Bezsenność - patogeneza i leczenie

• Authors: Michał Skalski

Title variants

EN

Insomnia - pathogenesis and treatment

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Bezsenność można zdefiniować jako subiektywną skargę na kłopoty z zasypianiem, trudności z utrzymaniem ciągłości snu, zbyt wczesne budzenie lub złą jakość snu. Bezsenność jest chyba najczęściej występującym zaburzeniem snu. W patogenezie bezsenności podstawową rolę odgrywają czynniki predysponujące, wyzwalające i utrwalające. Czynniki predysponujące, takie jak wrażliwa osobowość, poziom wzbudzania, sztywny rytm okołodobowy czy inne, indywidualne cechy zwiększają podatność na bezsenność. Czynniki wyzwalające to czynniki, które bezpośrednio zakłócają sen. Do najpowszechniejszych czynników wyzwalających należą stresy psychospołeczne i zaburzenia rytmu snu i czuwania. Czynniki utrwalające bezsenność, takie jak niewłaściwe zachowania okołosenne, przenoszenie do łóżka zachowań związanych z czuwaniem i zamartwianie się bezsennością, stanowią główny cel terapii bezsenności. W leczeniu bezsenności stosuje się strategie farmakologiczne i niefarmakologiczne. W przypadku rozpoznania bezsenności przygodnej lub krótkotrwałej, podstawową metodą leczenia jest informacja o zasadach higieny snu i doraźne podawanie krótko działających leków nasennych. W bezsenności przewlekłej podstawową metodą leczenie jest terapia poznawczo behawioralna (CBT), którą można wspomóc podawaniem leków przeciwdepresyjnych o działaniu uspokająco-nasennym lub tylko doraźnym podawaniem krótkodziałających leków nasennych.

EN

Insomnia generally is defined as a subjective report of difficulty falling sleep, difficulty staying asleep, early awakening, or nonrestorative sleep. It is one of the most common health complaints among the general population. In pathogenesis of insomnia predisposing, precipitating, and perpetuating factors play an important role. Predisposing factors include arousal-prone personality, elevated baseline physiologic arousal, rigid circadian system, and other individual characteristics that make one vulnerable to or set the stage for the development of insomnia. Precipitating factors are the events or conditions that trigger the insomnia. Common examples include life stressors and change of sleep-wake schedule. The perpetuating factors, such as conditioning of bedtime cues with arousal, maladaptive sleep-wake habits and worries over sleeplessness, then should become the focus of the treatment. Pharmacologic and non-pharmacological methods of treatment are used in the management of insomnia. In the case of the diagnosis of transient or short-term insomnia, a basic method of treatment is usually administrating the right hypnotics and information on the sleep hygiene. In chronic insomnia, a basic treatment is cognitive-behavioral therapy (CBT), which can help pharmacologically by regular use of "sedative and hypnotic" antidepressant medication in the evening only "as needed" taking hypnotics drugs (no more than 2-3 times a week).

• Journal: Kosmos
• Year: 2014
• Volume: 63
• Issue: 2
• Pages: 233-243

Dates

published

2014

Contributors

author

Michał Skalski

• Katedra i Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Nowowiejska 27, 00-665 Warszawa, Polska

References

• Aasm (American Academy of Sleep Medicine), 2014. International Clasification of Sleep Disorders. Darien, IL. American Academy of Sleep Medicine.
• Bootzin R. R., Epstain D., Wood J. M., 1991. Stimulus control instructions. [W:] Case Studies in Insomnia. Hauri P. J. (red.). Plenum Medical Book Co., New York, 19-28.
• Buysse D. J., Reynolds C. F. 3rd, Hauri P. J., Roth T., Stepanski E. J., Thorpy M. J., Bixler E. O., Kales A., Manfredi R. L., Vgontzas A. N., 1994. Diagnostic concordance for DSM-IV sleep disorders: a report from the APA/NIMH DSM-IV field trial. Am. J. Psychiatr. 151, 1351-1360.
• Fornal-Pawlowska M., Skalski M., Szelenberger W., 2010. Cognitive behavioural therapy for insomnia. J. Sleep Res. 19 (Suppl. 2), 158.
• Hajak G., Cluydts R., Declerck A., Estivill S. E., Middleton A., Sonka K., Unden M., 2002. Continuous versus non-nightly use of zolpidem in chronic insomnia: results of a large-scale, double-blind, randomized, outpatient study. Int. Clin. Psychopharmacol. 17, 9-17.
• Hauri P., Fisher J., 1986. Persistent psychophysiologic (learned) insomnia. Sleep 9, 38-53.
• James S. P., Mendelson W. B., 2004. The use of trazodone as a hypnotic: a critical review. J. Clin. Psychiatr. 65, 752-755.
• Krystal A. D., Durrence H. H., Scharf M., Jochelson P., Rogowski R., Ludington E., Roth T., 2010. Efficacy and safety of doxepin 1 mg and 3 mg in a 12-week sleep laboratory and outpatient trial of elderly subjects with chronic primary insomnia. Sleep 33, 1553-1561.
• Morin C. M., Hauri P. J., Espie C. A., Spielman A. J., Buysse D. J., Bootzin R. R., 1999. Nonpharmacologic treatment of chronic insomnia. Am. Acad. Sleep Med. Rev. 22, 1-23.
• Morin C. M., 2002. Contributions of cognitive-behavioral approaches to the clinical management of insomnia. J. Clin. Psychiatr. 4 (Suppl. 1), 21-26.
• Ohayon M. M., Roth T., 2001. What are the contributing factors for insomnia in the general population? J. Psychosom. Res. 51, 745-755.
• Pentor (Pan-European Consumer Omnibus Study), 2000. Raport.
• Perlis M. L. 2004. Long-term, non-nightly administration of zolpidem in the treatment of patients with primary insomnia. J. Clin. Psychiatr. 65, 1128-1137.
• Schutte-Rodin S., Broch L., Buysse D., Dorsey C., Sateia M., 2008. Clinical guideline for the evaluation and management of chronic insomnia in adults. J. Clin. Sleep Med. 4, 487-504.
• Skalski M., 2012a. The Diagnosis and treatment of insomnia. [W:] Can't Sleep? Issues of Being an Insomniac. Saddichha S (red.). InTech. 65-80.
• Skalski M., 2012b. Zaburzenia snu w codziennej praktyce. Medical Tribune Polska, Warszawa.
• Spielman A. J., 1986. Assessment of insomnia. Clin. Psychol. Rev. 6, 11-25.
• Spielman A. J., Saskin P., Thorpy M. J., 1987. Treatment of chronic insomnia by restriction of time in bed. Sleep 10, 45-56.
• Szelenberger W. 2006. Standardy leczenia bezsenności Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem. Sen, 2006, 6, (Suppl. A), 1-10.
• Szelenberger W., 2007. Bezsenność. Via Medica, Gdańsk.
• Szelenberger W., Skalski M., 1999. Epidemiologia zaburzeń snu w Polsce. Doniesienia wstępne. [W:] Zaburzenia snu. Diagnostyka i leczenie. Wybrane zagadnienia. Nowicki Z., Szelenberger W. (red.). Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków, 57-63.
• Thase M. E., 1999. Antidepressant treatment of the depressed patient with insomnia. J. Clin. Psychiatr. 60 (Suppl. 17), 28-31.
• Walsh J., Roth T., Randazzo A., Erman M., Jamieson A., Scharf M., Schweitzer P. K., Ware J. C., 2000. Eight weeks of non-nightly use of zolpidem for primary insomnia. Sleep 28, 1087-1096.
• Yang C. M., Spielman A. J., Huang Y. S., 2005. Insomnia. Curr. Treat. Options Neurol. 7, 373-386.