PL
WPROWADZENIE: Choroby przewlekłe są jednym z najpoważniejszych zjawisk i problemów współczesnego świata. Należą do nich astma, alergie i nadciśnienie tętnicze (nadciśnienie). Nawet krótkotrwałe narażenie na zanieczyszczone powietrze zwiększa częstość występowania zarówno nadciśnienia, jak i astmy. Celem badań jest określenie zależności pomiędzy poziomem wybranych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w mieście Bielsko-Biała w latach 2018–2022 (dwutlenek azotu, pyły zawieszone PM2,5 i PM10 oraz benzo(a)piren) a zachorowalnością na astmę i chorobę nadciśnieniową wśród dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 18 lat w Bielsku-Białej.
MATERIAŁ I METODY: Na podstawie danych z Wydziału Zdrowia – Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, dotyczących zachorowalności na astmę i chorobę nadciśnieniową, przedstawiono tabele i wykresy ilustrujące częstość występowania tych chorób. Uwzględniono także średnie roczne stężenia wybranych substancji zanieczyszczających powietrze. Na podstawie programu Statistica i współczynników korelacji Pearsona zbadano związek pomiędzy występowaniem astmy i choroby nadciśnieniowej a zanieczyszczeniem powietrza.
WYNIKI: Liczba zachorowań na nadciśnienie tętnicze i astmę wśród dzieci i młodzieży w Bielsku-Białej maleje i wynosi 32,1/10 000 w 2018 r. i 18,7/10 000 w 2022 r. w przypadku choroby nadciśnieniowej oraz 394,8/10 000 w 2018 r. i 319,9/10 000 w 2022 r. w przypadku astmy. Maleje także średnioroczne stężenie PM10 i benzo(a)pirenu.
WNIOSKI: W omawianym okresie nie nastąpiło przekroczenie średniorocznych stężeń analizowanych substancji. Zmniejszająca się zapadalność na astmę i nadciśnienie tętnicze ma związek z poprawą jakości powietrza atmosferycznego.
EN
INTRODUCTION: Chronic diseases are among of the most serious phenomena and problems in the modern world. They include asthma, allergies and arterial hypertension. Even short-term exposure to polluted air increases the incidence of both hypertension and asthma. The aim of the study is to determine the relationship between the level of selected atmospheric air pollutants in the city of Bielsko-Biała in the years 2018–2022 (nitrogen dioxide, suspended dust PM2.5, PM10 and benzo(a)pyrene) and the incidence of asthma and hypertensive disease among children and youth from 0 to 18 years of age in Bielsko-Biała.
MATERIAL AND METHODS: Based on data from the Health Department – the Silesian Voivodeship Office in Katowice regarding the incidence of asthma and hypertensive disease, tables and graphs illustrating the incidence of these diseases were prepared. The annual average concentrations of selected air pollutants were also taken into account. Based on the Statistica program and Pearson correlation coefficients, the relationship between the occurrence of asthma, hypertensive disease and air pollution was examined.
RESULTS: The incidence of hypertension and asthma among children and adolescents in Bielsko-Biała is decreasing and amounted to 32.1/10,000 in 2018 and 18.7/10,000 in 2022 in the case of hypertensive disease, and 394.8/10,000 in 2018 and 319.9/10,000 in 2022 for asthma. The average annual concentration of PM10 and benzo(a)pyrene is also decreasing.
CONCLUSIONS: In the discussed period, the average annual concentrations of the analyzed substances were not exceeded. The decreasing incidence of both asthma and hypertension is related to the improvement in atmospheric air quality.