Przydatność mikroskopii elektronowej w diagnostyce gruczolaków przysadki

• Authors: Maria Maksymowicz , Włodzimierz Olszewski

Title variants

EN

Usefulness of electron microscopy methods in the diagnostics of pituitary adenomas

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Pituitary adenomas represent the most common neoplasms of sella turcica. They are clinically differentiated mainly on the basis of their size, radiological features and hormonal secretion. The patients present symptoms of acromegaly, hyperprolactinemia, Cushing's disease, Nelson syndrome, TSH hypersecretion or clinically nonfunctioning adenomas. The lack of clinicopathological correlations in this tumors limit the importance of routine histological diagnosis. In the current WHO (2004) classification of pituitary adenomas immuno-histochemical evaluation is the “gold diagnostic standard”. However, immunohistochemical profiles may overlap, but ultrastructural features of these tumors are essential to reach a correct diagnosis. EM methods are capable of providing specific diagnosis in the majority of the rare adenoma subtypes with specific biological behavior, invasiveness, aggressive growth potential and recurrences. Our material consists of 2010 consecutive cases of surgically resected pituitary and sellar region tumors diagnosed in our department. Among them 1783 cases of pituitary adenomas were diagnosed. Ultrastructural evaluation was useful in: GH secreting adenomas - sparsely vs. densely granulated; bi-hormonal GH and PRL secreting adenomas; clinically nonfunctioning immunopositive (silent) adenomas; clinically nonfunctioning adenomas - nononcocytic vs. oncocytic; unusual plurihormonal adenomas - monomorphous vs. mixed cell. Immunoelectron microscopy was valuable in bi-hormonal adenomas: GH and PRL immunopositive. Conclusions: Currently, there are no accepted means of predicting adenoma’s invasiveness and long-term aggressiveness, but morphologic separation of some subtypes of pituitary adenomas by EM provided useful knowledge for classification and management. Our own data confirmed the usefulness of ultrastructural methods in diagnostic and prognostic evaluation of pituitary adenomas.

PL

Gruczolaki przysadki są najczęstszymi nowotworami występującymi w okolicy siodła tureckiego. Klinicznie są one klasyfikowane głównie na podstawie rozmiarów, cech radiologicznych i czynności hormonalnej. Pacjenci prezentują objawy akromegalii, hiperprolaktynemii, choroby Cushinga, zespołu Nelsona, hipertyreozy lub objawy guzów klinicznie niemych. Brak w tych guzach korelacji między obrazem klinicznym i patomorfologicznym, co ogranicza znaczenie rutynowej diagnostyki histologicznej. W aktualnej klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia (2004) „złoty standard diagnostyczny” stanowi immunohistochemia. JednakŜe profile immunohistochemiczne mogą się pokrywać, zaś cechy ultrastrukturalne tych guzów mogą stanowić podstawę prawidłowego rozpoznania. Metody mikroskopowo-elektronowe umoŜliwiają rozpoznanie większości rzadkich podtypów gruczolaków o swoistej biologii i inwazyjności, agresywnym potencjale wzrostowym oraz skłonności do nawrotów. Materiał własny obejmuje 2010 nieselekcjonowanych przypadków guzów przysadki i okolicy siodła tureckiego leczonych chirurgicznie w latach 1998-2010, wśród których rozpoznano 1783 gruczolaki. Ocena ultrastrukturalna była przydatna w: gruczolakach wydzielających GH – skąpoziarniste vs. bogatoziarniste, dwu-hormonalnych gruczolakach wydzielających GH i PRL, gruczolakach klinicznie nieczynnych hormonalnie, ale immunododatnich (niemych), klinicznie nieczynnych – onkocytarne vs. nieonkocytarne; rzadkich gruczolakach wielohormonalnych – monomorficzne vs. mieszane. Metoda immunomikroskopowo- elektronowa była przydatna w dwu-hormonalnych gruczolakach wydzielających GH i PRL. Wnioski: Obecnie brak ogólnie akceptowanych metod oceny przewidywania inwazyjności lub agresywności, ale rozpoznanie niektórych podtypów gruczolaków metodą mikroskopii elektronowej dostarcza podstawowych informacji umoŜliwiających ich sklasyfikowanie i prawidłowe postępowanie pooperacyjne. Nasze własne obserwacje oraz dane z piśmiennictwa potwierdzają przydatność metod ultrastrukturalnych w diagnostycznej i prognostycznej ocenie tych guzów.

Keywords

EN

adenomas; diagnostic methods; gruczolaki; immunohistochemia; immunohistochemistry; metody diagnostyczne; pituitary; przysadka; ultrastructure; ultrastruktura

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Journal: Folia Medica Lodziensia
• Year: 2010
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 151-173

Contributors

author

Maria Maksymowicz

• Zakład Patologii, Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa,

author

Włodzimierz Olszewski

• Zakład Patologii, Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa

References

• Lloyd RV, Kovacs K, Young Jr. WF, Farrell WE, Asa SL, Trouillas J i wsp. Pituitary tumours. W: Pathology and Genetics of Tumours of Endocrine Organs. World Health Organization Classification of Tumours. DeLellis RA, Lloyd RV, Heitz PU, Eng C. (red.), IARC Press. Lyon, 2004: 10-39.
• Kontogeorgos G. Classification and pathology of pituitary tumors. Endocrine. 2005; 28:27-35.
• Asa SL. Practical pituitary pathology. What does the pathologist need to know? Arch Pathol Lab Med. 2008; 132:1231-1240.
• Kleinschmidt-De Masters BK. Subtyping does matter in pituitary adenomas. Acta Neuropathol. 2006; 111:84-85.
• Asa SL. Tumors of the pituitary gland. Atlas of tumor pathology. Armed Forces Institute of Pathology, Washington D.C., 1998.
• Kontogeorgos G. Innovations and controversies in the WHO classification of pituitary adenomas. Acta Neuropathol. 2006; 111:73-75.
• Scheithauer BW, Fereidooni F, Horvath E, Kovacs K, Robbins P, Tews D i wsp. Pituitary carcinoma: an ultrastructural study of eleven cases. Ultrastruct Pathol. 2001; 25:227-242.
• Erickson D, Scheithauer B, Atkinson J, Horvath E, Kovacs K, Lloyd RV i wsp. Silent subtype 3 pituitary adenoma: a clinicopathologic analysis of the Mayo Clinic experience. Clin Endocrinol. 2009; 71:92-99.
• Asa SL, Ezzat S. Molecular basis of pituitary development and cytogenesis. Front Horm Res. 2004; 32:1-19.
• Pawlikowski M, Kunert-Radek J, Radek M. Plurihormonality of pituitary adenomas in light of immunohistochemical studies. Endokrynol Pol. 2010; 61:63-66.
• Yoneda A, Sano T, Yamada S, Obari A, Qian ZR, Wang EL i wsp. Pituitary adenomas that show a faint GH-immunoreactivity but lack fibrous body: Pit-1 adenoma with endocrinologically low activity. Endocr Pathol. 2010; 21:40-47.
• Bhayana S, Booth GL, Asa SL, Kovacs K, Ezzat S. The implication of somatotroph adenoma phenotype to somatostatin analog responsiveness in acromegaly. J Clin Endocrinol Metab. 2005; 90:6290-6295.
• Asa SL, DiGiovanni R, Jiang J, Ward ML, Loesch K, Yamada S i wsp. A growth hormone receptor mutation impairs growth hormone autofeedback signaling in pituitary tumors. Cancer Res. 2007; 67:7505-7511.
• Ferone D, de Herder WW, Pivonello R, Kros JM, van Koetsveld PM, de Jong T i wsp. Correlation of in vitro and in vivo somatotropic adenoma responsiveness to somatostatin analogs and dopamine agonists with immunohistochemical evaluation of somatostatin and dopamine receptors and electron microscopy. J Clin Endocrinol Metab. 2008; 93:1412-1417.
• Li J, Stefaneanu L, Kovacs K, Horvath E, Smyth HS. Growth hormone (GH) and prolactin (PRL) gene expression and immunoreactivity in GH- and PRL producing human pituitary adenomas. Virchows Arch A Pathol Anat Histopathol. 1993; 422:193-201.
• Page MD, Bridges LR, Barth JH, McNichol AM, Belchetz PE. Development of acromegaly during treatment of hyperprolactinemia with bromocriptine: an unusual acidophil stem cell adenoma. J Clin Endocrinol Metab. 1996; 81:4484 4487.
• Kamitani H, Masuzawa H, Kanazawa I, Kubo T. Secretory granules of pituitary adenomas: quantitative study of hormonal antigenicity. Acta Neuropathol. 2000; 99:263-270.
• Teramoto A, Sanno N, Tahara S, Osamura YR. Pathological study of thyrotropin-secreting pituitary adenoma: plurihormonality and medical treatment. Acta Neuropathol. 2004; 108:147-153.
• Ho DM, Hsu CY, Ting LT, Chiang H. The clinicopathological characteristics of gonadotroph cell adenoma: a study of 118 cases. Hum Pathol. 1997; 28:905-911.
• Niveiro M, Aranda FI, Payá A, Boix E, Peiró G, Picó A. Oncocytic transformation in pituitary adenomas: immunohistochemical analyses of 65 cases. Arch Pathol Lab Med. 2004; 128:776-780.
• Elhadd TA, Ghosh S, Teoh WL, Trevethick KA, Hanzely Z, Dunn LT i wsp. A patient with thyrotropinoma cosecreting growth hormone and follicle-stimulating hormone with low alpha-glycoprotein: a new subentity? Thyroid. 2009; 19:899 903.
• Salehi F, Cohen S, Syro LV, Uribe H, Horvath E, Kovacs K i wsp. Pluri-hormonality in pituitary adenomas associated with acromegaly. Endocr Pathol. 2006; 17:291-296.
• Saeger W, Lüdecke DK, Buchfelder M, Fahlbusch R, Quabbe HJ, Petersenn S. Pathohistological classification of pituitary tumors: 10 years of experience with the German Pituitary Tumor Registry. Eur J Endocrinol. 2007; 156:203-216.
• Pawlikowski M, Kunert-Radek J, Radek M. "Silent"corticotropinoma. Neuroendo-crinol Lett. 2008; 29:347-350.
• Cho HY, Cho SW, Kim SW, Shin CS, Park KS, Kim SY. Silent corticotroph adenomas have unique recurrence characteristics compared with other nonfunctioning pituitary adenomas. Clin Endocrinol (Oxf). 2010; 72:648-653.
• Wang EL, Qian ZR, Yamada S, Rahman MM, Inosita N, Kageji T i wsp. Clinicopathological characterization of TSH-producing adenomas: special reference to TSH-immunoreactive but clinically non-functioning adenomas. Endocr Pathol. 2009; 20:209-220.
• Yamada S, Ohyama K, Taguchi M, Takeshita A, Morita K, Takano K i wsp. A study of the correlation between morphological findings and biological activities in clinically nonfunctioning pituitary adenomas. Neurosurgery. 2007; 61:580 584.
• Roncarolli F, Scheithauer B, Horvath E, Erickson D, Tam CK, Lloyd RV i wsp. Silent subtype 3 pituitary carcioma of the pituitary: a case report. Neuropathol Appl Neurobiol. 2010; 36:90-94.
• Saeger W. Pituitary tumors. Prognostic indicators. Endocrine. 2005; 28:57-66.
• Gejman R, Swearingen B, Hedley-Whyte ET. Role of Ki-67 proliferation index and p53 expression in predicting progression of pituitary adenomas. Hum Pathol. 2008; 39:758-766.
• Widhalm G, Wolfsberger S, Preusser M, Fischer I, Woehrer A, Wunderer J i wsp. Residual nonfunctioning pituitary adenomas: prognostic value of MIB-1 labeling index for tumor progression. J Neurosurg. 2009; 111:563-571.
• Scheithauer BW, Gaffey TA, Lloyd RV, Sebo TJ, Kovacs KT, Horvath E i wsp. Pathobiology of pituitary adenomas and carcinomas. Neurosurgery. 2006; 59:341 353.
• Noh TW, Jeong HJ, Lee MK, Kim TS, Kim SH, Lee EJ. Predicting recurrence of nonfunctioning pituitary adenomas. J Clin Endocrinol Metab. 2009; 94:4406-4413.
• Pisarek H, Pawlikowski M, Kunert-Radek J, Winczyk K. Does the response of GH secreting pituitary adenomas to octreotide depend on the cellular localization of the somatostatin receptor subtypes SSTR2 and SSTR5? Endokrynol Pol. 2010; 61:178-181.

• Document Type: paper