Przeciwpasożytnicze działanie triterpenoidów roślinnych

• Authors: Michał Markowski , Wirginia Janiszowska
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Robaki pasożytnicze od zarania dziejów stanowiły istotny problem dla ludzkości. Pasożyty, zarówno płazińce (Platyhelmintes), jak i obleńce (Nematoda), powodują duże straty wśród zwierząt hodowlanych i ciągle infekują znaczną liczbę osób, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Do tej pory niewiele jest znanych i stosowanych leków przeciwpasożytniczych, które dodatkowo wywołują niepożądane efekty uboczne, a pasożyty nabywają na nie oporności. Z tego powodu poszukiwane są nowe, naturalne substancje, które wykazywałyby właściwości przeciwpasożytnicze przy braku toksyczności. Takimi związkami mogłyby być roślinne triterpenoidy cykliczne, które często wykazują różne aktywności biologiczne. W artykule przedstawiono badania wykazujące, że niektóre triterpenoidy, zarówno wolne aglikony, glikozydy oraz glikozydoestry, wykazują aktywności przeciwko pasożytniczym nicieniom, tasiemcom, przywrom oraz przywrom skrzelowym.

EN

Helminth parasites have been always a major problem for humanity. Parasites - both flatworms (Platyhelmintes) and roundworms (Nematoda) cause large losses in livestock and are infecting vast number of people, especially in developing countries. Unfortunately, only few medicines are available for curing helminth infections; moreover, the available ones are not free of side effects and parasites develop tolerance toward them. This is why research interests are focused on the search of natural products of anthelmintic properties and lack of toxicity. Plant triterpenoids, known to possess various biological activities, may prove to belong to this class. This article presents results of studies showing that various forms of these compounds: free aglycone, glycosides and glycoside-esters possess anthelmintic activities against nematodes, cestodes, trematodes and Monogenea.

• Journal: Kosmos
• Year: 2015
• Volume: 64
• Issue: 1
• Pages: 129-136

Dates

published

2015

Contributors

author

Michał Markowski

• Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa, Polska

author

Wirginia Janiszowska

• Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa, Polska

References

• Chojnicka I., Janiszowska W., 2007. Przeciwnowotworowe działanie roślinnych triterpenoidów: kwasu oleanolowego i ursolowego oraz ich pochodnych. Kosmos 56, 335-341.
• Datta S., Maitra S., Gayen P., Sinha Babu S. P., 2009. Improved efficacy of tetracycline by acaciasides on Dirofilaria immitis. Parasitol Res. 105, 697-702.
• Deepak M., Dipankar G., Prashanth D., Asha M. K., Amit A., Venkataraman B. V., 2002. Tribulosin and β-sitosterol-D-glucoside, the anthelmintic principles of Tribulus terrestris. Phytomedicine 9, 753-756.
• Dinda B., Dednath S., Mohanta B. C., Harigaya Y., 2010. Naturally occurring triterpenoid saponins. Chem. Biodivers. 10, 2327-2580.
• Doligalska M., Jóźwicka K., Kiersnowska M., Mroczek A., Pączkowski C., Janiszowska W., 2011. Triterpenoid saponins affect the function of P-glycoprotein and reduce the survival of the free - living stages of Heligmosomoides bakeri. Vet. Parasitol. 179, 144-151.
• Doligalska M., Joźwicka K., Laskowska M., Donskow-Łysoniewska K., Pączkowski C., Janiszowska W., 2013. Changes in Heligmosomoides polygyrus glycoprotein pattern by saponins impact the BALB/c mice immune response. Exp. Parasitol. 135, 524-531.
• Dzika E., 2009. Nadgromada: przywry skrzelowe - Monogenea. [W:] Zoologia Bezkręgowce. T. 1. Błaszak C. (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 197-207.
• Enwerem N. M., Okogun J. I., Wambebe C. O., Okorie D. A., Akah P. A., 2001. Anthelmintic activity of the stem bark extracts of Berlina grandiflora and one of its active principles, Betulinic acid. Phytomedicine 8, 112-114.
• Ferrari N., Cattadori I. M., Rizzoli A., Hudson P. J., 2009. Heligmosomoides polygyrus reduces infestation of Ixodes ricinus in free-living yellow-necked mice, Apodemus flavicollis. Parasitology 136, 305-316.
• Gauthier C., Legault J., Girard-Lalancette K., Mshvildadze V., Pichette A., 2009. Haemolytic activity, cytotoxicity and membrane cell permeabilization of semi-synthetic and natural lupane- and oleanane-type saponins. Bioorg. Med. Chem. 17, 2002-2008.
• Ghosh M., Sinha Babu S. P., Mahato S. B., 1993. Antifilarial effect of two triterpenoid saponins isolated from Acacia auriculiformis. Ind. J. Exp. Biol. 31, 604-606.
• Gnoula C., Guissou P., Duez P., Frederuch P., Dubois J., 2007. Nematocidal compounds from the seeds of Balanites aegyptiaca isolation and structure elucidation. Int. J. Pharmacol. 3 , 280-284.
• Grytner-Zięcina B., 2002. Classis: Nematoda Rudolphi, 1808 - Gromada: Nicienie. [W:] Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Deryło A. (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 239-279.
• Gundłach J. L., Sadzikowski A. B., 2004 Setarioza. [W:] Parazytologia i parazytozy zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 164-165.
• Humiczewska-Rajska M., 2002. Classis: Trematoda Rudaphi, 1808 - Gromada: Przywry. [W:] Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Deryło A (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 161-200.
• Kączkowski J., 1984. Triterpeny. [W:] Biochemia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 122-135.
• Lasisi A. A., Kareem S., O 2011. Evaluation of anthelmintic activity of the stem bark extract and chemical constituents of Bridelia ferruginae (Benth). Euphorbiaceae. Afr. J. Plant Sci. 5, 469-474.
• Mroczek A., Kapusta I., Janda B., Janiszowska W., 2012. Triterpene saponin content in the roots of red beet (Beta vulgaris L.) cultivars. J. Agric. Food Chem. 60, 12397-12402.
• Nandi B., Roy S., Bhattacharya S., Sinha Babu S. P., 2004. Free radicals mediated membrane damage by the saponins acaciaside A and acaciaside B. Phytother. Res. 18, 191-194.
• Ogawa K., 2002. Impacts of diclidophorid monogenean infections on fisheries in Japan. Int. J. Parasitol. 32, 373-380.
• Plakwicz M., Janiszowska W., 2008. Przeciwwirusowe działanie triterpenoidów roślinnych. Kosmos 57, 351-361.
• Pojmańska T., 2009. Nadgromada: Tasiemce - Cestoda. [W:] Zoologia Bezkręgowce. T. 1. Błaszak C. (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 208-245.
• Sinha Babu S. P., Sarkar D., Ghosh N. K., Saha A., Sukul N. C., Bhattacharya S., 1997. Enhancement of membrane damage by saponins isolated from Acacia auriculiformis. Jap. J. Pharmacol. 75, 451-454.
• Stear M. J., Doligalska M., Donskow-Schmelter K., 2007. Alternatives to anthelmintics for the control of nematodes in livestock. Parasitology 134, 139-151.
• Szakiel A., Ruszkowski D., Janiszowska W., 2005. Saponins in Calendula officinalis L. - structure, biosynthesis, transport and biological activity. Phytochem. Rev. 4, 151-158.
• Szakiel A., Ruszkowski D., Grudniak A., Kurek A., Wolska K. I., Doligalska M., Janiszowska W., 2008. Antibacterial and antiparasitic activity of oleanolic acid and its glycosides isolated from Marigold (Calendula officinalis). Planta Med. 74, 1709-1715.
• Wang G.-X., Han J., Zhao L.-W., Jiang D.-X., Liu Y.-T., Liu X.-L., 2010a. Anthelmintic activity of steroidal saponins from Paris polyphylla. Phytomed. World 14, 1102-1105.
• Wang G.-X., Jiang D.-X., Li J.,Han J., Liu Y.-T., Liu X.-L., 2010b. Anthelmintic activity of steroidal saponins from Dioscorea zingiberensis C. H. Wright against Dactylogyrus intermedius (Monogenea) in goldfish (Carassius auratus). Parasitol. Res. 107, 1365-1371.
• Who/Tdr, 2012. Executive summary. [W:] Research priorities for helminth infections.