EN
Water is one of the main elements of the environment which determine the existence of life on the Earth, affect the climate and limit the development of civilization. Water resources management requires constant monitoring in terms of its qualitative-quantitative values. Proper assessment of the degree of water pollution is the basis for conservation and rational utilization of water resources. Water quality in lakes and dams is undergoing continuous degradation caused by natural processes resulting from eutrophication and due to anthropogenic reasons. One of the tools that are used to solve problems of surface water pollution is modelling of changes which take place in lake waters and associated water quality changes. In the last thirty years a rapid development of mathematical modelling of water resources quality has been observed. A number of computer models have been designed which are successfully applied in practice in many countries, including Poland. This paper presents an overview of mathematical models for assessment of water quality in dam reservoirs. Description of the WASP program which will be used for modelling water quality in the Sulejow Reservoir was the focal point.
PL
Jednym z narzędzi znajdujących zastosowanie w rozwiązywaniu problemów ochrony wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniem jest modelowanie matematyczne. Odpowiedni model może zostać wykorzystany do przeprowadzenia prognoz jakości wody, przy uwzględnieniu zmian czynników oddziałujących na jakość wód czy też zmian ich natężenia. O prawidłowości oceny stanu środowiska za pomocą modeli decydują z jednej strony znajomość procesów zachodzących w środowisku i odpowiedni dobór równań matematycznych je opisujących, a z drugiej dostępne zbiory danych, czyli wyników pomiarowych wskaźników jakości wody, które są wykorzystywane do estymacji parametrów i współczynników danego modelu. W ostatnich latach coraz powszechniej w badaniach naukowych wykorzystuje się metody symulacji komputerowych, dotyczy to zwłaszcza badań nad jakością środowiska wodnego. Metody analizy komputerowej stały się samodzielną gałęzią badań naukowych, która w zasadniczy sposób zwiększa możliwości badawcze nowoczesnych inżynierów-ekologów. W ostatnich trzydziestu latach nastąpił dynamiczny rozwój modelowania matematycznego jakości zasobów wodnych. Opracowano wiele skomputeryzowanych modeli, które zostały z powodzeniem zastosowane w praktyce w wielu państwach, w tym w Polsce. W niniejszej pracy przedstawiono przegląd modeli matematycznych, służących ocenie jakości wód w zbiornikach zaporowych. Bardziej szczegółowo skupiono się na omówieniu programu WASP, który posłuży do modelowania jakości wód w Zbiorniku Sulejowskim (woj. łódzkie).