Sense of safety, coping with contemporary threats and indyvidual sensitivity. Analysis of the psychological situation related to the war in Ukraine in a group of young adults

• Authors: Mateusz Kozioł , Bożena Gulla

Title variants

PL

Poczucie bezpieczeństwa, radzenie sobie ze współczesnymi zagrożeniami i indywidualna wrażliwość. Analiza sytuacji psychologicznej związanej z wojną na Ukrainie w grupie młodych dorosłych

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł podejmuje problem postrzeganego poczucia bezpieczeństwa przez młodych dorosłych w obliczu współczesnych zagrożeń w świecie, na przykładzie wojny w Ukrainie. Prezentuje wyniki badania dotyczącego strategii radzenia sobie oraz poczucia bezpieczeństwa w oparciu o indywidualną wrażliwość, bazując na koncepcji wysokiej wrażliwości Elaine Aron. W badaniu wzięło udział 314 osób, w wieku od 19 do 25 lat. Wśród badanych największy odsetek stanowili studenci oraz mieszkańcy dużych miast. Respondentów przypisano do grup niskiej (33), średniej (94) oraz wysokiej wrażliwości (187). Zastosowano metody kwestionariuszowe w celu oceny indywidualnej wrażliwości, strategii radzenia sobie ze stresem, poczucia bezpieczeństwa oraz poziomu stresu w kontekście współczesnych zagrożeń wśród uczestników. Wyniki sugerują, że osoby o wysokiej wrażliwości mogą doświadczać większej podatności na współczesne zagrożenia. Zaobserwowano różnice w strategiach radzenia sobie i poziomach stresu w zależności od grupy wrażliwości, co wskazuje na znaczenie mechanizmów radzenia na postrzegane poczucie bezpieczeństwa. Badanie podkreśla konieczność dalszych badań nad indywidualną wrażliwością oraz sugeruje dostosowane interwencje w celu poprawy dobrostanu, w szczególności osób wysoko wrażliwych.

EN

This article refers to the perceived safety of young adults amid contemporary threats, exemplified by the war in Ukraine. It explores coping strategies and the sense of safety based on individual sensitivity, grounded in Elaine’s Aron concept of high sensitivity. The study involved 314 individuals aged 19 to 25, predominantly students and urban residents. Participants were categorized into low (33), medium (94), and high sensitivity (187) groups. Various scales were used to assess individual sensitivity, coping strategies and sense of safety and stress experiences related to contemporary threats among participants. Results suggest highly sensitive individuals may experience greater vulnerability to contemporary threats. Variances in coping strategies and stress levels were observed among sensitivity groups, highlighting the impact of coping mechanisms on perceived safety. The study emphasizes the necessity for further research on individual sensitivity and suggests tailored interventions to enhance well-being, particularly for highly sensitive individuals.

Keywords

EN

high sensitivity; sense of safety; coping strategies; contemporary threats

PL

wysoka wrażliwość; poczucie bezpieczeństwa; strategie radzenia sobie; współczesne zagrożenia

• Publisher: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Polskie Forum Psychologiczne
• Year: 2024
• Volume: XXIX
• Issue: 1
• Pages: 40-58

Dates

published

2024

Contributors

author

Mateusz Kozioł

• 5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Krakowie
• Krakowski Szpital Specjalistyczny im. św. Jana Pawła II

• https://orcid.org/0009000188987422

author

Bożena Gulla

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000000277730170

References

• Acevedo, B., Aron, E., Pospos, S., & Jessen, D. (2018). The functional highly sensitive brain: a review of the brain circuits underlying sensory processing sensitivity and seemingly related disorders. Philosophical Transactions of the Royal Society B Biological Sciences,373(1744), 20170161, doi: 10.1098/rstb.2017.0161
• Acevedo, B.P., Aron, E.N., Aron, A. Sangster, M.-D., Collins, N., & Brown, L.L. (2014). The highly sensitive brain: an fMRI study of sensory processing sensitivity and response to others’ emotions. Brain and Behavior, 4(4), 580–594, doi: 10.1002/brb3.242
• Ahadi, B., & Basharpoor, S. (2010). Relationship between sensory processing sensitivity, personality dimensions and mental health. Journal of Applied Sciences,10(7), 570–574, doi: 10.3923/jas.2010.570.574
• Aron, E. (1998). The highly sensitive person: how to thrive when the world overwhelms you. New York: Three Rivers Press.
• Aron, E. N., & Aron, A. (1997). Highly sensitive person scale. In PsycTESTS Dataset, doi: 10.1037/t00299-000
• Aron, E. N., & Aron, A. (1997). Sensory-processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 345–368, doi: 10.1037/0022-3514.73.2.345
• Aron, E.N., Aron, A., & Jagiellowicz, J. (2012). Sensory processing sensitivity: a review in the light of the evolution of biological responsivity. Personality and Social Psychology Review, 16(3), 262–282, doi: 10.1177/1088868311434213
• Bobrowska, M., & Liberska, H. (2023). Polska adaptacja narzędzia Highly Sensitive Person Scale. Przegląd Psychologiczny, 66(4), 27–41, doi: 10.31648/przegldpsychologiczny.9249
• Brindle, K., Moulding, R., Bakker, K., & Nedeljkovic, M. (2015). Is the relationship between sensory‐processing sensitivity and negative affect mediated by emotional regulation? Australian Journal of Psychology, 67(4), 214–221, doi: 10.1111/ajpy.12084
• Carver, C. S., Scheier, M. F., & Weintraub, J. K. (1989). Assessing coping strategies: A theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 267–283, doi: 10.1037/0022-3514.56.2.267
• Forsythe, C. J., & Compas, B. E. (1987). Interaction of cognitive appraisals of stressful events and coping: Testing the goodness of fit hypothesis. Cognitive Therapy and Research, 11(4), 473–485, doi: 10.1007/bf01175357
• Golonka, K., & Gulla, B. (2021). Individual differences and susceptibility to burnout syndrome: Sensory processing sensitivity and its relation to exhaustion and disengagement. Frontiers in Psychology, 12, doi: 10.3389/fpsyg.2021.751350
• Greven, C.U., Lionetti, F., Booth, Ch., Aron, E.N., Fox, E., Schendan, H.E., Pluess, M., …, & Homberg, J. (2019). Sensory Processing Sensitivity in the context of Environmental Sensitivity: A critical review and development of research agenda. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 98, 287– 305, doi: 10.1016/j.neubiorev.2019.01.009
• Gulla, B. (2021). Wrażliwość człowieka. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Hayes, S. C. (2005). Get out of your mind and into your life: The new acceptance and commitment therapy. Oakland: New Harbinger Publications.
• Jagiellowicz, J., Xu, X., Aron, A., Aron, E., Cao, G., Feng, T., & Weng, X. (2010). The trait of sensory processing sensitivity and neural responses to changes in visual scenes. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 6(1), 38–47, doi: 10.1093/scan/nsq001
• Jauk, E., Knödler, M., Frenzel, J., & Kanske, P. (2022). Do highly sensitive persons display hypersensitive narcissism? similarities and differences in the nomological networks of sensory processing sensitivity and vulnerable narcissism. Journal of Clinical Psychology, 79(1), 228–254, doi: 10.1002/jclp.23406
• Klamut, R. (2019). Dwuczynnikowy model doświadczania bezpieczeństwa–założenia teoretyczne i empiryczna weryfikacja: kwestionariusz doświadczania bezpieczeństwa. Polskie Forum Psychologiczne, 24, 308–323, doi: 10.14656/PFP20190303
• Licht, C.L., Mortensen, E.L., & Knudsen, G.M. (2011). Association between sensory proces- sing sensitivity and the 5-HTTLPR Short/Short genotype. Biological Psychiatry, 69(9), 99–192, DOI: 10.1016/j.biopsych.2011.03.031
• Lionetti, F., Aron, A., Aron, E.N., Burns, L.G., Jagiellowicz, J., & Pluess, M. (2018). Dandelions, Tulips and Orchids: evidence for the existence of low-sensitive, mediumsensitive, and high-sensitive individuals. Translational Psychiatry, 8, 24, doi: 10.1038/s41398-017-0090-6
• Liss, M., Mailloux, J., & Erchull, M. J. (2008). The relationships between sensory processing sensitivity, alexithymia, autism, depression, and anxiety. Personality and Individual Differences, 45(3), 255–259, doi: 10.1016/j.paid.2008.04.009
• Malinakova, K., Novak, L., Trnka, R., & Tavel, P. (2021). Sensory processing sensitivity questionnaire: A Psychometric Evaluation and associations with experiencing the COVID-19 pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(24), 12962, doi: 10.3390/ijerph182412962
• Ogińska-Bulik, N., & Juczyński, Z. (2008). Skala pomiaru prężności–SPP-25. Nowiny psychologiczne, 3, 39–55. Retrivered from: https://www.researchgate.net/publication/284689565_Skala_pomiaru_preznosci
• Ostafińska-Molik, B. (2014). Subiektywna satysfakcja z życia we wspólnocie oraz poczucie bezpieczeństwa w perspektywie różnic adaptacyjnych współczesnej młodzieży. Chowanna,1, 99–118. Retrivered from: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Chowanna/Chowanna-r2014-t1/Chowanna-r2014- t1-s99-118/Chowanna-r2014-t1-s99-118.pdf
• Pluess, M., & Boniwell, I. (2015). Sensory-processing sensitivity predicts treatment response to a school-based Depression Prevention Program: Evidence of Vantage sensitivity. Personality and Individual Differences, 82, 40–45, doi: 10.1016/j.paid.2015.03.011
• Pluess, M., Assary, E., Lionetti, F., Lester, K. J., Krapohl, E., Aron, E. N., & Aron, A. (2018). Environmental sensitivity in children: Development of the highly sensitive child scale and identification of sensitivity groups. Developmental Psychology, 54(1), 51–70, doi: 10.1037/dev0000406
• Smith, H. L., Sriken, J., & Erford, B. T. (2019). Clinical and research utility of the highly sensitive person scale. Journal of Mental Health Counseling, 41(3), 221–241, doi: 10.17744/mehc.41.3.03
• Smolewska, K.A., McCabe, S.B., & Woody, E.Z. (2006). A psychometric evaluation of the Highly Sensitive Person Scale: The components of sensory-processing sensitivity and their relation to the BIS/BAS and "Big Five". Personality and Individual Differences, 40(6), 1269–1279, doi: 10.1016/j.paid.2005.09.022
• Soons, I., Brouwers, A., & Tomic, W. (2010). An experimental study of the psychological impact of a mindfulness-based Stress Reduction Program on highly sensitive persons. PsycEXTRA Dataset, doi: 10.1037/e676292011-011
• Suuberg, A. (2018). What Does It Mean To Be Sensitive? Serotonin, Stress, and the Highly Sensitive Person (HSP). SSRN ElectronicJournal, doi: 10.2139/ssrn.2978854
• Sztandera, B. (2022). Stan emocjonalny wobliczu pandemii koronawirusa: rola strategii radzenia sobie ze stresem, wsparciaspołecznego ipotrzeby domknięciapoznawczego. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 28(2), 9–16, doi: 10.21697/ucs.2021.28.2.02
• Wyller, H. B., Wyller, V. B., Crane, C., & Gjelsvik, B. (2017). The relationship between sensory processing sensitivity and psychological distress: A model of underpinning mechanisms and an analysis of therapeutic possibilities. Scandinavian Psychologist, 4, e15, doi: 10.15714/scandpsychol.4.e15
• Yano, K., Endo, S., Kimura, S., & Oishi, K. (2021). Effective coping strategies employed by university students in three sensitivity groups: A quantitative text analysis. Cogent Psychology, 8(1), doi: 10.1080/23311908.2021.1988193

Identifiers

DOI

10.34767/PFP.2024.01.03

Biblioteka Nauki

55786829