PL
Sinicowe zakwity wód stanowią jeden z poważniejszych problemów dotykających zbiorniki wodne na całym świecie. Masowy rozwój sinic (cyjanobakterii) powoduje szereg niekorzystnych konsekwencji, do których należą zmiany warunków abiotycznych w zbiornikach, prowadzące z kolei do zaburzeń w strukturze lokalnych ekosystemów wodnych. Sinice mogą oddziaływać także bezpośrednio na inne organizmy, m.in. poprzez wytwarzanie i uwalnianie toksyn sinicowych (cyjanotoksyn). Szacuje się, że nawet do 75% sinicowych zakwitów wód związanych jest z produkcją toksyn. Substancje te są związkami o różnorodnej budowie chemicznej i wielokierunkowym sposobie działania. Dzieli się je, ze względu na budowę chemiczną, na cykliczne alkaloidy, peptydy i lipopolisacharydy (LPS). Do pierwszej grupy należy anatoksyna-a, wtórny metabolit o silnym działaniu neurotoksycznym. Celem niniejszej pracy było przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat tej cyjanotoksyny.
EN
Cyanobacterial water blooms are one of the most serious concerns for water bodies worldwide. Massive cyanobacterial proliferation causes many adverse consequences, such as change of abiotic conditions, which in turn leads to disturbances in the structure of local water ecosystems. Additionally, cyanobacteria are able to exert direct influences on other organisms, i.e. producing cyanotoxins. It is estimated that up to 75% of cyanobacterial blooms is toxic. Cyanotoxins are a group of compounds of different chemical properties and biological activities. According to their chemical structure, cyanotoxins are divided into cyclic alkaloids, peptides and lipopolysaccharides (LPS). Among them anatoxin-a, a secondary metabolite of potent neurototoxic activity, can be found. The aim of the present paper was to present the current state of knowledge on that cyanotoxin.