniejszą skuteczną dawkę niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Z wiekiem dochodzi do upośledzenia funkcji wszystkich narządów w ustroju, w związku z czym u osób w wieku podeszłym stosowane dawki niesteroidowych leków przeciwzapalnych powinny być niższe. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania dwóch lub więcej niesteroidowych leków przeciwzapalnych w chorobach reumatycznych. Według najnowszej rekomendacji leki te można łączyć z paracetamolem i z lekami o innym mechanizmie działania.

Keywords

EN

choroba zwyrodnieniowa; complications; inhibitory pompy protonowej; nieselektywne niesteroidoweleki przeciwzapalne; non-selective non-steroidal anti-inflammatory drugs; osteoarthritis; powikłania; proton pump inhibitors; spondyloarthropathies; spondyloartropatie

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2016
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 28–41

Contributors

author

Przemysław Dyrla

• Klinika Gastroenterologii, Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Obrony Narodowej, Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa, Polska. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jerzy Gil

author

Jerzy Gil

• Klinika Gastroenterologii, Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Obrony Narodowej, Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa, Polska. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jerzy Gil

author

Brygida Kwiatkowska

• Klinika Wczesnego Zapalenia Stawów, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, Warszawa, Polska. Kierownik Kliniki: prof. nadzw. dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska

References

• 1. Vane J: Towards a better aspirin. Nature 1994; 367: 215–216.
• 2. Vane JR, Botting RM: Mechanism of action of nonsteroidal antiinflammatory drugs. Am J Med 1998; 104: 2S–8S.
• 3. Wolfe MM, Lichtenstein DR, Singh G: Gastrointestinal toxicity of nonsteroidal antiinflammatory drugs. N Engl J Med 1999; 340: 1888–1899.
• 4. Singh G, Triadafilopoulos G: Epidemiology of NSAID induced gastrointestinal complications. J Rheumatol Suppl 1999; 56: 18–24.
• 5. Tamblyn R, Berkson L, Dauphinee WD et al.: Unnecessary prescribing of NSAIDs and the management of NSAID-related gastropathy in medical practice. Ann Intern Med 1997; 127: 429–438.
• 6. Langman MJ, Jensen DM, Watson DJ et al.: Adverse upper gastrointestinal effects of rofecoxib compared with NSAIDs. JAMA 1999; 282: 1929–1933.
• 7. Laine L: Nonsteroidal anti-inflammatory drug gastropathy. Gastrointest Endosc Clin N Am 1996; 6: 489–504.
• 8. Singh G: Recent considerations in nonsteroidal anti-inflammatory drug gastropathy. Am J Med 1998; 105: 31S–38S.
• 9. Raskin JB: Gastrointestinal effects of nonsteroidal anti-inflammatory therapy. Am J Med 1999; 106: 3S–12S.
• 10. Allison MC, Howatson AG, Torrance CJ et al.: Gastrointestinal damage associated with the use of nonsteroidal antiinflammatory drugs. N Engl J Med 1992; 327: 749–754.
• 11. Graham DY, Opekun AR, Willingham FF et al.: Visible smallintestinal mucosal injury in chronic NSAID users. Clin Gastroenterol Hepatol 2005; 3: 55–59.
• 12. Laporte JR, Ibáñez L, Vidal X et al.: Upper gastrointestinal bleeding associated with the use of NSAIDs: newer versus older agents. Drug Saf 2004; 27: 411–420.
• 13. Woroń J, Wordliczek J, Filipczak-Bryniarska I et al.: Powikłania farmakoterapii bólu. Anestezjol Ratow 2008; 2: 177–184.
• 14. Brown TJ, Hooper L, Elliott RA et al.: A comparison of the costeffectiveness of five strategies for the prevention of non-steroidal anti-inflammatory drug-induced gastrointestinal toxicity: a systematic review with economic modelling. Health Technol Assess 2006; 10: iii–iv, xi–xiii, 1–183.
• 15. Rostom A, Dube C, Wells G et al.: Prevention of NSAID-induced gastroduodenal ulcers. Cochrane Database Syst Rev 2002; (4): CD002296.
• 16. Goldstein JL, Eisen GM, Lewis B et al.: Video capsule endoscopy to prospectively assess small bowel injury with celecoxib, naproxen plus omeprazole, and placebo. Clin Gastroenterol Hepatol 2005; 3: 133–141.
• 17. Maiden L, Thjodleifsson B, Theodors A et al.: A quantitative analysis of NSAID-induced small bowel pathology by capsule enteroscopy. Gastroenterology 2005; 128: 1172–1178.
• 18. Shiotani A, Haruma K, Nishi R et al.: Randomized, double-blind, pilot study of geranylgeranylacetone versus placebo in patients taking low-dose enteric-coated aspirin. Low-dose aspirininduced small bowel damage. Scand J Gastroenterol 2010; 45: 292–298.
• 19. Hawkey CJ, Ell C, Simon B et al.: Less small-bowel injury with lumiracoxib compared with naproxen plus omeprazole. Clin Gastroenterol Hepatol 2008; 6: 536–544.
• 20. Burmester G, Lanas A, Biasucci L et al.: The appropriate use of non-steroidal anti-inflammatory drugs in rheumatic disease: opinions of a multidisciplinary European expert panel. Ann Rheum Dis 2011; 70: 818–822.
• 21. Whittle SL, Colebatch AN, Buchbinder R et al.: Multinational evidence-based recommendations for pain management by pharmacotherapy in inflammatory arthritis: integrating systematic literature research and expert opinion of a broad panel of rheumatologists in the 3e Initiative. Rheumatology (Oxford) 2012; 51: 1416–1425.
• 22. Braun J, van der Berg R, Baraliakos X et al.: 2010 update of the ASAS/EULAR recommendations for the management of ankylosing spondylitis. Ann Rheum Dis 2011; 70: 896–904.
• 23. van der Berg R, Baraliakos X, Braun J et al.: First update of the current evidence for the management of ankylosing spondylitis with non-pharmacological treatment and non-biologic drugs: a systematic literature review for the ASAS/EULAR management recommendations in ankylosing spondylitis. Rheumatology (Oxford) 2012; 51: 1388–1396.
• 24. Wanders A, van der Heijde D, Landewé R et al.: Nonsteroidal antiinflammatory drugs reduce radiographic progression in patients with ankylosing spondylitis: a randomized clinical trial. Arthritis Rheum 2005; 52: 1756–1765.
• 25. Kroon FP, van der Burg LR, Ramiro S et al.: Non-steroidal antiinflammatory drugs (NSAIDs) for axial spondyloarthritis (ankylosing spondylitis and non-radiographic axial spondyloarthritis). Cochrane Database Syst Rev 2015; 7: CD010952.
• 26. Sieper J, Lenaerts J, Wollenhaupt J et al.; All INFAST: Maintenance of biologic-free remission with naproxen or no treatment in patients with early, active axial spondyloarthritis: results from a 6-month, randomised, open-label follow-up study, INFAST Part 2. Ann Rheum Dis 2014; 73: 108–113.
• 27. Tsai WC, Ou TT, Yen JH et al.: Long-term frequent use of nonsteroidal anti-inflammatory drugs might protect patients with ankylosing spondylitis from cardiovascular diseases: a nationwide case-control study. PLoS One 2015; 10: e0126347.
• 28. Janssens HJ, Janssen M, van de Lisdonk EH et al.: Use of oral prednisolone or naproxen for the treatment of gout arthritis: a double-blind, randomised equivalence trial. Lancet 2008; 371: 1854–1860.
• 29. Wolfe MM, Lichteinstein DR, Singh G: Gastrointestinal toxicity of nonsteroidal antiinflammatory drugs. N Engl J Med 1999; 340: 1888–1899.
• 30. Hochberg MC, Altman RD, April KT et al.; American College of Rheumatology: American College of Rheumatology 2012 recommendations for the use of nonpharmacologic and pharmacologic therapies in osteoarthritis of the hand, hip, and knee. Arthritis Care Res (Hoboken) 2012; 64: 465–474.
• 31. Hudson N, Balsitis M, Everitt S et al.: Enhanced gastric mucosal leukotriene B4 synthesis in patients taking non-steroidal antiinflammatory drugs. Gut 1993; 34: 742–747.
• 32. American Academy of Orthopaedic Surgeons: Treatment of Osteoarthritis of the Knee (Non-Arthroplasty). American Academy of Orthopaedic Surgeons, Rosemont , IL 2008.
• 33. National Collaborating Centre for Chronic Conditions: Osteoarthritis: National Clinical Guideline for Care and Management in Adults. Royal College of Physicians, London 2008.
• 34. Heyneman CA, Lawless-Liday C, Wall GC: Oral versus topical NSAIDs in rheumatic diseases: a comparison. Drugs 2000; 60: 555–574.
• 35. Mason L, Moore RA, Edwards JE et al.: Topical NSAIDs for chronic musculoskeletal pain: systematic review and meta-analysis. BMC Musculoskelet Disord 2004; 5: 28.
• 36. Mason L, Moore RA, Edwards JE et al.: Topical NSAIDs for acute pain: a meta-analysis. BMC Fam Pract 2004; 5: 10.
• 37. Patrono C, Bachmann F, Baigent C et al.; European Society of Cardiology: Expert consensus document on the use of antiplatelet agents. The task force on the use of antiplatelet agents in patients with atherosclerotic cardiovascular disease of the European Society of Cardiology. Eur Heart J 2004; 25: 166–181.
• 38. Imiela J, Opolski G, Rydzewska G et al.: Konsensus Grupy Roboczej powołanej przez konsultantów krajowych w dziedzinach chorób wewnętrznych, gastroenterologii i kardiologii w sprawie zasad prewencji powikłań żołądkowo-jelitowych z przewodu pokarmowego w trakcie leczenia przeciwpłytkowego. Prz Gastroenterol 2009; 4: 111–113.
• 39. Hashkes PJ, Tauber T, Somekh E et al.; Pediatric Rheumatology Study Group of Israel: Naproxen as an alternative to aspirin for the treatment of arthritis of rheumatic fever: a randomized trial. J Pediatr 2003; 143: 399–401.
• 40. Bhatt DL, Scheiman J, Abraham NS et al.; American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents: ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents. J Am Coll Cardiol 2008; 52: 1502–1517.
• 41. Agewall S, Cattaneo M, Collet JP et al.; ESC Working Group on Cardiovascular Pharmacology and Drug Therapy and ESC Working Group on Thrombosis: Expert position paper on the use of proton pump inhibitors in patients with cardiovascular disease and antithrombotic therapy. Eur Heart J 2013; 34: 1708–1715.
• 42. Yasuda H, Matsuo Y, Sato Y et al.: Treatment and prevention of gastrointestinal bleeding in patients receiving antiplatelet therapy. World J Crit Care Med 2015; 4: 40–46.
• 43. Dougados M, Paternotte S, Braun J et al.: ASAS recommendations for collecting, analysing and reporting NSAID intake in clinical trials/epidemiological studies in axial spondyloarthritis. Ann Rheum Dis 2011; 70: 249–251.
• 44. Stanos S: Osteoarthritis guidelines: a progressive role for topical NSAIDs. J Am Osteopath Assoc 2013; 113: 123–127.
• 45. Heerdink ER, Leufkens HG, Herings RM et al.: NSAIDs associated with increased risk of congestive heart failure in elderly patients taking diuretics. Arch Intern Med 1998; 158: 1108–1112.
• 46. Crofford LJ: Use of NSAIDs in treating patients with arthritis. Arthritis Res Ther 2013; 15 Suppl 3: S2.
• 47. Würtz M, Grove EL, Kristensen SD et al.: The antiplatelet effect of aspirin is reduced by proton pump inhibitors in patients with coronary artery disease. Heart 2010; 96: 368–371.
• 48. Concomitant Ibuprofen and acetylsalicylic acid. WHO Drug Information 2006; 20: 188–189.
• 49. Bhatt DL, Scheiman J, Abraham NS et al.; American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents: ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents. Circulation 2008; 118: 1894–1909.
• 50. Scarpignato C, Lanas A, Blandizzi C et al.; International NSAID Consensus Group: Safe prescribing of non-steroidal anti-inflammatory drugs in patients with osteoarthritis – an expert consensus addressing benefits as well as gastrointestinal and cardiovascular risks. BMC Med 2015; 13: 55.
• 51. Lanas A, García-Rodríguez LA, Arroyo MT et al.; Asociación Española de Gastroenterología: Risk of upper gastrointestinal ulcer bleeding associated with selective cyclo-oxygenase-2 inhibitors, traditional non-aspirin non-steroidal anti-inflammatory drugs, aspirin and combinations. Gut 2006; 55: 1731–1738.
• 52. Trelle S, Reichenbach S, Wandel S et al.: Cardiovascular safety of non-steroidal anti-inflammatory drugs: network metaanalysis. BMJ 2011; 342: c7086.
• 53. Schuijt MP, Huntjens-Fleuren HW, de Metz M et al.: The interaction of ibuprofen and diclofenac with aspirin in healthy volunteers. Br J Pharmacol 2009; 157: 931–934.
• 54. Meek IL, Vonkeman HE, Kasemier J et al.: Interference of NSAIDs with the thrombocyte inhibitory effect of aspirin: a placebo-controlled, ex vivo, serial placebo-controlled serial crossover study. Eur J Clin Pharmacol 2013; 69: 365–371.

• Document Type: review