Kierunek i tempo zmian sukcesyjnych roślinności runa na obszarze ochrony ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego

• Authors: Rafał Paluch

Title variants

EN

Direction and rate of succesional changes in the strict reserve of the Białowieża National Park

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Summary In 1959, a phytosociological survey on a permanent study plot of the Białowieża Primeval Forest was made and then repeated in 1998. In the stand studied a reduction in spruce share in favour of the oak-hornbeam habitat type was recorded. The greatest changes in stand composition and structure were accompanied by the greatest changes in the vegetation of the forest floor. A reduction of oligotrophic and light-demanding species was recorded. At the same time, the number of species demanding more fertile habitats increased. This was expressed in the drop in the systematic value of the coniferous habitat type species and the rise in the systematic value of the oak-hornbeam habitat species. Using traditional phytosociological methods, indicator values of vascular plants and method of reciprocal averaging it was found that the greatest changes in the vegetation occurred in the medium fertile fresh mixed broadleaved habitats and poor fresh coniferous habitats. Fertility of the fresh coniferous habitats was found to increase while in fresh broadleaved habitats, wet broadleaved habitats, ash-alder carr and wet mixed broadleaved habitats the changes were small. The overlapping processes of recovery of plant communities and soil eutrophisation caused mainly by air pollution and climatic changes were the major reasons of changes in the vegetation. Durning the past 40 years great changes in species composition of some plant communities of the natural forests of BPF were recorded. They may suggest that the concept of both potential of natural vegetation and climax, should be referred to a given time interval.

• Journal: Kosmos
• Year: 2002
• Volume: 51
• Issue: 4
• Pages: 453-461

Dates

published

2002

Contributors

author

Rafał Paluch

• Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Hodowli Lasu, Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3, 00-973 Warszawa, Polska

References

• BERNADZKI E, BOLIBOK L., BRZEZIECKI B, ZAJĄCZKOWSKI J, ŻYBURA H., 1998. Rozwój drzewostanów naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego w okresie 1936 do 1996. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa.
• BRZEZIECKI B., 1999. Wzrost żyzności siedlisk: zjawisko pozorne czy rzeczywiste? Sylwan 11, 99-107.
• BRZEZIECKI B., KIENAST F., WILDI O., 1993. A simulated map of potential natural forest vegetation of Switzerland. J. Veget. Sc., 4.4, 499-508.
• CHYTRY M., 1998. Potential replacement vegetation: an approach to vegetation mapping of cultural landscapes. App. Veg. Sc. 1.2, 177-188.
• FALIŃSKA K., 1996. Ekologia roślin. PWN, Warszawa.
• FALIŃSKI J. B., 1968. Park Narodowy w Białowieży. PWN, Warszawa.
• FALIŃSKI J. B., 1986. Vegetation dynamics in temperate lowland primeval forests. Ecological studies in Białowieża Forest. Geobotany 8, 1-537.
• FALIŃSKI J. B., 2001. Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. PWN, Warszawa.
• JAKUBOWSKA-GABARA J., 1991. Recesja zespołu świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 w rezerwacie Trębaczew. Parki Nar. i Rez. Przyr. 10, 69-79.
• KERSHAW K. A., 1978. Ilościowa i dynamiczna ekologia roślin. PWN, Warszawa. KOWALSKI M., 1982. Rozwój drzewostanów naturalnych na powierzchni badawczej w Białowieskim Parku Narodowym. Rozpr. Nauk. i Monogr. SGGW, Warszawa. KREBS C. J., 1997. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. PWN, Warszawa. LAWTON J. H., 1987. Are there assembly rules for successional communites. [W:] Colonization, succession and stability. GRAY A. (red.) Blackwell Scientific Publications, Oxford, 225-244.
• MALZAHN E., 1999. Ocena zagrożeń i zanieczyszczenia środowiska leśnego Puszczy Białowieskiej. Prace IBL, ser B.
• MATUSZKIEWICZ W., 1952. Zespoły leśne Białowieskiego Parku Narodowego. Ann. UMCS, Sec. C (Suppl. 6).
• MICHALIK S., 1991. Zmiany powierzchni zespołów leśnych w Ojcowskim Parku Narodowym w ostatnim trzydziestoleciu. Prądnik Pr. Muz. im. W. Szafera 4, 65-72.
• MORAVEC J., 1998. Reconstructed natural versus potential natural vegetation in vegetation mapping - a discussion of concepts. App. Veg. Sc. 1.2, 173-176.
• NIEZGODZKA A., 1996. Zmiany typów siedliskowych lasu na terenie RDLP w Łodzi: przyczyny i skutki tych zmian. Studium Podyplomowe: Kształtowanie i ochrona ekosystemów leśnych. SGGW, Wydz. Leśny, Warszawa.
• PACZOSKI J., 1930. Lasy Białowieży. Państ. Rada Ochr. Przyr., Monogr. Nauk., 1-575.
• PALUCH R., 2001. Zmiany zbiorowisk roślinnych i typów siedlisk w drzewostanach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego. Sylwan 10, 73-82.
• PALUCH R., 2002a. Zastosowanie ekologicznych liczb wskaYnikowych do określenia kierunków zmian roślinności runa w Białowieskim Parku Narodowym. Sylwan 1, 25-37.
• PALUCH R., 2002b. Wykorzystanie metody porządkowania fitosocjologicznego do obiektywnej oceny zmian typów siedliskowych lasu w Białowieskim Parku Narodowym. Sylwan 7, 77-84.
• RABOTNOV T.A., 1985. Fitocenologia. Ekologia zbiorowisk roślinnych. PWN, Warszawa.
• SOKOŁOWSKI A. W., 1991. Zmiany składu zbiorowisk leśnych w rezerwatach Puszczy Białowieskiej. Ochr. Przyr., 49, 2, 1-26.
• SOKOŁOWSKI A. W., 1993. Fitosocjologiczna charakterystyka zbiorowisk leśnych Białowieskiego Parku Narodowego. Parki Nar. i Rez. Przyrody 12.3, 5-190.
• SOKOŁOWSKI A. W., 1995. Character and rates of succesional changes in the strict reserve of the Białowieża National Park. [W:] Protection of forest ecosystems biodiversity of Białowieża Primeval Fores.
• PASCHALIS P., RYKOWSKI K., ZAJĄCZKOWSKI S. (red.), 103-128 SOKOŁOWSKI A. W., 1999. Kierunki naturalnej sukcesji zbiorowisk leśnych jako podstawa postępowania hodowlanego w Leśnym Kompleksie Promocyjnym Puszcza Białowieska. Prace IBL, Ser. B, 36, 5-25.
• UCHMAŃSKI J., 1992. Klasyczna ekologia matematyczna. PWN, Warszawa
• WŁOCZEWSKI T., 1972. Dynamika rozwoju drzewostanów w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego. Folia Forest. Pol., Ser. A, 20, 15-25.
• WHITTAKER R., 1953. A consideration of climax theory: The climax as a population and pattern. Ecolog. Monographs 23, 41-78.
• WILDI O., ORLÓCI L. 1996. Numerical exploration of community patterns. Academic Publishing, The Hague.
• ZARĘBA R., 1959. Opracowanie fitosocjologiczne powierzchni badawczej Zakładu Ogólnej Hodowli Lasu położonej w oddz. 284-285 Białowieskiego Parku Narodowego. Rękopis przechowywany w Katedrze Hodowli Lasu SGGW w Warszawie.
• ZARZYCKI K., 1984. Ekologiczne liczby wskaYnikowe roślin naczyniowych Polski. PAN, Inst. Bot., Kraków.
• ZERBE S., 1998. Potential natural vegetation: validity and applicability in landscape planning and nature conservation. App. Veg. Sc. 1.2, 165-172.