Entomofauna miejska - charakterystyka, ekologia i ochrona

• Authors: Robert Sobczyk
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Obecnie w miastach mieszka większość populacji ludzkiej. Dlatego ochrona owadów na terenach zurbanizowanych staje się zagadnieniem priorytetowym. Owady należą do najważniejszych grup organizmów występujących w miastach. Spadek ich liczebności i bogactwa gatunkowego może być bardzo groźny dla tego ekosystemu. Główną przyczyną spadku bioróżnorodności entomofauny są zmiany klimatu spowodowane przekształceniem terenu. Przykładem może być niszczenie naturalnie występującej roślinności oraz uszczelnianie powierzchni. Przez to zaburzony jest cykl wody, co skutkuje tym, że klimat w miastach jest cieplejszy oraz bardziej suchy. Dzięki temu w miastach powstają zupełnie nowe nisze ekologiczne możliwe do zasiedlenia przez owady, choć wiele gatunków występujących tam naturalnie ginie. Budynki mieszkalne, magazyny czy tereny zielone są przykładami siedlisk, w których owady mogą występować. Naturalne obszary pokryte roślinnością są niezwykle ważne dla zachowania różnorodności entomofauny, dlatego też są one często chronione w postaci rezerwatów przyrody czy użytków ekologicznych. Aby wspomóc migrację owadów z terenów przyległych tworzy się tzw. zielone korytarze. Jednak takie zabiegi nie są wystarczające. Potrzebna jest także regulacja stosunków wodnych. Dlatego też tworzone są tzw. zielone dachy oraz prowadzone akcje rozszczelnienie powierzchni. Potrzebne są jednak bardziej zintegrowane i kompleksowe działania by móc skutecznie chronić entomofaunę miejską.

EN

Majority of the human population lives in the cities. At the same time insects are the most important group of organism living in the urban ecosystems. This is the main reason of the urgent need to protect those invertebrates. Decreasing abundance, species richness and biodiversity of insects in urban areas can be very dangerous for this ecosystem. Those patterns are due mostly to microclimatic changes and large transformations of the natural vegetation and soil. Modifications of the hydrological cycle are among the most important factors of this situation. They result in warmer and more dry climate conditions. On the other hand, those changes may also result in a higher number of available ecological niches. However, at the same time most of the species would not be able to survive in the city. Houses, storehouses, or lawns and parks are examples of typical urban habitats. Natural areas covered by vegetation are very important for saving biodiversity of entomofauna, therefore green zones should be protected as nature reserves or ecological sites. If we want to control migration of insects from suburbian regions into the cities, it is necessary to create a special ecological corridors (system of greenways). Successful protection of urban ecosystem must also include regulation of water cycling, establishment of green roofs or creation of larger surfaces of permeable street pavements. More integrated and complex efforts are needed for effective protection of urban entomofauna.

• Journal: Kosmos
• Year: 2015
• Volume: 64
• Issue: 1
• Pages: 71-81

Dates

published

2015

Contributors

author

Robert Sobczyk

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii, Banacha 12/16, 90-237 Łódź, Polska

References

• Alberti M., 2008. Advances in urban ecology. Integrating humans and ecological processes in urban ecosystem. Springer, New York.
• Angold P. G., Sadler J. P., Hill M. O., Pullin A., Rushton S., Austin K., Small E., Wood B., Wadsworth R., Sanderson R., Thompson K., 2006. Biodiversity in urban habitat patches. Sci. Total Environ. 360, 196-204.
• Ashworth J. R., 1993. The biology of Ephestia elutella. J. Stored Prod. Res. 29, 199-205.
• Banaszak J., 1998. Z badań nad fauną i ekologią miast [W:] Fauna miast. Barczak T., Indykiewicz P. (red.). Wydawnictwo Uczelniane ATR, 21-45.
• Chudzicka E., 1998. Zasiedlanie środowiska miejskiego przez owady na przykładzie Warszawy [W:] Fauna miast. Barczak T., Indykiewicz P. (red.). Wydawnictwo Uczelniane ATR, 47-55.
• Clark P. J., Reed J. M., Chew F. S., 2007. Effects of urbanization on butterfly species richness, guild structure, and rarity. Urban Ecosyst. 10, 321-337.
• Giuliano W. M., Accamando A. K., McAdams E. J., 2004. Lepidoptera - habitat relationships in urban parks. Urban Ecosyst. 7, 361-370.
• Flannery J. A., Smith K. M., 2011. Enviromental protection agency region 8 headquarters. [W:] Eco-Urban design. Flannery J. A., Smith K. M. (red.). Springer, 10-18.
• Henning E. I., Ghazoul J., 2011a. Plant - pollinator interactions within the urban environment. Perspectives in plant ecology. Evol. Systemat. 13, 137-150.
• Henning E. I., Ghazoul J., 2011b. Pollinating animals in the urban environment. Urban Ecosyst. 15, 149-166.
• Hunt W. F., Szpir L. L., 2006. Urban Waterways: permeable pavements, green roofs, and cisterns. stormwater treatment practices for low-impact development. North Carolina Cooperat. Extens. Service, 1-7.
• Imai C., 2004. Ecological approaches for improvement of biological diversity in Osaka City, central Japan. Osaka Technol. 44, 13-22.
• Jaganmohan M., Veilshery L. S., Nagendra H., 2013. Patterns of insects abundance and distribution in gardens in Bangalore, India. Diversity 5, 767-778.
• Kerans C. A, Oliveras D. M., 2009. Enviromental factors affecting bee diversity in urban and remote grassland plots in Boulder, Colorado. J. Insects Conservat. 13, 655-665.
• Kurowski J. K., Witosławski P., 2009. Zielone skarby Łodzi - relikty naturalnej przyrody miasta. Wydawnictwo Studio Kolorów, Łódź.
• Luniak M., 1998., Synurbizacja - dostosowanie się zwierząt do urbanizacji. [W:] Fauna miast. Barczak T., Indykiewicz P. (red.). Wydawnictwo Uczelniane ATR, Bydgoszcz, 13-19.
• Matteson K. C., Langalletto G. A., 2010. Determinates of inner city butterfly and bee species richness. Urban Ecosyst, 13, 333-347.
• Mulieri P. R., Pattitucci L. D., Schnack J. A., Mariluis J. C., 2010. Diversity and seasonal dynamics of an assemblage of sarcophagid Diptera in a gradient of urbanization. J. Insects Sci. 11, 1-15.
• Nelson G. S, Nelson S. M., 2001. Bird and butterfly communities associated with two types of urban riparian areas. Urban Ecosyst. 5, 95-108.
• Nowacki J., 2000. Konieczność ochrony owadów jako niezbędny element ochrony przyrody. Wiad. Entomol. 18, 7-14.
• Pabis K., 2010. Rzadkie i ciekawe gatunki motyli spotykane na miejskich terenach zielonych w Łodzi. Wszechświat 111, 204-206.
• Pawłowski J., Witkowski Z. J., 2000. Formy ochrony owadów w Polsce w świetle doświadczeń innych krajów i zaleceń Unii Europejskiej. Wiad. Entomol. 18, 15-26.
• Perocari S., Paggi S., Paggi J. C., 2006. Assesment of the urbanization effect on a lake by zooplankton. Water Resour. 33, 6, 677-685.
• Radwan S., Płaska W., Mieczan T., 2004. Różnorodność biologiczna środowiski wodnych i podmokłych na obszarach wiejskich. Woda środowisko obszary wiejskie 4, 277-294.
• Raupp M. J., Shrewsbury P. M., Herms D. A., 2010. Ecology of herbivorous arthropods in urban landscapes. Ann. Rev. Entomol. 55, 19-38.
• Rynarzewski T., Jędraszyk M., 2000. Podstawy prawne ochrony owadów w Polsce - przegląd źródeł. Wiad. Entomol. 18, 27-43.
• Smith R. M, Warren P. H., Thompson K., Gaston K. J., 2006. Urban domestic gardens (VI): environmental correlates of invertebrate species richness. Biodivers. Conserv. 15, 2415-2438.
• Snep R. P. H., Opdam P. F. M., Baveco J. M., Wallis De Vries M. F., Timmermans W., Kwak R. G. M., Kuypers V., 2006. How peri-urban areas can strengthen animal populations within cities: A modeling approach. Biol. Conserv. 127, 345-355.
• Trojan P., 2000. Wyznaczanie gatunków owadów zagrożonych wyginięciem. Wiad. Entomol. 18, 221-232.
• Trojan P., Winiarska G., 2001. Miasto jako archipelag wysp śródlądowych [W:] Bioróżnorodność i ekologia populacji zwierzęcych w środowiskach zurbanizowanych. Indykiewicz P., Barczak T., Kaczorowski G. (red.). Bydgoszcz, Wydawnictwo NICE, 10-16.
• Vermoden K, Leuven R., van der Velde G., van Katwijk M. M., Roelofs J. G. M., Hendriks A. J., 2009. Urban drainage systems: An undervalued habitat for aquatic macroinvertebrates. Biol. Conserv. 142, 1105-1115.
• Winiarska G. 2000. Owady w mieście - wybrane zagadnienia dotyczące zagrożenia i ochrony entomofauny w ekosystemie miejskim. Wiad. Entomol. 18, 121-128.