Emisja zanieczyszczeń z sektora transportu lotniczego i jej wpływ na zdrowie człowieka

• Authors: Michał Kamiński , Wojciech Pospolita , Maciej Cholewiński , Agnieszka Łagocka

Title variants

EN

Pollutants emission from aircraft engines and its impact on human health

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Szybki rozwój lotniczego transportu pasażerskiego oraz towarowego, jaki dokonał się w ostatnich 50 latach, nie pozostał bez wpływu na środowisko naturalne. Prowadzone w tym zakresie badania wykazały negatywne oddziaływanie, które można rozpatrywać zarówno w skali lokalnej, tj. w bliskim sąsiedztwie lotnisk, jak i w skali globalnej z uwzględnieniem wywołanych zmian klimatycznych i zanieczyszczenia powietrza. W artykule przedstawiono stan wiedzy na temat skutków oddziaływania transportu lotniczego na zdrowie ludzi.

EN

The rapid development of passengers and cargo air transport, that took place over the last 50 years, had a considerable impact on the environment. Surveys and research conducted in recent years identified several negative effects closely linked to air transport activities, both in local (noise in the proximity of the airports) and global scale (including climate changes and the emissions of the different air pollutants). In the article the impact of the airports and aircrafts on the human health are summarized and discussed.

Keywords

EN

efekt cieplarniany; silniki lotnicze; transport lotniczy; zanieczyszczenie

• Journal: Kosmos
• Year: 2016
• Volume: 65
• Issue: 4
• Pages: 487-493

Dates

published

2016

Contributors

author

Michał Kamiński

• Zakład Niskoemisyjnych Źródeł Energii i Gospodarki Odpadami, Instytut Inżynierii Rolniczej, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, C. K. Norwida 25, 50-375 Wrocław, Polska
• The Department of a Low Emission Energy Sources and Waste Management, The Institute of Agricultural Engineering, The Faculty of Life Sciences and Technology, Wrocław University of Environmental and Life Sciences, C. K. Norwida 25, 50-375 Wrocław, Poland

author

Wojciech Pospolita

• Zakład Mechaniki i Systemów Energetycznych, Wydział Mechaniczno-Energetyczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Polska
• The Department of Mechanical Engineering and Power Systems, The Faculty of Mechanical and Power Engineering, Wrocław University of Science and Technology, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Poland

author

Maciej Cholewiński

• Katedra Technologii Energetycznych, Turbin i Modelowania Procesów Cieplno-Przepływowych, Wydział Mechaniczno-Energetyczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Polska
• The Chair of Energy Technologies, Turbines and Modelling of Thermal and Fluid Flow Processes, The Faculty of Mechanical and Power Engineering, Wrocław University of Science and Technology, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Poland

author

Agnieszka Łagocka

• Katedra Kształtowania Agroekosystemów i Terenów Zieleni, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, C. K. Norwida 25, 50-375 Wrocław, Polska
• Department of Agroecosystems and Green Areas Management, The Institute of Agricultural Engineering, The Faculty of Life Sciences and Technology, Wrocław University of Environmental and Life Sciences, C. K. Norwida 25, 50-375 Wrocław, Poland

References

• Aci, 2013. World airport traffic report. Media release Airports Council International. Montreal.
• Amato F., Moreno T., Pandolfi M., Querol X., Alastuey A., Delgado, A., Pedrero M., Cots N., 2010. Concentrations, sources and geochemistry of airborne particulate matter at a major European airport. J. Environ. Monit. 12, 854-862.
• Anderson B. E., Branham H.-S., Hudgins C. H., Plant J. V., Ballenthin J. O., Miller T. M., Viggian A. A., Blake D. R., Boudries H., Canagaratna M., Miake-Lye R. C., Onasch T., Wormhoudt J., Worsnop D., Brunke K. E., Culler S., Penko P., Sanders T., Han H.-S., Lee P., Pui D. Y. H., Thornhill K. L., Winstead E. L., 2005. Experiment to characterize aircraft volatile aerosol and trace-species emissions (EXCAVATE). NASA/TM-2005-213783. National Aeronautics and Space Administration, Hampton, VA.
• Baa, 2006. Gatwick 2010 baseline emission inventory. British Airports Authority.
• Balicki W., Chachurski R., Głowacki P., Godzimirski J., Kozakiewicz A., Pągowski Z., Szczeciński J., Szczeciński S., 2009. Lotnicze zespoły napędowe. Część 1. WAT, Warszawa.
• Barret S. R. H., Britter R. E. WAitz A. I., 2010. Aviation and climate Global mortality attributable to aircraft cruise emissions. Environ. Sci. Technol. 44, 7736-7742.
• Donald D., 2004. Wielka encyklopedia samolotów. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.
• Gierasimiuk P., Motylewicz M., 2014. Hałas w otoczeniu dróg i ulic - problemy oceny i działania ochronne. [W:] Inżynieria Środowiska - Młodym Okiem, t. VII: Uwarunkowania sanitarno - inżynieryjne. Skoczko I., Piekutin J., Zarzecka A. (red.). Politechnika Białostocka, PZIiTS, Białystok, 59-93.
• Harrison M. R., Masiol M., Vardoulakis S., 2015. Civil aviation, air pollution and human health. Environm. Res. Lett. 10, 14-20.
• Icao, 2011. Airport Air Quality Manual. International Civil Aviation Organization, Montreal.
• Icao, 2013. Annual Report of the Council 2012 International Civil Aviation Organization. Montreal.
• Jarosiński J., 1996. Techniki czystego spalania. Wyd. Nauk.-Techn. Warszawa.
• Jeż M., 2008. Silniki spalinowe: zasady działania i zastosowanie. Wyd. Nauk. Inst. Lotn. Warszawa.
• Jeż M., 2009. Transport lotniczy a zrównoważony rozwój. Wyd. Nauk. Inst. Lotn. Warszawa.
• Jeż M., 2010. Ekologiczne problemy portu lotniczego. Prace Inst. Lotn. 206, 59-71.
• Kawalec K., Balicki W., Chachurski R., Głowacki P., Godzimski J., Kozakiewicz A., Pągowski Z., Rowiński A., Szczeciński J., Szczeciński S., 2010. Lotnicze silniki turbinowe: konstrukcja - eksploatacja - diagnostyka. Część 1. Wyd. Nauk. Inst. Lotn., Warszawa.
• Kim B. Y., Fleming G. G., Lee J. J., Waitz I. A., Clarke J.-P., Balasubramanian S., Malwitz A., Klima K., Locke M., Holsclaw C. A., Maurice L. Q., Gupta M. L., 2007. System for assessing Aviation's Global Emissions (SAGE). Part 1: model description and inventory results. Transp. Res. D 12, 325-346.
• Kordylewski W., 2008. Spalanie i paliwa. Oficyna Wyd. Polit. Wroc., Wrocław.
• Łapucha R., 2004. Komory spalania silników turbinowo-odrzutowych: procesy, obliczenia, badania. Wyd. Nauk. Inst. Lotn. Warszawa.
• Majoch A., 2012. Modelowanie zmian charakterystyki eksploatacyjnej paliw lotniczych podczas długotrwałego magazynowania. Prace Nauk. Inst. Nafty i Gazu 186, 2353-2718.
• Masiol M. R., Harrison M., 2014. Aircraft engine exhaust emissions and other airport-related contributions to ambient air pollution: A review. Atm. Environ. 95, 409-455.
• Mazaheri M., Johnson G. R., Morawska L., 2011. An inventory of particle and gaseous emissions from large aircraft thrust engine operations at an airport. Atm. Environ. 45, 3500-3507.
• Morris K., 2006. An estimation of the tyre material erosion from measurements of aircraft. [W:] British Airways Environmental Affairs, British Airways Technical Documents Relating to the Aircraft Operations Supporting the Project for the Sustainable Development of Heathrow, Document 7, EJT/KMM/1131/14.18. British Airways, London.
• Nambisan S., Kajkowski J., Menon R., 2007. A preliminary survey of ground service equipment running times and its implications for air quality estimates at airports. [W]: The 2020 Vision of Air Transportation. Nambisan S. (red.). Am. Soc. Civil Eng., San Francisco, CA, 144-152.
• Pawlas K., 2015. Hałas jako czynnik zanieczyszczający środowisko - aspekty medyczne. Med. Środow. 18/4, 49-56.
• Schäfer W. A., Waitz A. I., 2014. Air transportation and environment. Transp. Policy 34, 1-4.
• Solbu K., Daae H.L., Thorud S., Ellingsen D. G., Lundanes E., Molander P., 2010. Exposure to airborne organophosphates originating from hydraulic and turbine oils among aviation technicians and loaders. J. Environ. Monit. 12, 2259-2268.
• Stettler M. E. J., Eastham S., Barrett S. R. H., 2011. Air quality and public health impacts of UK airports. Part I: emissions. Atm. Environ. 45, 5415-5424.
• Stevenson D. S., Doherty R. M., Sanderson M. G., Collins W. J., Johnson C. E., Derwent R. G., 2004. Radiative forcing from aircraft NOx emissions: mechanism and seasonal dependence. J. Geophys Res. 109, D17307.
• Wahner A., Geller M. A., Arnold F., Brune W. H., Cariolle D. A., Douglass A. R., Johnson C., Lister D. H., Pyle J. A., Ramaroson R., Rind D., Rohrer F., Schumann U., Thompson A. M., 1995. Subsonic and supersonic aircraft emissions. [W]: Scientific Assessment of Ozone Depletion. Global Ozone Research and Monitoring Project e Report No. 37. Chapter 11.WMO, UNEP, NOAA, NASA, Geneva.
• Who, 2006. Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide. Global update 2005. Summary of risk assessment. World Health Organization http://www.who.int/en.
• Witkowski R., 2003. Wprowadzenie do wiedzy o śmigłowcach. Wyd. Nauk. Inst. Lotn. Warszawa.
• Wolfe J. P., Steve H. L. Y., Gideon L., Ashok A., Berret S. R. H., Waitz A. I., 2014. Near-airport distribution of the environmental costs of aviation. Transp. Policy 34, 102-108.