Wybrane metody oceny czynnościowej (funkcjonalnej) w praktyce lekarskiej

• Authors: Katarzyna Wiktor , Bogna Drozdzowska , Aleksandra Czekajło , Rafał Hebel

Title variants

EN

Selected methods of evaluating functional capabilities in clinical practice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszej pracy jest omówienie wybranych skal oceny funkcjonalnej oraz ich znaczenia w diagnostyce i ocenie procesu leczenia pacjentów. W praktyce lekarskiej podczas rutynowego badania nie jest łatwo w rzetelny i szybki sposób dokonać oceny sprawności czynnościowej pacjenta i dlatego też często ten aspekt jest pomijany. A przecież ocena tej sprawności jest bardzo ważna zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu wielu chorób, na przykład w osteoporozie, schorzeniach układu sercowo-naczyniowego, schorzeniach neurologicznych itd. W chwili obecnej nie ma jednoznacznych dowodów potwierdzających wyższość jednej metody oceny funkcjonalnej nad innymi. Ich dobór powinien odbywać się w zależności od wieku pacjentów, ogólnego stanu zdrowia, rodzaju schorzenia, sprawności fi - zycznej i umysłowej, indywidualnych potrzeb (profi laktyka, leczenie, ocena przebiegu usprawniania) czy też warunków, jakimi dysponuje osoba przeprowadzająca tę ocenę.

EN

The aim of this article is to discuss selected scales of measuring functional capabilities and their importance in diagnosis and evaluating patients’ treatment process. In clinical practice during routine examination it is not easy to perform reliable and quick assessment of patients’ functional capabilities and, due to this fact, it is often omitted. However, evaluating this ability is very important, both in diagnosis and in treatment of various diseases, for example osteoporosis, hypertension, neurological diseases, etc. At the moment there is no evidence that one method of functional assessment is better than the other. Selection should be performed dechopending on patients’ age, health status, type of disease, their fi tness and mental status, individual needs (prevention, treatment, evaluation of the eff ects) or, fi nally, on specifi c conditions during the examination.

Keywords

EN

functional capability; functional tests; individual need; indywidualne potrzeby; jakość życia; sprawność czynnościowa; testy funkcjonalne; the elderly; the quality of life; wiek podeszły

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2010
• Volume: 64
• Issue: 5-6
• Pages: 76-81

Contributors

author

Katarzyna Wiktor

• Firma KCR S.A. w Warszawie; 32-003 Podłęże, Ochmanów 150, tel. [phone]

author

Bogna Drozdzowska

• Katedra i Zakład Patomorfologii w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Aleksandra Czekajło

• Stacja Dializ w Raciborzu

author

Rafał Hebel

• AMGEN, Polska

References

• 1. Rockwood K., Song X., MacKnight Ch. et al. A global clinical measure of fi tness and frailty in elderly people. CMAJ. 2005; 173: 489–495.
• 2. Rubenstein L. V., Calkins D. R., Greenfi eld S. et al. Health status assessment for elderly patients. J. Am. Geriatr. Soc. 1989; 37(6):562–569.
• 3. Guralnik J. M., Branch L. G., Cummings S. R., et al. Physical performance measures in aging research. J. Gerontol. 1989; 44(5): M141–146.
• 4. Mahoney F. I., Barthel D. W. Functional Evaluation: The Barthel Index. MD State. Med. J. 1965; 14: 61–65.
• 5. Przysada G., Majka-Sibiga M., Drzymala A. i wsp. Zespół metaboliczny a wyniki rehabilitacji chorych po udarze mózgu. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2008; 4(4): 152–158.
• 6. Ślusarz R., Beuth W., Książkiewicz B. Ocena czynnościowa chorych z krwotokiem podpajęczynówkowym. Udar Mózgu 2008; 10(2): 55–60.
• 7. Borowiak E., Rosiak K., Kostka T. Analiza porównawcza wpływu cukrzycy i przebytego zawału serca na jakość życia pacjentów. Problemy Pielęgniarstwa 2009; 17(2): 86–91.
• 8. Szczepańska-Gieracha J., Kowalska J., Rymaszewska J. Skuteczność fi zjoterapii w przypadku osób starszych usprawnianych w warunkach zakładu opiekuńczoleczniczego – badanie pilotażowe. Gerontologia Polska 2010; 18(1): 41–47.
• 9. Potajczuk K., Boerner E., Podbielska H. i wsp. Usprawnianie chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowychporównanie efektywności różnych zabiegów fi zjoterapeutycznych. Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna 2005; 11(1–2): 32–36.
• 10. Zak M. Rehabilitacja osób po 80 roku życia z zaburzeniami życia codziennego. Gerontologia Polska 2005; 13(3): 200– 205.
• 11. Jachimowicz V., Kostka T. Ocena poczucia własnej skuteczności u pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej. Gerontologia Polska 2009; 17(1): 23–31.
• 12. Bailey S. (red) Physical Activity and Aging. Meyer and Meyer Sport (UK). 2001.
• 13. Jones J., Rikli R. Measuring functional fi tness of older adults. Journal on Active Aging 2002; 03/04: 24–30.
• 14. Rikli R., Jones J. The development and validation of a functional fi tness test for community-residing older adults. Journal of Aging and Physical Activity 1999a; 7: 129–161.
• 15. Różańska-Kirschke A., Kocur P., Wilk M., Dylewicz P. Test Fullerton jako miernik sprawności fi zycznej osób starszych. Medical Rehabilitation 2006; 10(2): 9–16.
• 16. Isaacs B. Clinical and laboratory studies of falls in old people. Clin. Geriatr. Med. 1985; 1(3): 513–524.
• 17. Tinetti ME. Performance–oriented assessment of mobility problems in elderly patients. J. Am. Geriatr. Soc. 1986; 34(2): 119–126.
• 18. Podsiadlo D., Richardson S. The Timed “Up & Go”: A Test of Basic Functional Mobility for Frail Elderly Persons. J. Am. Geriatr. Soc. 1991; 39: 142–148.
• 19. Berg K. Balance and its measure in the elderly: a review. Physiotherapy Canada 1989; 41: 240.
• 20. Berg K., Wood-Dauphinee S., Williams JI. et al. Measuring balance in elderly: preliminary development of instrument. Physiother. Can. 1989; 41: 304.
• 21. Mathias S., Nayak U.S.L., Isaacs B. Balance in the elderly patient: The “Get–up and Go” test. Arch. Phys. Med. Rehabil. 1986; 67(6): 387–389.
• 22. Lorenc R. S., Głuszko P., Karczmarewicz E. i wsp. Zalecenia postępowania diagnostycznego i leczniczego w osteoporozie. Obniżenie częstości złamań poprzez efektywną profi laktykę i leczenie. Terapia 2007; 9(3): 200.
• 23. Skalska A., Grodzicki T. Stężenie witaminy D a sprawność funkcjonalna osób w podeszłym wieku. Gerontologia Polska 2009; 17(4): 161–187.
• 24. Tinetti M. E., Ginter SF. Identifying mobility dysfunctions in elderly patients. J. Am. Geriatr. Soc. 1988; 259(8): 1190– 1193.
• 25. U.S. Department of Health and Human Services. The Eff ect of Reducing Falls on Long–Term Care Expenses: Literature Review. Abt. Associates, Inc. Center for Health and Long Term Care Research April 2004; 8.

• Document Type: article