Alkohol a hormony

• Authors: Ewa Ochwanowska , Bożena Witek , Krzysztof Kumański

Title variants

EN

Alcohol and hormones

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Powszechnie uważa się, że picie alkoholu wiąże się z jego właściwościami zmniejszającymi lęk i niepokój. Alkohol etylowy oraz produkty jego metabolizmu przyczyniają się do zmian w funkcjonowaniu wielu tkanek i organów, enzymów i hormonów, a wśród nich także pewnych neuropeptydów, które są biologicznie czynnymi substancjami, działającymi jako neuroprzekaźniki lub neuromodulatory. Zarówno etanol, jak i stres oddziałują na oś podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczową, która odgrywa istotną rolę w etiologii zespołu zależności alkoholowej. Nadużywanie alkoholu indukuje powstawanie zmian w sekrecji trzustkowych enzymów trawiennych, prowadzi do rozwoju przewlekłego alkoholowego zapalenia trzustki, do wystąpienie cukrzycy wtórnej oraz jest czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2. Alkohol powoduje również zwyrodnienie komórek wątrobowych. Zrozumienie tych powiązań i mechanizmów działania hormonów po obciążeniu alkoholem może pomóc w poszukiwaniu nowych leków, które przyczynią się do rozwoju skuteczniejszej farmakoterapii alkoholizmu.

EN

It is widely known that ethanol is consumed for its fear and anxiety reduction properties. Ethyl alcohol and its metabolic products contribute to changes in the functioning of many tissues and organs, enzymes and hormones, among them also some neuropeptides, which act as neurotransmitters or neuromodulators. Both ethanol and stress affect the hypothalamic-pituitary-adrenal axis (HPA), which plays an important role in the etiology of the alcohol dependence syndrome. Abusing of alcohol causes liver cells degeneration, induces changes in pancreatic enzymes secretion, contributes to the development of chronic alcoholic pancreatitis, secondary diabetes, and is a risk factor for type 2 diabetes. Understanding of these relationships and mechanisms of action of hormones after a load of alcohol may help in development of new drugs and more effective pharmacotherapy of alcoholism.

• Journal: Kosmos
• Year: 2012
• Volume: 61
• Issue: 1
• Pages: 67-76

Dates

published

2012

Contributors

author

Ewa Ochwanowska

• Zakład Fizjologii Zwierząt, Instytut Biologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce, Polska

author

Bożena Witek

• Zakład Fizjologii Zwierząt, Instytut Biologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce, Polska

author

Krzysztof Kumański

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Miejski Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień im. bł. Rafała Chylińskiego w Łodzi, Niciarniana 41, 92-320 Łódź, Polska

References

• Addolorato G., Capristo E., Leggio L., Ferrulli A., Abenavoli L., Malandrino N., Farnetti S., Domenicali M., D'Angelo C., Vonghia L., Mirijello A., Cardone S., Gasbarrini G., 2006. Relationship between ghrelin levels, alcohol craving and nutritional status in current alcoholic patients. Alcohol. Clin. Exp. Res. 30, 1933-1937.
• Adinoff B., Junghanns K., Kiefer F., Krishnan-Sarin S., 2005. Suppression of the HPA axis stress response: implications for relapse. Alcohol. Clin. Exp. Res. 29, 1351-1355.
• Badaoui A., De Saeger C., Duchemin J., Gihousse D., De Timary P., Stärkel P., 2008. Alcohol dependence is associated with reduced plasma and fundic ghrelin levels. Eur. J. Clin. Invest. 38, 397-403.
• Basso N., Terragno N. A., 2001. History about the discovery of the renin-angiotensin system. Hypertension 38, 1246-1249.
• Belfer I., Hipp H., McKnight C., Evans C., Buzas B., Bollettino A., Albaugh B., Virkkunen M., Yuan Q., Max M. B., Goldman D., Enoch M. A., 2006. Association of galanin haplotypes with alcoholism and anxiety in two ethnically distinct populations. Mol. Psychiatry 11, 301-311.
• Bell H. K., Bloomer R. J., 2010. Impact of serum estradiol on postprandial lipemia, oxidative stress, and inflammation across a single menstrual cycle. Gend. Med. 7, 166-178.
• Cichoż-Lach H., Grzyb M., Celiński K., Słomka M., 2008. Alcohol abuse and alcoholic liver disease. Alkoholizm i Narkomania 21, 55-62.
• Coutelle C., Höhn B., Benesova M., Oneta C. M., Quattrochi P., Roth H. J., Schmidt-Gayk H., Schneeweiss A., Bastert G., Seitz H. K., 2004. Risk factors in alcohol associated breast cancer: alcohol dehydrogenase polymorphism and estrogens. Int. J. Oncol. 25, 1127-1132.
• Cylwik B., Chrostek L., Szmitkowski M., 2008. Wpływ alkoholu na mechanizmy regulacyjne metabolizmu żelaza. Pol. Merkur. Lekarski 25, 273-275.
• Czajka-Oraniec I., Zgliczyński W., 2008. Phenotype of patients with gynecomastia. Endokrynol. Pol. 59, 131-139.
• Członkowska A., Kobayashi A., 2003. Udary mózgu u starszych kobiet - czynniki ryzyka i rokowania. Kosmos 52, 77-82.
• Del Castillo-Vaquero A., Salido G. M., González A., 2010. Increased calcium influx in the presence of ethanol in mouse pancreatic acinar cells. Int. J. Exp. Pathol. 91, 114-124.
• Dembele K., Nguyen K. H., Hernandez T. A., Nyomba B. L., 2008. Effects of ethanol on pancreatic beta-cell death: interaction with glucose and fatty acids. Cell. Biol. Toxicol. 25, 141-152.
• Ehlers C. L., Chaplin R. I., Wall T. L., Lumeng L., Li T. K., Owens M. J., Nemeroff C. B., 1992. Corticotropin releasing factor (CRF): Studies in alcohol preferring and non-preferring rats. Psychopharmacoly 106, 359-364.
• Ehlers C. L., Li T. K., Lumeng L., Hwang B. H., Somes C., Jimenez P., Mathé A. A., 1998. Neuropeptide Y levels in ethanol-naive alcohol-preferring rats and in Wistar rats after ethanol exposure. Alcohol. Clin. Exp. Res. 22, 1778-1782.
• Frias J., Torres J. M., Miranda M. T., Ruiz E., Ortega E., 2002. Effects of acute alcohol intoxication on pituitary-gonadal axis hormones, beta-endorphin and prolactin in human adults of both sexes. Alcohol Alcohol. 37, 169-173.
• Froehlich J. C., Zink R. W., Li T. K., Christian J. C., 2000. Analysis of heritability of hormonal responses to alcohol in twins: b-endorphin as a potential biomarker of genetic risk for alcoholism. Alcohol. Clin. Exp. Res. 24, 265-277.
• Gaciong Z., Wolf J., Narkiewicz K., 2007. Obstructive sleep apnea and systemic hypertension. Pneumonol. Alergol. Pol. 75, 57-61.
• Gauthier T. W., Xiao-Du P., Harris F. L., Wong M., Elbahesh H., Brown L. A., 2004. Fetal alcohol exposure impairs alveolar macrophage function via decreased glutatione availability. Pediatric Res. 57, 76-81.
• Gianoulakis C., De Waele J. P., Thavundayil J., 1996. Implication of the endogenous opioid system in excessive ethanol consumption. Alcohol 13, 19-23.
• Greenhouse L., Lardinois C. K., 1996. Alcohol-associated diabetes mellitus. A review of the impact of alcohol consumption on carbohydrate metabolism. Arch. Fam. Med. 5, 229-233.
• Gross A. L., Rebok G. W., Ford D. E., Chu A. Y., Gallo J. J., Liang K. Y., Meoni L. A., Shihab H. M., Wang N. Y., Klag M. J., 2011. Alcohol Consumption and Domain-Specific Cognitive Function in Older Adults: Longitudinal Data From the Johns Hopkins Precursors Study. J. Gerontol. B Psychol. Sci. Soc. Sci. 66, 39-47.
• Harrison-Findik D. D., Schafer D., Klein E., Timchenko N. A., Kulaksiz H., Clemens D., Fein E., Andriopoulos B., Pantopoulos K., Gollan J., 2006. Alcohol metabolism-mediated oxidative stress down-regulates hepcidin transcription and leeds to increased duodenal iron transporter expression. J. Biol. Chem. 281, 22974-22982.
• Hartleb M., Czech E., 2007. Alkoholowa choroba wątroby. Przegl. Gastroenterol. 2, 92-100.
• Heilig M., McLeod S., Brot M., Heinrichs S. C., Menzaghi F., Koob G. F., Britton K. T., 1993. Anxiolytic-like action of neuropeptide Y: Mediation by Y1 receptors in amygdale, and dissociation from food intake effects. Neuropsychopharmacol. 8, 357-363.
• Homann N., 2001. Alcohol and upper gastrointestinal tract cancer: the role of local acetaldehyde production. Add. Biol. 6, 309-323.
• Iqbal U., Brien J. F., Banjanin S., Andrews M. H., Matthews S. G., Reynolds J. N., 2005. Chronic prenatal ethanol exposure alters glucocorticoid signaling in the hippocampus of the postnatal Guinea pig. J. Neuroendocrinol. 17, 600-608.
• Irving M. G., Halliday J. W., Powell L. W., 1988. Association between alcoholism and increased hepatic iron stores. Alcohol. Clin. Exp. Res. 12, 7-13.
• Jelski W., Chrostek L., Szmitkowski M., 2006. Biochemiczne podstawy alkoholowego uszkodzenia wątroby. Pol. Merkur. Lekarski 124, 376-380.
• Kang L., Sebastian B. M., Pritchard M. T., Pratt B. T., Previs S. F., Nagly L. E., 2007. Chronic ethanol-induced insulin resistance is associated with macrophage infiltration into adipose tissue and altered expression of adipocytokines. Alcohol. Clin. Exp. Res. 31, 1581-1588.
• Kaplan N. M., 2001. Management of hypertension in patients with type 2 diabetes mellitus: guidelines based on current evidence. Ann. Int. Med. 135, 1079-1083.
• Kayacetin E., Kisakol G., Kaya A., 2003. Low serum total thyroxine and free triiodothyronine in patients with hepatic encephalopathy due to non-alcoholic cirrhosis. Swiss. Med. Wkly. 133, 210-213.
• Kiefer F., Jahn H., Jaschinski M., Holzbach R., Wolf K., Naber D., Wiedemann K., 2001. Leptin: A modulator of alcohol craving? Biol. Psych. 49, 782-787.
• Kiefer F., Horntrich M., Jahn H., Wiedemann K., 2002. Is withdrawal-induced anxiety in alcoholism based onβ-endorphin deficiency? Psychopharmacol. 162, 433-437.
• Kiefer F., Jahn H., Otte C., Nakovics H., Wiedemann K., 2006. Effects of treatment with acamprosate onβ-endorphin plasma concentration in humans with high alcohol preference. Neurosci. Lett. 404, 103-106.
• Kim D., Yoon S., Choi B., Kim T., Woo Y. S., Kim W., Myrick H., Peterson B., Choi Y. B., Kim Y., Jeong J., 2005. Increased fasting plasma ghrelin levels during alcohol abstinence. Alcohol Alcohol. 40, 76-79.
• Kim J. Y., Song E. H., Lee H. J., Oh Y. K., Park Y. S., Park J. W., Kim B. J., Kim D. J., Lee I., Song J., Kim W. H., 2010. Chronic ethanol consumption induced pancreatic {beta}-cell dysfunction and apoptosis through GCK nitration and its down--regulation. J. Biol. Chem. 285, 37251-37262.
• Kokot F., 2005. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Kraus T., Schanze A., Gröschl M., Bayerlein K., Hillemacher T., Reulbach U., Kornhuber J., Bleich S., 2005. Ghrelin levels are increased in alcoholism. Alcohol. Clin. Exp. Res. 29, 2154-2157.
• Kucharska-Mazur J., Ogoński T., Zawierta J., Noceń I., 1997. Wpływ przebiegu zespołu zależności alkoholowej (ZZA) na stężenie magnezu, wapnia i żelaza w osoczu. Biul. Magnezol. 2, 88-92.
• Leibowitz S. F., 2007. Overconsumption of dietary fat and alcohol: Mechanisms involving lipids and hypothalamic peptides. Physiol. Behav. 91, 513-521.
• Lewis M. J., Rada P., Johnson D. F., Avena N. M., Leibowitz S. F., Hoebel B. G., 2005. Galanin and alcohol dependence: neurobehavioral research. Neuropeptides 39, 317-321.
• Majdanik S., Borowiak K., Orowicz W., 2001. Stężenia wybranych biopierwiastków w moczu osób znajdujących się w chwili śmierci w stanie upojenia alkoholowego. Biul. Magnezol. 6, 594-598.
• Muthusami K. R., Chinnaswamy P., 2005. Effect of chronic alcoholism on male fertility hormones and semen quality. Fertil. Steril. 84, 919-924.
• Nicolas J. M., Fernandez-Sola J., Fatjo F., Casamitjana R., Battaler R., Sacanella E., Tobias E., Badia E., Estruch R., 2001. Increased circulating leptin levels in chronic alcoholism. Alcohol. Clin. Exp. Res. 25, 83-88.
• Niebisz A., Pladzyk K., Jasik M., Karnafel W., 2005. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej a ostre zapalenie trzustki. Diabetol. Dosw. Klin. 5, 116-120.
• Olive M. F., Koenig H. N., Nannini M. A., Hodge C. W., 2001. Stimulation of endorphin neurotransmission in the nucleus accumbens by ethanol, cocaine, and amphetamine. J. Neurosci. 21, 184-188.
• Orywal K., Jelski W., Szmitkowski M., 2009. Udział alkoholu etylowego w powstawaniu zaburzeń metabolizmu węglowodanów. Pol. Merkur. Lekarski 27, 68-71.
• Osna N. A., 2007. Role of alcohol in the regulation of iron metabolism. World J. Gastroenterol. 13, 4925-4930.
• Pasternak K., Mądro R., Czekajska-Łuckiewicz H., 1999. Magnez i wapń w surowicy krwi ludzi po jednorazowej dawce różnych napojów alkoholowych. Biul. Magnezol. 4, 149-153.
• Pedersen-Bjergaard U., 2009. Severe hypoglycaemia in type 1 diabetes: impact of the renin-angiotensin system and other risk factors. Dan. Med. Bull. 56, 193-207.
• Perego E., Scaini A., Romano F., Franciosi C., Uggeri F., 2004. Estrogen-induced severe acute pancreatitis in a male. JOP. 5, 353-356.
• Petty F., Fulton M., Moeller F. G., Kramer G., Wilson L., Fraser K., Isbell P., 1993. Plasma gamma-aminobutyric acid (GABA) is low in alcoholics. Psychopharmacol. Bull. 29, 277-281.
• Petty F., Kramer G. L., Davis L. L., Fulton M., Adinoff B., 1997. Plasma gamma-aminobutyric acid (GABA) predicts outcome in patients with alcohol dependence. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry 21, 809-816.
• Pich E. M., Lorang M., Yeganeh M., De Fonseca F. R., Raber J., Koob G. F., Weiss F., 1995. Increase of extracellular corticotrophin-releasing factor-like immunoreactivity levels in the amygdale of awake rats during restrain stress and ethanol withdrawal as measured by microdialysis. J. Neurosci. 15, 5439-5447.
• Pohorecky L. A., 1991. Stress and alcohol interaction: an update of human research. Alcohol. Clin. Exp. Res. 15, 438-495.
• Popławski C., Długosz J. W., Gabryelewicz A., Pawlicka E., Wróblewski E., Andrzejewska A., 1996. Hepatic mitochondria and lysosomal alterations in acute experimental pancreatitis with ethanolic coetiology in rats. Dig. Dis. Sci. 41, 139-143.
• Reckelhoff J. F., 2005. Sex steroids, cardiovascular disease, and hypertension: unanswered questions and some speculations. Hypertension 45, 170-174.
• Roy A., Pandey S. C., 2002. The decreased cellular expression of neuropeptide Y protein in rat brain structures during ethanol withdrawal after chronic ethanol exposure. Alcohol. Clin. Exp. Res. 26, 796-803.
• Rudzińska U., Zalewska-Kaszubska J., 2009. Rola endogennych neuropeptydów w patomechanizmie uzależnienia alkoholowego. Postępy Hig. Med. Dosw. 63, 643-652.
• Sakamoto F., Yamada S., Ueta Y., 2004. Centrally administered orexin-A activates corticotrophin-releasing factor-containing neurons in the hypothalamic paraventricular nucleus and central amygdaloid nucleus of rats: possible involvement of central orexins on stress-activated central CRF neurons. Regul. Pept. 118, 183-191.
• Saso L., 2002. Effects of drug abuse on sexual response. Ann. Ist. Super. Sanita 38, 289-296.
• Swoboda K., Derfler K., Koppensteiner R., Langer M., Pamberger P., Brehm R., Ehringer H., Druml W., Widhalm K., 1993. Extracorporeal lipid elimination for treatment of gestational hyperlipidemic pancreatitis. Gastroenterol. 104, 1527-1531.
• Szczęch R., Narkiewicz K., 2005. Alkohol i kawa a nadciśnienie tętnicze. Choroby serca i naczyń 2, 113-114.
• Uruska A., Uruski P., 2008. Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z cukrzycą. Nadciś. Tęt. 12, 470-474.
• Vescovi P. P., Coiro V., Volpi R., Giannini A., Passeri M., 1992. Plasmaβ-endorphin, but not met-enkephalin levels are abnormal in chronic alcoholics. Alcohol Alcohol. 27, 471-475.
• Von Bardeleben U., Heuser I., Holsboer F., 1989. Human CRF stimulation response during acute withdrawal and after medium-term abstention from alcohol abuse. Psychoneuroendocrinol. 14, 441-449.
• Wand G. S., 1990. Differential regulation of anterior pituitary corticotrope function is observed in vivo but not in vitro in two lines of ethanol-sensitive mice. Alcohol. Clin. Exp. Res. 14, 100-106.
• Woldbye D. P., Madsen T. M., Larsen P. J., Mikkelsen J. D., Blowig T. G., 1996. Neuropeptide Y inhibits hippocampal seizures and wet dog shakes. Brain Res. 737, 162-168.
• Xin X., He J., Frontini M. G., Ogden L. G., Motsamai O. I., Whelton P. K., 2001. Effects of alcohol reduction on blood pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials. Hypertension 38, 1112-1117.
• Yeh M. Y., Burnham E. L., Moss M., Brown L. A., 2007. Chronic alcoholism alters systemic and pulmonary glutatione redox status. Am. J. Respir. Crit. Care Med. 176, 270-276.
• Zalewska-Kaszubska J., Górska D., Dyr. W., Czarnecka E., 2008a. Effect of chronic acamprosate treatment on voluntary alcohol intake andβ-endorphin plasma levels in rats selectively bred for high alcohol preference. Neurosci. Lett. 431, 221-225.
• Zalewska-Kaszubska J., Górska D., Dyr W., Czarnecka E., 2008b. Voluntary alcohol consumption and plasma beta-endorphin levels in alcohol-preferring rats chronically treated with naltrexone. Physiol. Behav. 93, 1005-1010.