Narracyjne badanie historii życia – czy ma wpływ na tożsamość, sens życia i emocje?

• Authors: Monika Strzelecka

Title variants

EN

Narrative life history research – does it affect identity, meaning of life and emotions?

Abstracts

EN

The article addresses the issue of the impact of identity formulated on narrative grounds on identity categorically understood, that is, on the dimensions of identity – exploration and commitment. The aim was to investigate whether telling a life story affects identity dimensions, affective states and traits, and a sense of meaning in life. Two groups took part in the study: an experimental group (telling a life story and completing questionnaires, and a control group (a group completing questionnaires only). The study had a two-stage design – filling out questionnaires followed by the Life Story Interview, then filling out questionnaires again two weeks later. A total of N = 62 students were surveyed – mean age was M = 23.21 SD = 1.31, 47% were male. The study used the McAdams Life History Interview, Ego Identity Process Questionnaire (EIPQ) by Balistreri, Bush- -Rossnagel and Geisinger, Spielberger’s States and Traits of Personality Inventory, Olesia’s Sense of Life Scale. Three emotional states were found to decrease: depression, anger, and anxiety. Telling a life story also affects the elevation of the sense of meaning in life while it does not contribute to the development of identity. Thus, identity deepening may be more derived from current life challenges than storytelling.

PL

W artykule podjęto zagadnienie wpływu tożsamości sformułowanej na gruncie narracyjnym na tożsamość ujętą kategorialnie, czyli na wymiary tożsamości – poszukiwanie i zaangażowanie. Celem było zbadanie, czy opowiedzenie historii życia wpływa na wymiary tożsamości, stany i cechy afektywne oraz poczucie sensu życia. W badaniu brały udział dwie grupy: eksperymentalna (opowiadająca historię życia i wypełniająca kwestionariusze) oraz kontrolna (wypełniająca jedynie kwestionariusze). Badanie miało charakter dwuetapowy – wypełnianie kwestionariuszy, po czym Wywiad Historii Życia, po dwóch tygodniach ponowne wypełnianie kwestionariuszy. Przebadano łącznie N = 62 studentów – średnia wieku wyniosła M = 23,21 SD = 1,31, 47% stanowili mężczyźni. W badaniu wykorzystano Wywiad Historii Życia McAdamsa, Ego Identity Process Questionnaire (EIPQ) Balistreri, Bush-Rossnagel i Geisinger, Inwentarz Stanów i Cech Osobowości Spielbergera, Skala poczucia sensu życia Olesia. Stwierdzono obniżenie trzech stanów emocjonalnych: depresji, złości oraz lęku. Opowiedzenie historii życia wpływa też na podwyższenie poczucia sensu życia, natomiast nie przyczynia się do opracowania tożsamości. Pogłębianie tożsamości może być więc bardziej pochodną aktualnie podejmowanych wyzwań życiowych niż opowiadania historii.

Keywords

PL

tożsamość narracyjna; wymiary tożsamości; emocje; poczucie sensu życia

EN

narrative identity; dimensions of identity; emotions; sense of meaning of life

• Publisher: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Polskie Forum Psychologiczne
• Year: 2022
• Volume: XXVII
• Issue: 3
• Pages: 316-331

Dates

published

2022

Contributors

author

Monika Strzelecka

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000265430015

References

• Balistreri, E., Busch-Rossnagel, N., Geisinger, K. (1995). Development and preliminary validation of the Ego Identity Process Questionnaire. Journal of Adolescence, 18, 179–192.
• Bosma, H.A., Kunnen, S.E. (2001). Determinants and mechanisms in ego identity development: A review and synthesis. Developmental Review, 21, 39–66.
• Bruner, J. (1996). The Culture of Education. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Brzezińska, A.I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2010). Psychologia rozwoju człowieka. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia akademicka. Podręcznik (t. 2, s.95–292). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Brzezińska, A.I., Czub, T., Piotrowski, K. (2014). Statusy tożsamości a style tożsamości i funkcjonowanie emocjonalne uczniów szkół zawodowych. Psychologia Rozwojowa, 19(4), 51–71, doi: 10.4467/20843879PR.14.024.2963
• Erikson, E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Giddens, A. (2012). Socjologia. Wyd. nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grochmal-Bach, B., Czajkowski, W., Pulak, I. (1996). Lękowe i depresyjne determinanty poczucia sensu życia. W: B. Grochmal-Bach (red.), Wpływ lęku i depresji na funkcjonowanie psychospołeczne studentów (s. 64–72). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Gross, J.J. (2001). Emotion regulation in adulthood: Timing is everything. Current Directions in Psychological Science, 10, 214–219.
• Hermans, H.J.M. (1991). Self jako zorganizowany system wartościowań. W: A. Januszewski, Z. Uchnast, T. Witkowski (red.), Wykłady z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (t. 5, s. 387–409). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• James, W. (2002). Psychologia. Kurs skrócony. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jezierski, K. (2010). Zagadnienie tożsamości w ujęciach Dana P. McAdamsa i Erika H. Eriksona. Psychologia Rozwojowa, 15(4), 93–102.
• Juros, A. (1984). Korelaty osobowościowe poczucia sensu życia. Roczniki Filozoficzne, 32(4), Psychologia, 97–112.
• Kroger, J. (2007). Why is identity achievement so elusive? Identity. An International Journal of Theory and Research, 7(4), 331‒348.
• Liberska, H. (2002). Kształtowanie się tożsamości a konstruowanie planów życiowych przez dorastających. Psychologia Rozwojowa, 7(3), 51–61.
• Marcia, J.E. (1966). Development and validation of ego-identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 551‒558, doi: 10.1037/h0023281
• Marcia, J.E. (1980). Identity in adolescence. W: J. Adelson (red.), Handbook of adolescent psychology (s. 159‒187). New York: John Wiley and Sons.
• Maruszewski, T. (2005). Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• McAdams, D.P. (1994). The person: An introduction to personality psychology. Wyd. 2. Fort Worth, TX: Hartcourt Brace College Publishers.
• McAdams, D.P. (1995). The Life Story Interview. Northwestern University (materiał publikowany na stronie internetowej autora, aktualnie nieistniejącej).
• McAdams, D.P. (2001). The person: An integrated introduction to personality psychology. Wyd. 3. Fort Worth, TX: Hartcourt Brace College Publishers.
• McAdams, D.P. (2008). Personal Narratives and the Life Story. W: J.R. Pervin (red.), Handbook of personality: Theory and research (wyd. 3, s. 242–262). New York: Guilford Press.
• McAdams, D.P., McLean, K.M. (2013). Narrative Identity. Current Directions in Psychological Science, 22(3), 233–238.
• McLean, K.C., Pasupathi, M., Pals, J.L. (2007). Selves creating stories creating selves: A process model of self_development. Personality and Social Psychology Review, 11, 262–278.
• Meeus, W. (2011). The study of adolescent identity formation 2000–2010: A review of longitudinal research. Journal of Research on Adolescence, 21, 75‒94, doi: 10.1111/j.1532‒7795.2010.00716.x
• Murray, H.A. (1938). Explorations in Personality. New York: Oxford University Press.Obuchowski, K. (1983). Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Oleś, M. (2010). Wymiary tożsamości a subiektywna jakość życia u młodzieży. Czasopismo Psychologiczne, 16(1), 61–76.
• Oleś, P.K. (2008). O różnych rodzajach tożsamości oraz ich stałości i zmianie. W: P.K. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura (s. 41–84). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Oleś, P.K. Skala poczucia sensu życia – jako cecha i stan (materiały przekazane przez autora).
• Oleś, P.K., Dras, J., Jankowski, T., Kalinowska, I., Parzych, J., Sosnowska, K., ..., Wróbel, M. (2010). Wewnętrzna aktywność dialogowa i jej psychologiczne korelaty. Czasopismo Psychologiczne, 16(1), 113–127.
• Oleś, P.K., Puchalska-Wasyl, M. (2005). Tożsamość narracyjna czy Ja polifoniczne? W: E. Chmielnicka-Kuter, M. Puchalska-Wasyl (red.), Polifonia osobowości. Aktualne problemy psychologii narracji (s. 51–64). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Pals, J.L. (2006). Narrative identity processing of difficult life experiences: Pathways of personality development and positive self-transformation in adulthood. Journal of Personality, 74, 1079–1110 [PubMed: 16787429].
• Pasupathi, M., Hoyt, T. (2010). Silence and the shaping of memory: How distracted listeners affect speakers’ subsequent recall of a computer game experience. Memory, 18, 159–169, doi: 10.1080/09658210902992917 [PubMed: 20391180].
• Pasupathi, M., Wainryb, C., Mansfield, C.D., Bourne, S. (2017). The Feeling of the Story: Narrating to Regulate Anger and Sadness. Cogniton and Emotion, 31(3), 444–461, doi: 10.1080/02699931.2015.1127214
• Perls, F.S. (2022). Terapia Gestalt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Puchalska-Wasyl, M., Oleś, P.K. (2008). Teoria narracyjnej tożsamości Dana P. McAdamsa. W: P.K. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura (s.246–278). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Qian, Ch., Xin-Qiang, W., Xiao-Xin, H., Li-Jun, J., Ming-Fan, L., Bao-Juan, Y. (2021). The relationship between search for meaning in life and symptoms of depression and anxiety: Key roles of the presence of meaning in life and life events among Chinese adolescents. Journal of Affective Disorders, 1(282), 545–553, doi: 10.1016/j.jad.2020.12.156
• Ross, M., Wilson, A.E. (2002). It feels like yesterday: Self-esteem, valence of personal past experiences, and judgments of subjective distance. Journal of Personality and Social Psychology, 82, 792–803 [PubMed: 12003478].
• Schwartz, S.J. (2001). The evolution of Eriksonian and neo-Eriksonian identity theory and research: A review and integration. Identity: An international Journal of Theory and Research, 1(1), 7–58.
• Spielberger, C.D., Rillerband, L.M., Sydeman, S.J., Reheiser, E.C., Unger, K.K. (1995). Assessment of Emotional States and Personality Traits: Measuring Psychological Vital Sings. W: J.N. Butcher (red.), Clinical Personality Assessment: Practical Approaches (s. 42–52). New York: Oxford University Press.
• Spielberger, C.D., Starr L.M. (1994). Curiosity and exploratory behavior. W: H.P. O’Neil, Jr., M. Drillings (red.), Motivation: Theory and Research (s. 221–243). Hillsdale, New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• Tokarska, U. (2002). Narracja autobiograficzna w terapii i promocji zdrowia. W: J.Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 221–261). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Tomkiewicz, S. (1992). Depresja wieku dojrzewania. W: K. Walewska, J. Pawlik (red.), Depresja. Ujęcie psychoanalityczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Trzebiński, J. (2002a). Autonarracje nadają kształt życiu człowieka. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 43–80). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Trzebiński, J. (2002b). Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 17–42). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Waterman, A. (1999). Identity, identity statuses, and identity status development: A contemporary statement. Developmental Review, 19, 591–621.

Identifiers

DOI

10.34767/PFP.2022.03.04

Biblioteka Nauki

55786799