oświetlenie miejskie w kontekście zanieczyszczenia światłem

• Authors: Marek Cyunel , Anna Czaplicka , Jadwiga Stochel-Cyunel

Title variants

EN

Urban lighting in the context of light pollution

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Metody oświetlenia obszarów zurbanizowanych mają znaczny wpływ na poziom zanieczyszczenia światłem. Natężenie i kierunek oświetlenia poszczególnych elementów struktury miejskiej zależne są od funkcji, formy oraz prestiżu obiektu. Niewłaściwe oświetlenie, niedostosowane do sposobu użytkowania obiektów powoduje znaczne straty w aspekcie zarówno ekonomicznym, społecznym jak i środowiskowym.
Zanieczyszczenie światłem, poprzez zjawiska rozpraszania i odbicia, rozciąga się daleko poza obszary miejskie wywołując zaburzenie dobowych cykli światła i ciemności. Organizmy roślinne i zwierzęce silnie reagują na te bodźce. Poziom oświetlenia otoczenia reguluje ich metabolizm, wzrost i behawior. W efekcie dochodzi do zaburzeń funkcjonowania ekosystemów.
Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na wpływ zanieczyszczenia światłem na organizmy żywe oraz przedstawienie, w jaki sposób należy oświetlać obiekty miejskie, aby minimalizować ich negatywne oddziaływanie na środowisko.

EN

The methods of illumination of urban areas have a significant influence on the level of light pollution. Function, form and prestige of the urban structure elements determine the direction and intensity of their lighting. Unsuitable lighting, inadequate to the way of the objects usage, causes considerable losses in economic, social and environmental aspects.
Due to the phenomena of light scattering and reflection light pollution is spreading far beyond urban areas leading to disruption of circadian cycles of light and darkness. Plant and animal organisms are highly sensitive to these stimuli. Ambient lighting level regulates their metabolism, growth and behavior. As a result, it comes to disturbances in ecosystems.
The purpose of this paper is to stress the impact of light pollution on living organisms and to show how to illuminate city facilities to minimize its negative environmental effects.

Keywords

PL

zanieczyszczenie światłem; projektowanie oświetlenia; oświetlenie obiektów

• Journal: Kosmos
• Year: 2015
• Volume: 64
• Issue: 4
• Pages: 537-544

Dates

published

2015

Contributors

author

Marek Cyunel

• Wydział Architektury, Politechnika Krakowska, Warszawska 24, 31-155 Kraków, Polska

author

Anna Czaplicka

• Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Krakowska, Warszawska 24, 31-155 Kraków, Polska

author

Jadwiga Stochel-Cyunel

• JSC DESIGN, Malawskiego 26, 31-471 Kraków, Polska

References

• Bell P. A., Greene Th. C., Fischer J. D., Baum A., 2004. Psychologia środowiskowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
• Canter D., 1977. The Psyhology of Place. The Architectural Press, London.
• Cinzano P., Falchi F., Elvidge C. D., 2001. The first world atlas of the artificial night sky brightness. Mon. Not. R Astron. Soc. 328, 689-707.
• Czaplicka-Kotas A., Lodowska J., 2014. Biomonitoring of surface water by synchronous culture of Chlorella vulgaris algae. Environ. Protect. Engin. 40, 29-40.
• Fila K., Furman M., Gintowt J., 2004. Ilumination of architecture. The problem of light pollution. Technical Transaction, Z-B/5-2014. Cracow University of Technology.
• Gliwicz Z. M., 1986. A lunar cycle in zooplankton. Ecology 67, 883-897.
• Gliwicz Z. M., 1999. Predictability of seasonal and diel events in tropical and temperate lakes and reservoirs. [W:] Theoretical reservoir ecology and its applications. Tundisi J. G., Straskraba M. (red.). International Institute of Ecology, São Carlos.
• Galler I. A. R., 1987. Applied ergonomics hahdook. Butterworths, London.
• Gibson J. J., 1977. The theory of affordances. Perceiving, Acting, and Knowing: Toward an Ecological Psychology. Lawrence Erlbaum, Hillsdale, NJ.
• Gotthard K., 2000. Increased risk of predation as a cost of high growth rate: an experimental test in a butterfly. J. Anim. Ecol. 69, 896-902.
• Kaleta T., 2007. Wpływ niektórych antropogenicznych zmian środowiskowych na zachowanie się zwierząt. Życie Weterynaryjne 85, 375-379.
• Kyba C. C. M., Ruhtz T., Fischer J., Hölker F., 2011. Cloud coverage acts as an amplifier for ecological light pollution in urban ecosystems. PLoS ONE 6, e17307. doi:10.1371/journal.pone.0017307.
• Longcore T., Rich C., 2004. Ecological light pollution. Front. Ecol. Environ. 2, 191-198.
• Lynch K., 1960. The image of the city. MA, M.I.T. Press, Cambridge.
• Montoya M., 2011. Green Building Fundamentals. A Practical Guide to Understanding and Applying Fundamental Sustainable Construction Practices and the LEED System. Pearson Education, Inc.
• More M. V., Pierce S. M., Walsh H. M., Kvalvik S. K., Lim J. D., 2000. Urban light pollution alters the diel vertical migration of Daphnia. Ver. Internat. Verein. Limnol. 27, 1-4.
• Neufert P., 1999. Podręcznik Projektowania Architektoniczno-Budowlanego. Arkady, Warszawa.
• Rich C., Longcore T., 2005. Ecological consequences of artificial night lighting. Island Press, 191-198.
• Saunders M., Gustanski J., Lawton M., 1974. Effect of ambient illumination on noise levels of groups. J. Appl. Psychol. 59, 527-528.
• Ściężor T., Kubala M., 2011. Zanieczyszczenie świetlne w otoczeniu wybranych zbiorników retencyjnych Małopolski. Czasopismo Techniczne PK 2-Ś/2011 6, 235-245.
• Ściężor T., Kubala M., Kaszowski W., 2012. Light pollution of the mountain areas in Poland. Arch. Environ. Protect. 38, 59-69.