Bioaerozole w budynkach biurowych

• Authors: Małgorzata Gołofit-Szymczak , Rafał Górny

Title variants

EN

Bioaerosols in office buildings

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W związku z dynamicznym rozwojem budownictwa biurowego oraz związanym z nim znaczącym wzrostem liczby pracowników zatrudnionych w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy biurowej, czystość powietrza tego typu wnętrz ma istotne znaczenie dla zdrowia i samopoczucia ludzi w nich pracujących. Budynki są stale narażone na kolonizację przez mikroorganizmy. Źródłem zanieczyszczeń mikrobiologicznych pomieszczeń są pracownicy, elementy konstrukcyjne i wyposażenie budynków, instalacje wentylacyjne (klimatyzacyjne) oraz powietrze zewnętrzne. W środowisku wnętrz, czynniki biologiczne (np. wirusy, bakterie, grzyby, endotoksyny, glukany lub mikotoksyny), będąc transportowane drogą powietrzną mogą powodować wiele niekorzystnych skutków zdrowotnych u narażonych osób.

EN

Due to the dynamic development of office building industry and subsequent significant increase of the number of employees working in premises dedicated to office work, the indoor air quality is of a great importance for both the human health and well-being. The buildings are constantly exposed to microbial colonisation. Among the major sources of microbial contamination of premises are employees, construction materials, ventilation (air-conditioning) systems and outdoor air. Biological agents (i.e. viruses, bacteria, fungi, endotoxins, glucans or mycotoxins) which are transported in the air in to the indoor environment, can cause numerous adverse health outcomes in exposed individuals.

Keywords

PL

bakterie; bioaerozole; budynki biurowe; grzyby; wirusy

EN

viruses; bacteria; fungi; bioaerosols; office buildings

• Journal: Kosmos
• Year: 2017
• Volume: 66
• Issue: 3
• Pages: 491-502

Dates

published

2017

Contributors

author

Małgorzata Gołofit-Szymczak

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska
• Central Institute for Labour Protection - National Research Institute Czerniakowska 16, 00-701 Warsaw, Poland

author

Rafał Górny

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska
• Central Institute for Labour Protection - National Research Institute Czerniakowska 16, 00-701 Warsaw, Poland

References

• Augustyńska D., Pośniak M., 2014. Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy: Czynniki szkodliwe w środowisku pracy - Wartości dopuszczalne. CIOP-PIB, Warszawa.
• Baran E., 1998. Zarys mikologii lekarskiej. Volumed, Wrocław.
• Bogdan A., Charkowska A., 2008. Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne - kontrola stanu higienicznego (1). Bezpiecz. Pr. 7-8, 36-40.
• Bohlan R., Subratty A. H., 2002. Indoor biological contaminants and symptoms of sick building syndrome in office buildings in Mauritius. Int. J. Environ. Health Res. 12, 93-98.
• Bodin Danielsson C., Chungkham H. S., Wulff C., Westerlund H., 2014. Office design's impact on sick leave rates. Ergonomics 57,139-147.
• Bonetta S., Mosso S., Sampò S., Carraro E., 2010. Assessment of microbiological indoor air quality in an Italian office building equipped with an HVAC system. Environ. Monit. Assess. 161, 437-483.
• Bouillard L., Michel O., Dramaix M., Michel Devleeschouwer M., 2005. Bacterial contamination of indoor air, surfaces, and settled dust, and related dust endotoxin concentrations in healthy office buildings. Ann. Agric. Environ. Med. 12, 187-192.
• Brickus L. S. R., Siqueira L. F. G., Aquino Neto F. R., Cardoso J. N., 1998. Occurrence of airborne bacteria and fungi in bayside offices in Rio de Janeiro, Brazil. Indoor Built Environ. 7, 270-275.
• Buczyńska A., Cyprowski M., Piotrowska M., Szadkowska-Stańczyk I., 2007. Grzyby pleśniowe w powietrzu pomieszczeń biurowych - wyniki interwencji środowiskowej. Med. Pracy 58, 521-525.
• Burrell R., 1990. Immunomodulation by bacterial endotoxin. Crit. Rev. Bacteriol. 17, 189-208.
• Carducci A., Verani M., Battistini R., 2010. Legionella in industrial cooling towers: monitoring and control strategies. Lett. Appl. Microbiol. 50, 24-29.
• Chao H. J., Schwartz J., Milton D. K., Burge H. A., 2002. Populations and determinants of airborne fungi in large office buildings. Environ. Health Perspect. 110, 777-782.
• Charkowska A., 2003. Zanieczyszczenia w instalacjach klimatyzacyjnych i metody ich usuwania. IPPU MASTA, Gdańsk.
• Charkowska A., Bogdan A., 2008. Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne - metody czyszczenia i dezynfekcji (2). Bezpiecz. Pr. 10, 16-17.
• Charkowska A., Mijakowski M., Sowa J., 2005. Wilgoć, pleśnie i grzyby w budynkach. Wyd. Verlag-Dashofer, Warszawa.
• Chen Q., Hildemann L. M., 2009. The effects of human activities on exposure to particulate matter and bioaerosols in residential homes. Environ. Sci. Technol. 43, 4641-4646.
• Crook B., Burton N. C., 2010. Indoor moulds, sick building syndrome and building related illness. Fungal Biol. Rev. 24, 106-113.
• Douwes J., Thorne P., Pearce N., Heederik D., 2003. Bioaerosol health effects and exposure assessment: progress and prospects. Ann. Occup. Hyg. 47, 187-200.
• Dutkiewicz J., 1997. Bacteria and fungi in organic dust as potential health hazard. Ann. Agric. Environ. Med. 4, 11-16.
• Dutkiewicz J., Górny R. L., 2002. Biologiczne czynniki szkodliwe dla zdrowia - klasyfikacja i kryteria oceny narażenia. Med. Pracy 53, 29-39.
• Dutkiewicz J., Jabłoński L., 1989. Biologiczne szkodliwości zawodowe. PZWL, Warszawa.
• Evaldson G. R., Malmborg A. S., Nord C. E., 1989. Premature rupture of the membranes and ascending infection. Int. J. Gynecol. Obstet. 89, 793-801.
• Fiegel J., Clarke R., Edwards D. A., 2006. Airborne infectious disease and the suppression of pulmonary bioaerosols. Drug Discov. Today 11, 51-57.
• Fischer G., Dott W., 2003. Relevance of airborne fungi and their secondary metabolites for environmental, occupational and indoor hygiene. Arch. Microbiol. 179, 750-782.
• Flannigan B., Miller J. D., 1994. Health implications of fungi in indoor environments - an overview. [W:] Health implications of fungi in indoor environments. Samson R. A., Flannigan M. E., Verhoeff A. P., Adan O. C. G., Hoekstra E. S. (red.). Elsevier, Amsterdam.
• Giulio M., Grande R., Campli E., Bartolomeo S., Cellini L., 2010. Indoor air quality in university environments. Environ. Monit. Assess. 170, 509-517.
• Gis (Główna Inspekcja Sanitarna), 2015. Stan sanitarny kraju w roku 2015. http://gis.gov.pl/images/gis_stan_2015_internet_jb.pdf
• Gołofit-Szymczak M., Górny R. L., 2010. Bacterial and fungal aerosols in air-conditioned office buildings in Warsaw, Poland - the winter season. JOSE 16, 465-476.
• Gots R.E., Layton N.J., Pirages S. W., 2003. Indoor health: background levels of fungi. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 64, 427-438.
• Górny R. L., 2004a. Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych. PiMOŚP 3, 17-39.
• Górny R. L., 2004b. Cząstki grzybów i bakterii jako składniki aerozolu pomieszczeń: właściwości, mechanizmy emisji, detekcja. Wyd. Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec.
• Górny R. L., 2010. Aerozole biologiczne - rola normatywów higienicznych w ochronie środowiska i zdrowia. Med. Środ. 13, 41-51.
• Górny R. L., Cyprowski M., Ławniczek-Wałczyk A., Gołofit-Szymczak M., Zapór L., 2011. Biohazards in the indoor environment - a role for threshold limit values in exposure assessment. [W:] Management of indoor air quality. Dudzińska M. R. (red.). Taylor & Francis Group, London, 1-20.
• Górny R. L., Dutkiewicz J., 2002. Bacterial and fungal aerosols in indoor environment in Central and Eastern European. Ann. Agric. Environ. Med. 9, 17-23.
• Gutarowska B., 2002. Przegląd metod oceny zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza. [W:] Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce 2001. Wyd. Instytut Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 93-102.
• Gutarowska B., 2013. Niszczenie materiałów technicznych przez drobnoustroje. LAB Laboratoria Aparatura Badania 18, 10-14.
• Gutarowska B., Piotrowska M., 2007. Methods of mycological analysis in buildings. Build. Environ. 42, 1843-1850.
• Gwo-Hwa W., Chih-Shan L., 1999. Indoor endotoxin and glucan in association with airway inflammation and systemic symptoms. Arch. Environ. Health 54, 172.
• Helbling A., Reimers A., 2003. Immunotherapy in fungal allergy. Curr. Allergy Asthma Rep. 3, 447-453.
• Herbarth O., Schlink U., Müller A., Richter M., 2003. Spatiotemporal distribution of airborne mould spores in apartments. Mycol. Res. 107, 1361-1371.
• Holme J., Hägerhed-Endgman, Mattsson J., Sundel C., Bornehag G., 2010. Culturable mold in indoor air and its association with moisture-related problems and asthma and allergy among Swedish children. Indoor Air 20, 329-340.
• Holt J.G., Krieg N. R., Sneath P. H. A., Stanley J. T., Williams S. T., 1994. Bergey's manual of determinative bacteriology. Williams and Wilkins, Baltimore.
• Horner W.E., Helbling A., Salvaggio J. E., Lehrer S. B., 1995. Fungal allergens. Clin. Microbiol. Rev. 8, 161-179.
• Iom (Institute of Medicine), 2004. Damp indoor spaces and health. The National Academies Press, Washington, DC.
• Jankowska E., Pośniak M., 2007. Zespół chorego budynku, ocean parametrów srodowiska pracy. CIOP-PIB, Warszawa.
• Jones R., Recer G. M., Hwang S. A., Lin S., 2011. Association between indoor mold and asthma among children in Buffalo, New York. Indoor Air 21, 156-164.
• Joshi S. M., 2008. The sick building syndrome. Indian J. Occup. Environ. Med. 12, 61-64.
• Kalogerakis N., Paschali D., Lekaditis V., Pantidou A., Eleftheriadis K., Lazaridis M., 2005. Indoor air quality - bioaerosol measurements in domestic and office premises. J. Aerosol. Sci. 36, 751-761.
• Khan A. A. H., Karuppayil S. M., Manoharachary C., Kunwar I. K., Waghray S., 2009. Isolation, identification and testing for allegenicity of fungi from air-conditioned indoor environments. Aerobiologia 25, 119-123.
• Kramer A., Schwebke I., Kampf G., 2006. How long do nosocomial pathogens persist on inanimate surfaces? BMC Infect. Dis. 6, 130-138.
• Kulkarni P., Baron P.A., Willeke K., 2011. Aerosol measurement: principles, techniques, and applications. John Wiley and Sons, Inc., New York.
• Kummer V., Thiel W.R., 2008. Bioaerosols - sources and control measures. Int. J. Hyg. Environ. Health 211, 299-307.
• Kunicki-Goldfinger W. J. H., 1998. Życie bakterii. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Kurup V. P., Banerjee B., 2000. Fungal allergens and peptide epitopes. Peptides 21, 589-599.
• Kurup V. P., Shen H-D., Vijay H., 2002. Immunobiology of fungal allergens. Int. Arch. Allergy Immunol. 129, 181-188.
• La Rosa G., Fratini M., Della Libera S., Iaconelli M., Muscillo M., 2013. Viral infections acquired indoors through airborne, droplet or contact transmission. Ann. Ist Super Sanità 49, 124-132.
• Lacey J., Dutkiewicz J., 1994. Bioaerosols and occupational lung disease. J. Aerosol. Sci. 25, 1371-1404.
• Li A., Liu Z., Zhu X., Ying Liu Y., Wang Q, 2010. The effect of air-conditioning parameters and deposition dust on microbial growth in supply air ducts. Energy Build. 42, 449-454.
• Li C. S., Hsu C. W., Tai M. L., 1997. Indoor pollution and sick building symptoms among workers in day-care centers. Arch. Environ. Health 52, 200-207.
• Lowen A. C., Mubareka S., Tumpey T. M., García-Sastre A., Palese P., 2006. The guinea pig as a transmission model for human influenza viruses. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 103, 9988-9992.
• Ławniczek-Wałczyk A., Górny R. L., 2010. Endotoxins and β-glucans as markers of microbiological contamination - characteristics, detection and environmental exposure. Ann. Agric. Environ. Med. 17, 193-208.
• Macher J., 1999. Bioaerosols: assessment and control. American Conference of Governmental Industrial Hygienists, Cincinnati.
• Midtgaard U., Poulsen O. M., 1997. Waste collection and recycling - bioaerosol exposure and health problems. Ann. Agric. Environ. Med. 4, 1-176.
• Mui K. W., Chan W. Y., Wong L. T., Hui P. S., 2007. Fungi - and indoor air quality assesment parameter for air - conditioned offices. Build. Serv. Eng. Res. Technol. 28, 265-274.
• Noris F., Siegel J. A., Kinney K. A., 2011. Evaluation of HVAC filters as a sampling mechanism for indoor microbial communities. Atmos. Environ. 45, 338-346.
• Obtułowicz K., 2001. Alergologia praktyczna. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Ochmański W., Barabasz W., 2000. Mikrobiologiczne zagrożenia budynków i pomieszczeń mieszkalnych oraz ich wpływ na zdrowie (syndrom chorego budynku). Przegl. Lek. 57, 419-423.
• Owen M. K., Ensor D. S., Sparks L. E., 1992. Airborne particles size and sources found in indoor air. Atmos. Environ. 12, 2149-2162.
• Pasanen A-L., Kasanen J. P., 2000. Fungal growth and survival in building materials under fluctuating moisture and temperature conditions. Int. Biodeterior. Biodegrad. 46, 117-127.
• Pasanen A-L., Yli-Pietilä K., Pasanen P., Kalliokoski P., Tarhanen J., 1999. Ergosterol content in various fungal species and biocontaminated building materials. Appl. Environ. Microbiol. 65, 138-142.
• Pessi A. M., Suonketo J., Pentii M., Kurkilahti M., Peltola K., Rantio-Lehtimaki A., 2002. Microbial growth inside insulated external walls as an indoor air biocontamination source. Appl. Environ. Microbiol .68, 963-967.
• Prussin II A. J., Garcia E. B., Marr L.C., 2015. Total virus and bacteria concentrations in indoor and outdoor air. Environ. Sci. Technol. Lett. 2, 84-88.
• Qian J., Hospodsky D., Yamamoto N., Nazaroff W. W., Peccia J., 2012. Size-resolved emission rates of airborne bacteria and fungi in an occupied classroom. Indoor Air 22, 339-351.
• Reponen T., Willeke K., Ulevicius V., Reponen A., Grinshpun S. A., 1996. Effect of relative humidity on the aerodynamic diameter and respiratory deposition of fungal spores. Atmos. Environ. 23, 3967-3974.
• Rylander R., Peterson Y., 1994. Causative agents for organic dust related disease. Am. J. Ind. Med. 25, 1-146.
• Schlegel H. G., 2005. Mikrobiologia ogólna. PWN, Warszawa.
• Seńczuk W., 2005. Toksykologia współczesna. PZWL, Warszawa.
• Spengler J. D., Wilson R., 1996. Emission, dispersion and concentration of particles. [W:] Particles in our air: concentrations and health effects. Wilson R., Spengler J. D. (red.). Harvard University Press, 41-62.
• Straus D. C., 2009. Molds, mycotoxins, and sick building syndrome. Toxicol. Ind. Health 25, 617-635.
• Straus D. C., Cooley J. D., Wong W. C., Jumper C., 2003. Studies on role of fungi in sick building syndrome. Arch. Environ. Health 58, 475-478.
• Stryjakowska-Sekulska M., Piotraszewska-Pająk A., Szyszka A., Nowicki M., Filipiak M., 2007. Microbiological quality of indoor air in university rooms. Pol. J. Environ. Stud. 16, 623-632.
• Stypułkowska-Misiurewicz H., Pancer K., 2002. Legioneloza - nowe zagrożenie w Polsce. Przegl. Epidemiol. 56, 567-576.
• Sykes P., Jones K., Wildsmith J. D., 2007. Managing the potential public health risks from bioaerosol liberation at commercial composting sites in the UK: An analysis of the evidence base. Resour. Conserv. Recyc. 52, 410-424.
• Tang J. W., 2009. The effect of environmental parameters on the survival of airborne infectious agents. J. R. Soc. Interface 6, 737-746.
• Tseng C. H., Wang H. C., Xiao N. Y., Chang Y. M., 2011. Examining the feasibility of prediction models by monitoring data and management data for bioaerosols inside office buildings. Build. Environ. 46, 2578-2589.
• Who, 2009. Guidelines for indoor air quality: Dampness and mould. World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen.
• Wlazło A., Górny R. L., Złotkowska R., Ławniczek A., Łudzeń-Izbińska B., Harkawy A., Anczyk E., 2008. Narażenie pracowników na wybrane szkodliwe czynniki biologiczne w bibliotekach województwa śląskiego. Med. Pracy 59, 159-170.
• Zus, 2014. Absencja chorobowa w 2014. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych, Warszawa.