EN
An assessment of the current state of natural environment affected by air pollution, as well as, forecasts of pro-ecologic, economic and social activities are very often performed using models for atmospheric transport and deposition of air pollutants. In the present paper, we present an operational dispersion model developed at the Institute of Meteorology and Water Management in Warsaw. The basic assumptions and principles of the model are described together with the operational domain and examples of model applications. Two examples of model application are described and discussed here. The first, application is a simulation of the atmospheric transport and deposition of the radioactive isotopes released into the atmosphere during the Chernobyl Accident in 1998. The second example is related to simulation of atmospheric transport of the tracer released into the air during the ETEX experiment. These two examples and previous applications of the model showed that presented dispersion model is fully operational, not only for long term applications, but especially for emergency situations, like nuclear accidents or volcanic eruptions affecting Polish territory
PL
Do oceny aktualnego stanu środowiska naturalnego w związku z rozprzestrzenianiem się zanieczyszczeń atmosferycznych i do związanego z tym prognozowania proekologicznych działań gospodarczych i społecznych powszechnie stosowane są modele transportu zanieczyszczeń w atmosferze. W niniejszej pracy opisano operacyjny model dyspersji opracowany w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Omówiono obszar jego obliczeń, a także przykłady jego zastosowania: symulacja transportu atmosferycznego i depozycji substancji promieniotwórczych uwolnionych podczas awarii w Czarnobylu w 1986 roku. Drugi przykład dotyczył symulacji transportu atmosferycznego substancji pasywnej (tracera) podczas eksperymentu ETEX. Te dwa przykłady i poprzednie zastosowania modelu wykazały, że zaprezentowany model dyspersji jest w pełni funkcjonalny nie tylko do zastosowań długoterminowych, ale przede wszystkim w sytuacjach kryzysowych, takich jak wypadki jądrowe lub erupcje wulkaniczne, które mogą wpływać na stan środowiska na terytorium Polski.