Wiedza o stanie zdrowia a jakość życia związana ze stanem zdrowia osób po urazie rdzenia kręgowego

• Authors: Jarosław Pokaczajło , Tomasz Tasiemski , Piotr Urbański

Title variants

EN

Wiedza o stanie zdrowia a jakość życia związana ze stanem zdrowia osób po urazie rdzenia kręgowego

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp Uraz rdzenia kręgowego (URK) powoduje zaburzenie wielu podstawowych funkcji organizmu człowieka (np. porażenie czuciowo-ruchowe) oraz możliwość wystąpienia niebezpiecznych powikłań zdrowotnych (np. odleżyny), które przyczyniać się mogą do obniżenia jakości życia osób po tego typu urazach. Dla przystosowania się do nowo powstałej sytuacji osoby po URK muszą zdobyć odpowiednią wiedzę z zakresu patofizjologii URK oraz medyczno-społecznych skutków urazu, w tym zwłaszcza profilaktyki powikłań pourazowych. W związku z powyższym celem niniejszej pracy była ocena związku wiedzy o stanie zdrowia z jakością życia związaną ze stanem zdrowia (ang. Health-RelatedQuality of Life – HRQoL) wśród osób po URK. Materiał i metody Badaniami objęto 100 osób po URK, w tym 22 kobiety oraz 78 mężczyzn, uzależnionych w codziennym funkcjonowaniu od wózka inwalidzkiego. W badaniach wykorzystano: 1) Test wiedzy na temat stanu zdrowia osób po URK oraz 2) Kwestionariusz SF-36 służący do oceny jakości życia związanej ze stanem zdrowia. Wyniki Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała istotny związek pomiędzy wiedzą na temat stanu zdrowia a wymiarem fizycznym (p=0,019) oraz wymiarem mentalnym HRQoL (p=0,004). Wysoce istotną zależność wykazano pomiędzy wiedzą na temat stanu zdrowia a ograniczeniami w pełnieniu ról z powodu zdrowia fizycznego (p=0,001), ograniczeniami w pełnieniu ról z powodu problemów emocjonalnych (p=0,002) oraz poczuciem zdrowia psychicznego (p=0,001). Stwierdzono także istotną zależność pomiędzy wiedzą o stanie zdrowia a ogólnym poczuciem zdrowia (p=0,025) oraz witalnością (p=0,017). Wnioski Wiedza na temat stanu zdrowia stanowi istotną zmienną, która determinuje HRQoL osób po URK. Czynnik ten wykazuje istotny związek z mentalnym oraz fizycznym wymiarem HRQoL.

• Journal: Advances in Rehabilitation
• Year: 2020
• Volume: 30
• Issue: 2
• Pages: 27-38

Dates

published

2020-01-23

Contributors

author

Jarosław Pokaczajło

author

Tomasz Tasiemski

author

Piotr Urbański

References

• Gaździk TS. Ortopedia i traumatologia. Warszawa: PZWL; 1998.
• Anderson KD, Borisoff JF, Johnson RD, Stiens SA, Elliott SL. The impact of spinal cord injury on sexual function: concerns the general population. Spinal Cord 2007;45:328-37.
• Cardozo CP. Respiratory Complications of Spinal Cord Injury. J Spinal Cord Med 2007;30(4):307-8.
• Klotz R, Joseph PA, Ravaud JF, Wiart L. The Tetrafigap Survey on the long-term outcome of tetraplegic spinal cord injured persons: Part III. Medical complications and associated factors. Spinal Cord 2002;40:457-67.
• Syrek E. Jakość życia w chorobie: społeczno-pedagogiczne studium indywidualnych przypadków. Kraków: Impuls; 2001.
• Tasiemski T. Satysfakcja z życia i aktywność sportowa osób po urazach rdzenia kręgowego. Poznań: Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu; 2007.
• Chang F, Wang Y, Jang Y, Wang C. Factors Associated With Quality of Life Among People With Spinal Cord Injury: Application of the International Classification of Functioning, Disability and Health Model. Arch Phys Med Rehab 2012;93(12):2264-70.
• Kivisild A, Sabre L, Tomberg T, Ruus T, Kõrv J, Asser T, et al. Health-related quality of life in patients with traumatic spinal cord injury in Estonia. Spinal Cord 2014;52(7):570-5.
• Tomasone JR, Wesch NN, Martin Ginis KA, Noreau L. Spinal Cord Injury, Physical Activity, and Quality of Life: A Systematic Review. Kinesiology Review 2013;2(2):113-29.
• Barker RN, Kendall MD, Amsters DI, Pershouse KJ, Haines TP, Kuipers P. The relationship between quality of life and disability across the lifespan for people with spinal cord injury. Spinal Cord 2009;47(2):149-55.
• van Leeuwen CM, Post MW, van Asbeck FW, Bongers-Janssen HM, van der Woude LH, de Groot S, et al. Life satisfaction in people with spinal cord injury during the first five years after discharge from inpatient rehabilitation. Disabil Rehabil 2012;34(1):76-83.
• van Koppenhagen CF, Post MW, van der Woude LH, de Witte LP, van Asbeck FW, de Groot S, et al. Changes and Determinants of Life Satisfaction After Spinal Cord Injury: A Cohort Study in The Netherlands. Arch Phys Med Rehab 2008;89(9):1733-40.
• Tavakoli SH, Kavian M, Bakhsh SC, Ghajarzadeh M, Shabany- Hamedan M, Ghazwin Y, et al. Is Level of Injury a Determinant of Quality of Life Among Individuals with Spinal Cord Injury? A Tertiary Rehabilitation Center Report. Oman Med J 2016;31(2):112-16.
• Oh SJ, Ku JH, Jeon HG, Shin H, Paik N, Yoo T. Health-related quality of life of patients using clean intermittent catheterization for neurogenic bladder secondary to spinal cord injury. Urology 2005;65:306-10.
• Kreuter M, Siosteen A, Erkholm B, Byström U, Brown DJ. Health and quality of life of persons with spinal cord lesion in Australia and Sweden. Spinal Cord 2005;43:123-29.
• Leduc BE, Lepage Y. Health-related quality of life after spinal cord injury. Disabil Rehabil 2002;24(4):196-202.
• Westgren N, Levi R. Quality of life and traumatic spinal cord injury. Arch Phys Med Reha 1998;79:1433-39.
• Lidal IB, Veenstra M, Hjeltnes N, Biering-Sørensen F. Health-related quality of life in persons with long-standing spinal cord injury. Spinal Cord 2008;46(11):710-15.
• Potter PJ, Wolfe DL, Burkell JA, Hayes KC. Challenges in educating individuals with SCI to reduce secondary conditions. Top Spinal Cord Inj Rehabil 2004;10(1):30-40.
• Brillhart B, Stewart A. Education as the key to rehabilitation. Nurs Clin North Am 1989;24(3):675-80.
• Gresham GE. Understanding of personal care: Questionnaire. In: Quadriplegia index of function (QIF). Buffalo: State University of New York; 1986.p.12-18.
• Opara J, Opieczonek T. Ankieta sprawdzająca wiedzę chorego z tetraplegiką o własnym stanie zdrowia. Post Rehab 1995;4:93-101.
• Tasiemski T, Opara J. Modyfikacja ankiety sprawdzającej wiedzę osoby po urazie rdzenia kręgowego o własnym stanie zdrowia. Post Rehab 2002;1:69-81.
• Tasiemski T. Ocena znajomości stanu zdrowia osób po urazach rdzenia kręgowego wśród fizjoterapeutów wielkopolskich publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Fizjoterapia Polska 2012;4(4):305-12.
• May LA, Warren S. Measuring quality of life of persons with spinal cord injury: external and structural validity. Spinal Cord 2002;40(7):341.
• McGillivray CF, Hitzig SL, Craven BC, Tonack MI, Krassioukov AV. Evaluating knowledge of autonomic dysreflexia among individuals with spinal cord injury and their families. J Spinal Cord Med 2009;32(1):54-62.
• Schottler J, Vogel L, Chafetz R, Mulcahey MJ. Patient and caregiver knowledge of autonomic dysreflexia among youth with spinal cord injury. Spinal Cord 2012;47: 681-86.
• Schottler J, Vogel L, Chafetz RS, Mulcahey MJ. Patient and caregiver knowledge of severity of injury among youth with spinal cord injury. Spinal Cord 2010;48(1):34-8.
• Thiethe R, Giese R, Pouw M, Kaphengst C, Hosman A, Kienast B, et al. How does knowledge about spinal cord injury-related complications develop in subjects with spinal cord injury? A descriptive analysis in 214 patients. Spinal Cord 2011;49:43-8.
• Ware JJ, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992;30(6):473-83.
• Lee BB, Simpson JM, King MT, Haran MJ, Marial O. The SF-36 walk-wheel: a simple modification of the SF-36 physical domain improves its responsiveness for measuring health status change in spinal cord injury. Spinal Cord 2009;47(1):50-5.
• McHorney CA, Ware JE, Jr Rogers W, Raczek AE, Lu JF. The validity and relative precision of MOS short- and longform health status scales and Dartmouth COOP charts. Results from the Medical Outcomes Study. Med Care 1992;30:253-65.
• VanderZee KI, Sanderman R, Heyink J. A comparison of two multidimensional measures of health status: The Nottingham Health Profile and the RAND 36-Item Health Survey 1.0. Qual Life Res 1996;5:165-74.
• Forchheimer M, McAweeney M, Tate DG. Use of the SF-36 among persons with spinal cord injury. Am J Phys Med Rehabil 2004;83(5):390-5.
• Lin M, Hwang H, Chen C, Chiu W. Comparisons of the brief form of the World Health Organization Quality of Life and Short Form-36 for persons with spinal cord injuries. Am J Phys Med Rehabil 2007;86(2):104-13.
• Opara J, Gorecka-Rawlik G, Opieczonek T. Wiedza tetraplegika o własnym stanie zdrowia – badania ankietowe. Post Rehab 1998;2:76-80.
• Tasiemski T, Kost A. Ocena stanu znajomości własnego zdrowia u osób po urazach rdzenia kręgowego. Post Rehab 1998;4:57-67.
• Gélis A, Stéfan A, Colin D, Albert T, Gault D, Goossens D, et al. Therapeutic education in persons with spinal cord injury: A review of the literature. Ann Phys Rehabil Med 2011;54(3):189-210.